kıbrıs ingiltere londra lefkoşa
DOLAR
32,3234
EURO
35,0716
STERLIN
40,9660
BITCOIN
$70.672
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
LONDRA
Orta şiddetli yağmur
11°C
LONDRA
11°C
Orta şiddetli yağmur
Cuma Orta şiddetli yağmur
14°C
Cumartesi Kapalı
="http://www.w3.org/2000/svg" viewBox="0 0 300 300" enable-background="new 0 0 300 300">
12°C
Pazar Hafif yağmur
="http://www.w3.org/2000/svg" viewBox="0 0 300 300" enable-background="new 0 0 300 300">
10°C
Pazartesi hafif yağmur
="http://www.w3.org/2000/svg" viewBox="0 0 300 300" enable-background="new 0 0 300 300">
14°C

Obama-Erdoğan görüşmesine doğru

08.05.2013
0
A+
A-

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 16 Mayıs’ta Beyaz Saray’da Başkan Obama ile görüşecek. Görüşmenin çok önemli bir dönemde gerçekleşecek olduğu tartışma götürmez. Hem Türkiye, hem de ABD, Ortadoğu’daki gelişmeleri yakından, kaygıyla izliyorlar. Her iki ülkenin de bölgede önemli çıkarları var. Ortadoğu, birbirlerini karşılıklı etkileyen sorunlar yumağı. Türkiye ve ABD’nin bu sorunlara yaklaşımında yüzde yüz örtüşme yoktur. Arada görüş farklılıkları olduğu gibi, ortak bazı görüşler ve ortak çıkarlar zemininde birlikte çalışma iradesi var. Obama-Erdoğan görüşmesi, Ortadoğu’da halen var olan ciddi tehlikelerin aşılması, bölgede istikrar ve güvenlik sağlanması için iki müttefik ülke arasında koordinasyon ve işbirliğinin artırılması için önemli bir fırsat olacak.

    Başkan Obama ve Başbakan Erdoğan’ın ele alacağı en zor sorunlardan biri kuşkusuz Suriye krizi olacak. Suriye, Türkiye için çok çok önemli. Türkiye, Beşar Esad’ın iktidardan uzaklaşmasını istiyor ve bu çerçevede muhalefete açık destek veriyor. ABD’nin Suriye stratejisi ise net değil. Suriye krizine fazla bulaşmama dışında hedeflerinin ne olduğu bilinmiyor. ABD’nin bu tavrı iç savaşın uzamasına, Suriye’nin giderek parçalanmasına ve krizin komşu ülkeleri istikrarsızlığa sürüklemesine yardımcı oluyor. Suriye’nin geleceği ile ilgili senaryolar hem Suriye halkı, hem de komşuları için iç karartıcı. Kriz uzadıkça tehlikelerin daha da artacağı ortadadır. İsrail’in son hava saldırıları bunu herkese hatırlattı.

   Suriye konusunda ABD ve Türkiye’nin görüşleri örtüşmüyor. Başkan Obama, malum nedenlerle, Suriye krizinden uzak durmak istiyor. Türkiye ise, yine malum nedenlerle, bir an önce Beşar Esad rejiminin yıkılmasını ve kurulacak yeni yönetimle (başta mülteciler olmak üzere) yükünün hafiflemesini, komşu ülkenin yeni bir başlangıç yapmasını istiyor. Suriye’nin kimyasal silahları konusunda Ankara ve Washington’un ortak kaygıları var. Suriye’deki dinamikler hızla değişiyor. Örneğin, Hizbullah militanlarının Suriye’de rejim güçlerinin yanında savaştığı artık çok nettir. Kimin kullandığı tam olarak açıklık kazanmasa da, Suriye’de kimyasal silahlar kullanıldı. Yani, bir eşik aşıldı. Bu silahlar yeniden kullanılabilir. İran silahlarının Suriye üzerinden Hizbullah’a akışı devam ediyor. İnsani kriz çığ gibi büyüyor. Başbakan Erdoğan herhalde Başkan Obama’dan daha etkin politikalar talep edecek. ABD hükümetinin Türkiye’yi tatmin edecek adımlar atması mümkün mü? Oldukça zor. Obama yönetimi, Rusya ile ortak çaba içinde, Suriye’de tarafları müzakere masasına oturtma (ve bu şekilde zamana oynama) tavrını sürdürecek. Dışişleri Bakanı John Kerry’nin Moskova ziyaretinden uluslararası konferans kararı çıktı. Böylesi diplomatik girişimlerin sonuç getirip getirmeyeceğini bilemeyiz.

    İsrail-Türkiye ilişkileri, Obama-Erdoğan görüşmesinin diğer önemli gündem maddesi olacak. Başkan Obama, İsrail’in Türkiye’den özür dilemesi konusunda kilit rol oynadı. ABD, Ortadoğu’da istikrar sağlanmasında Türkiye-İsrail ilişkilerinin normalleşmesinin önemli olduğuna inanıyor. Türkiye ve İsrail, tazminat konusunda anlaşmaya vardılar. 16 Mayıs’a kadar Türkiye İsrail’e büyükelçi gönderecek mi? Başbakan Erdoğan’ın Gazze bölgesine yapacağı ziyaret konusunda Washington’un tavrını John Kerry (hatalı bir şekilde) açıklamıştı. Kerry’nin talihsiz açıklamasından sonra Başbakan Erdoğan’ın Gazze’yi ziyaret etmemesi mümkün değildi. Şimdi önemli olan bu ziyaretin nasıl gerçekleşeceğidir. Başbakan Erdoğan, sadece Hamas yöneticileri ile mi görüşecek, yoksa Batı Şeria bölgesini ziyaret ederek Mahmud Abbas’la da görüşecek mi? Gazze’de ne gibi mesajlar verecek? Tüm bunlar herhalde masaya yatırılacak. Türkiye-İsrail ilişkilerinin bundan sonraki seyri, Türkiye-ABD ilişkilerinin seyrini etkileyecek.

   Üzerinde fazla konuşulmasa da Irak’ın geleceği Türkiye ve ABD için son derece önemli. Irak giderek istikrarsızlığa sürükleniyor. Başbakan Maliki’nin politikaları ülkede mezhepsel ilişkileri geriyor. Yeni bir iç savaş tehlikesinden söz ediliyor. Maliki’nin Kürtlerle ilişkileri de zaman zaman çok gerginleşiyor. Türkiye’nin Maliki hükümeti ile ilişkileri problemli. Irak gibi çok önemli bir ülkenin sorunları konusunda Türkiye ve ABD ortak politikalar üretebilirse bölge bundan yarar sağlar.

    Beyaz Saray’da İran konusu da masada olacak. İran’ın nükleer programı ve bu ülkenin Ortadoğu’da uyguladığı politikalar Ankara ve Washington’u yakından ilgilendiriyor. İran’da yakında cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılacak. Türkiye ve ABD’nin İran konusuna yaklaşımlarında da hem ortak yönler, hem de farklılıklar var.

    Başbakan Erdoğan’ın ABD ziyareti, Türkiye’nin içinde önemli gelişmelerin yaşandığı bir döneme rastlıyor. Kürt sorununun çözümü yönünde atılan adımları Washington yakından izliyor ve destekliyor. İç sorunlarını çözümlediği oranda Türkiye bölgede etkisini artıracak. İç barış ve huzurunu sağlamış, ekonomik yönden dinamik ve güçlü, yumuşak gücü ile bölgeye örnek olan bir Türkiye,dikkatlerini Asya-Pasifik bölgesine çevirme kararı alan ABD’nin çıkarına olur. Erdoğan-Obama görüşmesinin bölgemiz için olumlu sonuçlar doğurmasını umuyoruz.

  

Yazarın Diğer Yazıları
Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.