Bu yılın Avrupa’da seçimler yılı olacağını biliyorduk. Hollanda, Fransa, Almanya seçimleri gündemimizi meşgul ediyordu. Şimdi bu listeye İngiltere de eklendi. Başbakan Theresa May’in erken seçim açıklaması sürpriz oldu. Beklenen bir karar değildi. Kendisi daha önce yaptığı açıklamalarda erken seçimi doğru bulmadığını söylemişti. 2020’ye kadar seçim yapılmaması gerektiğini savunmuştu. Tabii politikada her şey değişebilir. Başbakan May’in 8 Haziran’da seçimlere gitme kararı kendisi açısından mantıklı. Bir çok siyasi getiri sağlayacak bir karar. Anket sonuçlarına baktığımızda Muhafazakar Parti’nin seçimleri rahatlıkla kazanabileceğini görürüz. Anketler iki parti arasındaki farkın yüzde 21 civarında olduğunu gösteriyor. Bu çok büyük bir fark. İşçi Partisi’nin işi zor. İngiltere siyasi yaşamında ilginç bir döneme giriyoruz.
Belli ki Theresa May Brexit müzakerelerine seçim kazanmış, dolayısıyla hem partisi içinde, hem de parlamentoda konumunu güçlendirmiş bir Başbakan olarak oturmak istiyor. Anketler bunun mümkün olduğunu gösterdiğine göre niçin seçim kararı almasın? Muhafazakar Parti’nin şimdi parlamentoda10 sandalye çoğunluğu var. Seçimlerden sonra bu çoğunluğun yüzün üzerine çıkması bekleniyor. Belli ki David Cameron’dan boşalan parti liderliği ve Başbakanlık koltuğuna oturmak parti içi süreçleri yönetmede ve Brexit pazarlığına oturmada yeterli görülmedi. Seçim kazanmış Başbakan olmak her zaman avantajlıdır. 8 Haziran sonrasında karşımızda daha güçlü bir Theresa May olacak. İngiltere’de yapılacak seçimleri hangi partinin kazanacağı tartışma konusu olmayacak. Muhafazaka Parti’nin zaferinin ne kadar büyük olacağını, kaç milletvekiline ulaşacağını merak edeceğiz. Esas merak konusu İşçi Partisi’nin durumu olacak. İşçi Partisi’nin kaybı ne kadar büyük olacak? Seçim yenilgisinden sonra Jeremy Corbyn parti liderliğini sürdürebilir mi? Liberal Demokratlar ne oranda oy alacak? Bilindiği gibi seçim sistemi üçüncü partiye fazla sandalye sağlamıyor. Muhalefetin zayıf olacağı bir parlamentoda Muhafazakar Parti istediği politikaları uygulamada daha rahat olacak. Bu da gelir düzeyi düşük kitleler için iyi olmayacak.
İşin ilginç yanı Muhafazakar hükümetin uyguladığı politikaların geniş kitleler arasında memnuniyetle karşılanmamasına rağmen anketlerde açık ara önde olmasıdır. Kitleler hükümetten memnun değil ama muhalefetten hiç memnun değil. Dolayısıyla Theresa May’i bu kadar rahat kılan İşçi Partisi’nin içinde bulunduğu durumdur. Yakın geçmişte yapılan bir anket İşçi Partisi seçmelerinin sadece yüzde 40’ının Jeremy Corbyn’in Theresa May’den daha iyi bir Başbakan olacağını düşündüğünü gösterdi. Kendi seçmenini inandıramamış bir lider diğer seçmenleri nasıl inandıracak? Corbyn, Theresa May’in erken seçim kararını memnuniyetle karşıladığını söyledi. Bakalım seçim sonuçlarını da memnuniyetle karşılayacak mı? İşçi Partisi’nin lider sorunu var. Ed Miliband’ı parti lideri seçerek hata yaptılar ve bunun cezasını ödediler. Bundan ders çıkarmak yerine Jeremy Corbyn’i lider seçtiler. Bundan kötü bir karar olamazdı. Şimdi bunun da cezasını çekecekler. Bakalım bu hatalardan ders çıkarıp seçim kazanabilecek bir lider çıkarmayı başaracaklar mı? Başaramazlarsa Muhafazakar Parti daha uzun yıllar ülkeyi yönetecek. Elbette İşçi Partisi’nin sorunu sadece lider sorunu değildir. Brexit referandumu sürecinde sergilediği ikircikli tavır partinin vizyon sorunu olduğunu da gösterdi. İşçi Partisi nasıl bir partidir? Vizyonu nedir? Bu soruların cevabı net değil. 8 Haziran’da alınacak yenilgi belki partiyi bu sorulara cevap üretmeye zorlar.
Hiç şüphe yok ki 8 Haziran seçimlerinin üzerinde Brexit referandumunun gölgesi olacak. Referandumun yaraları deşilecek. Bu referandum popülizmin ilk büyük başarısıydı. Ardından ABD başkanlık seçimlerinde popülizm ikinci büyük başarısını elde etti ve Donald Trump Beyaz Saray’a yerleşti. Hollanda seçimlerinde popülizm hükümete gelmedi ama oylarını artırdı. Türkiye’de yapılan 16 Nisan referandumunda popülizm çok az farkla ve tartışmalı bir başarı elde etti. En merak edilen ve 2017 yılının en önemli seçimleri 23 Nisan Pazar günü Fransa’da yapılacak. Avrupa’nın kaderini belirleyecek bu seçimlerden sonra sıra İngiltere’ye gelecek. Fransa seçimlerinin sonuçları elbette İngiltere açısından da önemli olacak.
Beklenmedik bir şekilde seçim sürecine giren İngiltere’de yaşanacak siyasi süreçleri yakından izlemeye ve analiz etmeye devam edeceğiz.
