kıbrıs ingiltere londra lefkoşa
DOLAR
32,3675
EURO
34,9594
STERLIN
40,9394
BITCOIN
$70.236
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
LONDRA
Hafif yağmur
14°C
LONDRA
14°C
Hafif yağmur
Cumartesi Kapalı
13°C
Pazar Orta şiddetli yağmur
="http://www.w3.org/2000/svg" viewBox="0 0 300 300" enable-background="new 0 0 300 300">
9°C
Pazartesi Hafif yağmur
="http://www.w3.org/2000/svg" viewBox="0 0 300 300" enable-background="new 0 0 300 300">
11°C
Salı hafif yağmur
="http://www.w3.org/2000/svg" viewBox="0 0 300 300" enable-background="new 0 0 300 300">
15°C

Tarihi eserlere sahip çıkmak

01.09.2012
0
A+
A-

   Batı sömürgeciliğinin en önemli sonuçlarından biri de çeşitli ülkelerdeki tarihi eserlerin kendi müzelerine yığılması olmuştu. Batılılar, çeşitli yöntemlerle, ülkelerin kültür hazinelerine el koydular. Londra’da British Museum’a, Paris’te Louvre’a gittiğiniz zaman dünyanın çeşitli yerlerinden eserler görebilirsiniz. Tarihi eserlerine sahip çıkarak bunların geri verilmesi için mücadele eden ülkeler var. Örneğin Yunanistan, çok uzun süreden beri Elgin Mermerleri’ni İngiltere’den geri alma mücadelesi veriyor. İngilizler, çeşitli gerekçelerle Yunanistan’a ait eserleri geri vermek istemiyorlar. Elbette, bu mücadelede tek örnek Yunanistan değil.

    Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye’ye ait tarihi eserlerin geri verilmesi için ciddi bir mücadele başlattı. Türkiye, Yunanistan’dan sonra British Museum’dan tarihi eserlerini geri almak isteyen ikinci ülke oldu. Türkiye’nin talepleri sadece British Museum’la sınırlı değil. Paris'te Louvre, Berlin'de devlet müzesi, New York'ta Metropolitan, Los Angeles'ta Paul Getty müzeleri bunlar arasında. Eurasianet.org internet sitesinde 30 Ağustos tarihli ve Dorian Jones imzalı yazıda, Türkiye’nin 2023 yılına kadar Ankara’da dünya çapında bir arkeoloji müzesi (Medeniyetler Müzesi) oluşturmak istediği, bu çerçevede ülkeden kaçırılan tarihi eserleri geri almak için çetin bir mücadele yürüttüğü bilgisi yer alıyor. Yazıda Türkiye’nin bu konuda müttefikler aradığı, ortak mücadele konusunda Yunanistan’la anlaşmaya varıldığı, Mısır ve İtalya ile müzakerelerin devam ettiği belirtiliyor. Yunanistan’la gerçekten böyle bir anlaşmaya varılmışsa, hep kavgalı olmuş iki komşu ülkenin haklarını koruma konusunda işbirliği yapmalarının ilginç bir örneği oluşmuş oluyor. Mısır, tarihi eserleri Avrupalılar tarafından çalınmış ülkelerden biri. Muhammed Mursi liderliğindeki yeni Mısır hükümeti herhalde bu konuda Türkiye ile işbirliği yapacak. AB kurucu üyesi İtalya’nın işbirliği de son derece önemli.

    Bu noktada birkaç hafta önceki bir anımı aktarayım. İtalya turu yapıyoruz. Otobüsümüzün şoförü uzun yıllardır ailesiyle İtalya’da yaşayan bir Yunanlı. Ailece turizm işinden ekmek parası kazanıyorlar. Bir sohbetimizde söz Yunanistan’daki ekonomik krizden eski eserlere kayıyor. Şoför, “Türkler uzun süre Yunanistan’ı ellerinde bulundurdular ama kültürden anlamadıkları için eski eserlerimizi çalmadılar. Sonra kültürlü Batılılar alıp götürdüler” türü bir mantık yürüttü. Osmanlının ve Türklerin kültürlü olmadığı görüşünü ilk kez işitmiyordum. Kendilerini yüzyıllarca yönetmiş Osmanlı’yı kültürlü olarak görmeme yaklaşımı sadece Helenler arasında yaygın değil. Diğer Balkan halklarında da var. Araplarda aynı düşünceye rastlamak mümkün. Osmanlı ve kültür ayrı bir tartışma konusu. Osmanlının Yunanistan, Mısır ve idaresindeki diğer bölgelerin tarihi zenginliklerini İstanbul’a taşımadığı ise bir gerçek. Osmanlı bunu yapmış olsaydı İstanbul British Museum ve Louvre gibi bir müzeye sahip olabilirdi. Yapmadı. Bu gerçek, Türkiye, Yunanistan, Mısır gibi ülkelerin tarihi eserlerini geri alma mücadelesinde işbirliği için olumlu bir zemin.

    Türkiye Kültür Bakanı Ertuğrul Günay, ABD, İngiltere, Fransa, Almanya gibi ülkelerin büyük müzelerinde sergilenen eserlerin önemli kısmının Mısır, İtalya, Yunanistan ve Türkiye’den olduğu noktasına parmak basıyor. Bakan, ülkenin zengin kültürel mirasına sahip çıkmaya büyük önem veriyor. Kültür Bakanlığı, Türkiye’den götürülen tarihi eserlerde hak iddiasına hız verdi. Bu çerçevede, Almanya, Fransa, İngiltere gibi Avrupa ülkelerinin yanısıra Türkiye’nin arkeolojik alanlarından alındığına inanılan bazı Amerikan müzelerinden eserleri de geri talep ediyor. Bazı tarihi eserlerin Türkiye’ye geri verilmesi sağlandı. Ancak, geri verilmeyen eserlerin listesi uzun. Bu mücadele kolay olmayacak. Batılılar ele geçirdikleri tarihi eserleri kolayca geri vermiyorlar. Bunu bilen Türkiye Kültür Bakanlığı çeşitli yöntemlere başvuruyor. Yabancı arkeoloji ekiplerinin kazı izinlerini askıya alabileceğini, müzelere sergiler için eser gönderimini bloke edebileceğini ortaya koyuyor. Bu çerçevede, bu yılın başında British Museum’daki “Hac: İslam’ın kalbine seyahat” sergisine 35 parça eseri göndermeyi reddetmiş. New York’taki Metropolitan Sanat Müzesi ve İngiltere’deki Victoria ve Albert Müzesi’ne karşı da aynı yaptırım uygulanmış. Kimilerine göre bu tür politikalar ters tepebilir. Yöntemler tartışılabilir ama eserleri geri alma mücadelesi ihtiyacı tartışma götürmez. Bu konuda Batılılar elleri boş durmuyor. Kendi propagandalarını yürütüyorlar. Türkiye’yi şantaj yapmakla suçluyorlar. Newsweek dergisi, eski eserlerini geri talep ettiği için Türkiye’yi “arsız” diye nitelemişti.

    Türkiye kültür alanında önemli adımlar atıyor. İstanbul dünyada önemli bir kültür merkezi oldu. Cumhuriyetin kuruluşunun 100. yıldönümü olan 2023’te Ankara’da kurulacak ve dünyanın en büyük müzeleri arasında yer alacak Medeniyetler Müzesi için çeşitli yollarla ülke dışına götürülen eserleri geri alma mücadelesi devam ediyor. Medeniyetler beşiği Anadolu’nun böylesi bir müzeye kavuşması, Türkiye ve dünya kültür mirasına büyük katkı olacak.

 

 

Yazarın Diğer Yazıları
Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.