Bugün İngiltere’de ülkenin kaderini belirleyecek parlamento seçimleri yapılıyor. Bu seçimlerin, seçim kampanyasının ilginç olduğunu söylemek zor. Hatta cansıkıcı diyebiliriz. Hem iktidar, hem muhalefet bakımından cansıkıcı. Ama bu gerçek seçimlerin önemini ortadan kaldırmıyor. Bu seçimler yakın geçmişin en önemli seçimleri. Bir tür referandum. Brexit konusunda ikiye bölünmüş, kutuplaşmış toplum bugün sandık başına giderek kararını verecek. Zaten erken seçim kararı alınmasının esas nedeni Brexit konusu. Bugün bir tercih yapılacak ve bu tercih geleceği belirleyecek. Seçmenlerin işi kolay değil. 46 milyon civarında seçmen var. 2017 seçimlerine katılım oranı yüzde 68.7 olmuştu. Seçimleri Muhafazakar Parti kazanırsa Brexit kısa sürede (31 Ocak’ta) gerçekleşecek. Bunun neden olacağı sorunlar sonra başlayacak. AB’den çıkmak uzun ve meşakkatli bir dönemin sadece başlangıcı olacak. İngiltere’nin AB ile ticaret anlaşması yapması gerekecek. Bu kolay olmayacak. İşçi Partisi kazanırsa ne olacağı o kadar net değil. Jeremy Corbyn’in Brexit konusunda ne yapacağını öngörmek kolay değil. Sandıklar sabah saat 7’de açılacak ve akşam saat 22’de kapanacak. Gece boyunca heyecanla ekranlara yansıyan sonuçları izleyeceğiz.
Bu tarihi seçimler öncesinde anketler ne diyor? Ta başından Muhafazakar Parti anketlerde öndeydi. Hala önde. Ama seçimler arifesinde aradaki fark azaldı. Bu durumda Muhafazakarlar seçimleri kazansa bile parlamentoda az bir çoğunluğa sahip olabilirler. Veya “hung parliament” oluşacak. Bu olasılık mevcuttur. Durum “bıçak sırtında”. YouGov anket şirketinin en son araştırmasına göre Muhafazakar Parti yüzde 43 oyla 339, İşçi Partisi yüzde 34 oyla 231, Liberal Demokratlar yüzde 12 oyla 15, İskoç Ulusal Partisi 41 sandalye kazanacak. Bu durumda Başbakan Johnson’un parlamento çoğunluğu 28’e düşecek. Muhafazakar Parti ile İşçi Partisi arasındaki fark ne kadar darlırsa Boris Johnson’un işi o kadar zor olacak. YouGov, 4-10 Aralık tarihleri arasında 105 binden fazla kişiyle görüştüğünü açıkladı. Anket sonuçları illa doğru olacak diye bir şey yok. Kararsız seçmenlerin ne yönde oy kullanacağı bilinmiyor. Geçmişte anketler çok kez yanıldılar. Sürprizlere hazırlıklı olmalıyız. Sandıktan yeni bir kriz çıkabileceği yönünde değerlendirmeler okuyoruz.
Peki, İngiltere için en iyi seçim sonucu ne olur? The Guardian yazarı Rafael Behr’e göre “No Brexit, no Johnson, no Corbyn”. Yani ne Brexit, ne Johnson, ne de Corbyn. Her iki lider de halk arasında popüler değil. Bu formülasyon çok hoşuma gitti. İdeal bir çözüm olurdu. Ama gerçekleşme olasılığı yok. Ayaklarımızı yere basıp gerçeklere baktığımızda seçim Johnson’la Corbyn arasında geçecek. İkisinden biri Başbakan olacak.
The Economist dergisi son sayısında seçim kampanyasında söylenen yalanlara dikkar çekti. En büyük yalancı hangi parti sorusuna cevap aradı. Dergiye göre en büyük yalancı büyük olasılıkla Muhafazakar Parti. Dergi “Büyük partiler dezenformasyonu sanat haline getirdiler” diyor. Muhafazakarlar Brexit’in kolayca ve sancısız sağlanabileceğini söylüyorlar. Bu koca bir yalan. İşçi Partisi muazzam harcama vaadlerinin kaynaklarının kolayca bulunabileceğini söylüyor. Bu da yalan. Siyasette yalan yeni bir şey değil. Eskiden de vardı. Şimdi yalanların sayısı arttı. The Economist’in deyimiyle seçim kampanyası “post-truh” bir kampanya oldu. Ne de olsa “yalan haberler” döneminde yaşıyoruz.
İngiltere Brexit referandumu ile üç yıldır süren bir krize girdi. Ülkede durum her yönüyle kötüleşti. Şimdi karar verme sırası halkta. 2017 seçimleri krize çözüm üretememiş, tam tersine kriz derinleşmiş, Başbakan May istifaya zorlanmıştı. Onun yerine gelen Boris Johnson da istediklerini parlamentodan geçiremedi ve seçim kararı aldı. İngiltere bir dönüm noktasında. Bakalım yüzünü nereye dönecek? Brexit sorunları çözümlemeyecek, artıracak. Bu akşam İngiltere halkının tercihi yavaş yavaş ortaya çıkacak. Umarız seçimler şöyle veya böyle bir çözüm üretir. Artık Brexit tartışmaları kabak tadı verdi.
