İngiliz Times gazetesi başyazısında Türkiye’in Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi satın almasıyla NATO daimi üyeliğinin de sorgulanacağı yorumunu yapıyor. 2 gün önce İngiliz The Daily Telegraph gazetesinin yazarı Con Coughlin, Türkiye’yi hedef aldığı makalede Ankara’nın NATO üyeliğinin bitirilmesi gerektiğini söylemişti.
ABD ile Türkiye arasında yaşanan S-400 krizini NATO ve Avrupa yakından izliyor. İngiliz The Daily Telegraph’ın ardından İngiliz Times gazetesi de Türkiye’nin NATO üyeliğini hedef aldı.Gazete, NATO’nun harekete geçmesi gerektiğini ancak stratejik öneme sahip Türkiye ile ilişkilerin bozulmaması için dikkatli adımlar atılması gerektiğini yazdı.
“Batı’nın göz ardı edemeyeceği bir Türkiye sorunu var”
Times gazetesindeki başyazıda şu ifadeler var:”Batı’nın artık göz ardı edemeyeceği bir Türkiye sorunu var. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Rus S-400 füze sistemini astın alma kararı, Türkiye’nin İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa’da barışın sağlanması için hayati önemdeki 29 üye devletli NATO’ya daimi üyeliğiyle ilgili soru işaretleri doğuruyor. Neticede S-400 sistemi özellikle NATO savaş uçaklarını düşürmek için tasarlanmıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, anlaşmanın Türkiye’nin talep ettiği 100 Amerikan F-35 jetinin iptaline neden olacağı uyarılarına rağmen yolundan şaşmadı.”
Kıbrıs meselesi
“Bu karar, Ankara’nın doğal gaz arayışı için Kıbrıs açıklarına üç gemi göndermesi üzerine Türkiye ile AB arasında gerilimin tırmandığı bir döneme denk geliyor. Türkiye, bölgenin Kuzey Kıbrıs toprakları olduğunu iddia ediyor. AB’nin yaptırımlarına da Ankara dört gemi göndererek karşılık verdi.”
Rusya-Türkiye ilişkileri
Türkiye ile Batılı müttefikleri arasındaki ilişkilerin özellikle Suriye ve FETÖ nedeniyle son yıllarda giderek gerildiği belirtilen Times’ın başyazısı şöyle devam etti:”Türk toplumu arasında güçlü bir Amerikan karşıtlığı var. Türkiye’nin hiçbir yere ilerlemeyen üyelik görüşmelerinin 2005’te başladığı Avrupa Birliği’ne karşı iste tutum biraz daha iyi. Çoğu Türk, biraz da haklı olarak, Brüksel’in hiçbir zaman üyelik konusunda ciddi olmadığını düşünüyor. Türkiye’nin açıkça yönünü Rusya’ya çevirmesi, yıllardır NATO ve diğer Batılı kurumları zayıflatma çabası içindeki Devlet Başkanı Putin için mühim bir diplomatik zafer. Nihayetinde Türkiye’nin 1946’da Batı’yla ittifaka girme kararının ardında Rusya’nın yayılmacı hırsları vardı. Bunlar haklı temellere dayanan kaygılardı. 19’uncu yüzyılda Ruslar Türkleri Ukrayna’dan, Balkanlardan ve Kafkaslardan sürdü. Erdoğan’ın stratejik yön değişikliği, kısmen Türkiye’nin artık Rusya’yı tehdit olarak görmediğinin kanıtı. Ama aynı zamanda, Cumhurbaşkanı Erdoğan, güçlü emsaliyle kurduğu ilişkileri, Türkiye’yi bölgesel güç olarak konumlandırma amaçlarına ulaşmak için de bir şans olarak görüyor.”
“Batı’nın harekete geçmekten başka seçeneği yok”
“Batı’nın artık S-400 sisteminin satışı üzerine harekete geçmekten başka seçeneği yok. Washington F-35 programının askıya alındığını duyurdu. ABD’nin yasaları uyarınca yaptırım uygulama yükümlülüğü var. Benzer bir şekilde NATO’nun da harekete geçmesi lazım yoksa NATO’dan yarı bağımsız diğer üye devletler de Rusya ile savunma bağlarını derinleştirme girişiminde bulunabilir. Ama Batı aynı zamanda Türkiye’yi Rusya’nın kucağına itmeme konusunda dikkatli davranmalı, özellikle ABD hala Suriye’deki Kürt müttefiklerine havadan destek sağlayabilmek için İncirlik’teki üssüne erişime bel bağlıyorken.
“NATO’nun bu çıkmaza nasıl bir çözüm bulacağı belirsiz. Tabii ABD’den gelen karışık sinyaller de durumun bu hale gelmesinde etkili oldu. Japonya’daki G20 zirvesinde Trump, alternatif Amerikan sisteminin satışın başarısız olmasından selefi Barack Obama’yı sorumlu tutup S-400 sistemine tahammül edebileceğinin işaretini verdi. Kongre’nin Ankara’ya ağır ceza verilmesi çağrılarına rağmen Trump henüz herhangi bir yaptırım açıklamadı. Bu doğru bir yaklaşım olabilir. Batı, AB’nin Kıbrıs açıklarındaki faaliyetleri nedeniyle Türkiye’ye yaklaşımı gibi dikkatli ilerlemeli.”
