İngiltere hükümeti, ülkenin güney batısındaki kentlerden Hinkley Point’e inşa edilecek 18 milyar sterlin (yaklaşık 24 milyar dolar) maliyetli yeni nükleer santralin sözleşmesini imzaladı.
Zaten iki nükleer tesisin bulunduğu Hinkley Point’e inşa edilecek üçüncü tesisin (Hinkley Point C) finansmanını Fransa ile Çin karşılıyor.
Hinkley Point C nükleer santral projesinin üçte ikisini Fransız devlet enerji şirketi EDF, kalan 6 milyar sterlinlik bölümünü de Çin hükümeti finanse edecek.
Çinliler, yeni nükleer tesisin finansmanını kısmen paylaşmayı, İngiltere hükümetinin daha sonra Essex bölgesindeki Bradwell’de yapılacak bir başka nükleer tesisin finansman ve tasarımını Çinlilere bırakacağı konusunda bir anlayış birliği içinde kabul etmişlerdi.
Fakat anlaşmanın bu kısmı çok kritik bir konuda yabancı hükümetlere bağımlılık ve ulusal güvenlik sakıncaları tartışmalara yol açmıştı.
Anlaşma ile İngiltere hükümeti ayrıca işletme aşamasında işletmeci yabancılara megawatt/saat başına 92.50 sterlin ödeme garantisi veriyor.
Anlaşmayı eleştirenler, hem işletme aşamasında verilen fiyat garantisi yüzünden enerji maliyetinin yükselebileceğini hem de İngiltere’nin nükleer tesislerinin yabancı hükümetler tarafından inşa edilmesi ve işletilmesinin bağımlılık ve ulusal güvenlik zaafiyetleri yaratabileceğini söylüyorlar.
Fakat İngiltere hükümeti şimdi “Britanya’nın kritik önemdeki altyapı inşaatlarına yapılacak yabancı yatırımların hukuki çerçevesini” yeniden düzenleyeceğini ve “kayda değer yeni koruma önlemleri” getireceğini söylüyor.
Hükümet bugünkü açıklamasında bu düzenlemelerin ne olacağına dair ipuçlarını da veriyor ve “Hinkley’den sonra İngiltere hükümeti yeni inşa edilecek nükleer tesislerle ilgili tüm projelerde özel bir pay sahibi olacak. Bu yolla kayde değer miktarda hissenin hükümetin bilgisi ve onayı olmadan satılamaması garanti edilecek” diyor.
Açıklamada ayrıca “Hükümet, yabancı sermaye mülkiyetinin bütün sonuçlarının ulusal güvenlik bakımından değerlendirilmesini güvence altına almak amacıyla, kritik önemdeki altyapının sahipliği ve denetimi konularında reformlar yapacaktır” denilerek başka düzenlemeler de yapılabileceğinin işareti veriliyor.
Ancak hükümet santrali yapan şirketlere verdiği, işletme aşamasına geçildiğinde megawatt/saat başına 92.50 sterlin ödeme garantisini değiştirmiyor.
Ana muhalefet İşçi Partisi’nin enerji sözcüsü Barry Gardiner bunun çok yüksek bir fiyat olduğunu ve yeniden görüşülmesi gerektiğini savunuyor.
Yatırım anlaşması EDF icra kurulunda Temmuz ayında onaylandı. Çin ile ise, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in 2015’te İngiltere’ye yaptığı resmi ziyaret sırasında ilke anlaşması sağlanmıştı. (BBC Türkçe)
