Cuma günü dünyanın bir çok yerinde milyonlarca insan, özellikle gençler “Global iklim grevi” adı altında sokaklara çıkarak iklim değişikliği konusunda acil önlemler alınmasını, iklim krizine çözüm bulunmasını talep ettiler. Okullardan, işyerlerinden çıkan insanlar küresel ısınmaya yol açan emisyonların süratle azaltılması çağrısında bulundular. 150 ülkede öğrenciler okullardan çıkarak gösteri yaptılar. Protestoların global düzeyde olması önemliydi çünkü sorun global. Hepimizi ilgilendiriyor. Bu büyük hareketin ilham kaynağı İsveç’ten 16 yaşındaki Greta Thunberg. Bir yıl önce tek başına İsveç parlamentosu önüne oturarak iklim değişikliği konusunda önlem alınmasını talep etmiş ve tüm dünyanın dikkatini çekmişti. Thunberg iklim eylemlerinin yıldızı oldu. Cuma günü New York’taydı ve orada eyleme katılanlara hitap etti. Cuma günkü protestolar iklim değişikliği konusunda şimdiye dek yapılan en büyük gösterilerdi. Bu eylemler devam edecek. Gelecek Cuma günü yeni protestolar yapılması planlanıyor.
İklim değişikliği etkilerini göstermeye başladı. Bunu hissediyoruz. Geçen yıl karbon emisyonlarında ciddi artış oldu. Dünyamız 1 derece ısındı ve erken zamanda gerekli önlemleri almazsak ısınmaya devam edecek. Küresel ısınmayı 1.5 derece ile sınırlamak istiyorsak kaybedecek zamanımız yok. Paris İklim Anlaşması ısınmayı 2 derece ile sınırlama hedefini koyuyor. İnsanlık olarak geç kalıyoruz ve bunun faturası büyük olacak. Şimdiki gibi devam edersek ısınma hızla 3 dereceye ulaşacak ve bunun sonuçları çok kötü olacak.
Cuma günkü yığınsal eylemler yarın New York’ta BM merkesinde yapılacak iklim zirvesi arifesinde gerçekleşti. Zirve, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in girişimi ile gerçekleşiyor. Guterres “zirveye katılacak liderlerden güzel konuşmalar yerine somut taahütlerde bulunmalarını istedim” dedi ve “İklim değişikliği ile mücadeleyi kaybediyoruz” uyarısında bulundu. BM küresel ısınma konfransı öncesinde Avustralya cumhurbaşkanının hazırladığı ve iklim değişikliğine karşı daha fazla önlem alınması çağrısı yapan belge 30 civarında devlet veya hükümet başkanı tarafından imzalandı. BM zirvesine katılacak liderler iklim değişikliği ile mücadele ve fosil yakıtlar yerine yenilenebilir enerjiye geçiş stratejilerini ele alacaklar. Çin, Hindistan, Avrupa Birliği gibi büyük aktörlerin tavrı ve taahütleri önemli olacak. Zirvede 60 civarında lider konuşma yapacak. Katılacak liderler arasında Almanya Başbakanı Angela Merkel, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Hindistan Başbakanı Narendra Modi de olacak. İklim değişikliğine inanmayan ve ülkesini Paris İklim Anlaşması’ndan geri çekme niyetini açıklayan Donald Trump’ın BM zirvesine katılmasını kimse beklemiyordu. Ancak Trump provokatif bir şekilde aynı gün BM merkezinde yapılacak dini özgürlüklerle ilgili bir etkinliğe katılarak BM iklim zirvesine duyduğu düşmanlığı sergileyecek. Allah akıl versin. Trump katılmasa da bir ABD heyeti konferansa katılacak. İklim değişikliğini inkar eden Brezilya Cumhurbaşkanı Bolsonaro da zirveye katılmayacak.
2020 yılı iklim değişikliği ile mücadele açısından kritik bir yıl olacak. 2015 Paris İklim Anlaşması’nı hayata geçirip geçirmeyeceğimiz ortaya çıkmaya başlayacak. Anlaşma 196 ülke tarafından imzalanmıştı. Bu ülkeler taahütlerini yerine getiriyor mu? Artık bunu görmeye başlayacağız. İşte bu nedenle 2020’ye giderken BM konferansı ve yapılan protestolar büyük önem taşıyor. Artık sözlerden fiiliyata geçme zamanı. Çok geç kalmadan harekete geçmemiz lazım. Ortadoğu’da savaş bulutları toplanırken, ABD-Çin ticaret savaşları, ekonomik resesyon korkuları ön plana çıkarken, bazı ülkelerde içe kapanma, dar milliyetçilik eğilimleri, popülizm ön plana çıkarken iklim değişikliği ile mücadele arka plana itilmişti. Şimdi dünya çapındaki protestolar ve BM konferansı ile yeniden ön plana çıkıyor. Küresel ısınma dünyanın en önemli global sorunudur. Trump gibiler ne derse desin dünyanın bu soruna konsantre olması ve çözümler üretmesi gerekiyor. Bu konuda hem devletlere, hem de özel sektöre görevler düşüyor. Biz vatandaşlara görevler düşüyor. BM Genel Sekreteri Guterres fosil yakıt sübvansiyonlarına son verilmesi, 2020 itibarıyla kömürle çalışan enerji santrallarının yapımının durdurulması, 2050’ye kadar sıfır karbon emisyonu sağlanması çağrısında bulundu. İklim Değişikliği Paneli (IPCC) 2030 yılına kadar karbon emisyonlarını yüzde 45 oranında azaltmamız gerektiğini ortaya koydu. Bunlar çok somut hedefler ve mutlaka hayata geçirilmeleri gerekiyor. Umarız devletler bu konularda somut taahütlerde bulunurlar.
Geleceği temsil eden gençler Cuma günü iklim değişikliği konusunda sesini yükseltti. Bu sese kulak verelim.
