2014 Soçi Kış Olimpiyatları’nın açılış töreni Cuma akşamı yapılacak. Rusya kültürünün sergileneceği görkemli bir açılış töreni bekleniyor. Tüm dünya, 7 Şubat-23 Şubat tarihleri arasında, 88 ülkeden sporcuların yarışacağı kış sporları ziyafetini izlemeye hazırlanıyor. Buz yarışları Soçi’de, kayak yarışları Krasnaya Polyana Dağları’nda gerçekleşecek. Rusya, 1980 Yaz Olimpiyatları’na Moskova’da ev sahipliği yapmıştı. Sovyetler Birliği’nin 1991’de yıkılmasından sonra 2014’te Kış Olimpiyatları’na ev sahipliği yapmanın Rusya hükümeti ve halkı için sembolik önemi var. Rusya’nın dünya sahnesine geri dönüşü olarak değerlendiriliyor. Bu nedenle Soçi Olimpiyatları spor altyapısı ve ulaşımı için 51 milyar dolar harcandı. (Giderlerin bu kadar yüksek olmasının esas nedeni yaygın yolsuzluk ve adam kayırma.) Putin’in otoriter sisteminin zayıflıklarını görmek zor değil.
Bilindiği gibi Olimpiyatlar sadece spordan ibaret değildir. Olimpiyatlara ev sahipliği yapmak isteyen ülkeler bunun getireceği itibarı, siyasi kazanımları, tanıtımı, ülke ekonomisi ve turizmine yapacağı katkıyı, altyapı kazanımlarını düşünerek adım atarlar. Beklentiler her zaman tam olarak gerçekleşmeyebilir. Ama, Olimpiyatlara ev sahipliği yapmak çekiciliğini hiç kaybetmez. Bakalım Rusya bu fırsattan yararlanabilecek mi? Soçi Kış Olimpiyatları, Rusya ve Putin için bir sınav olacak. Soçi Olimpiyatları Putin’in kişisel projesi. Bu nedenle “Putin Oyunları” adı ön planda.
Karadeniz kıyısındaki Soçi kentinin 400 bine yakın nüfusu var. Bir zamanlar Sovyet liderlerinin tatil yeri olan bölge şimdi dünya çapında bir gösterinin merkezi olmaya hazır. Olimpiyatların sporculuk ruhuna yaraşır bir şekilde gerçekleşmesi ve terör saldırılarının yaşanmaması en büyük dileğimiz. BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon, dünyada çatışma halinde olan tüm taraflara Kış Olimpiyatları boyunca ateşkes çağrısı yaptı. Suriye başta olmak üzere tüm çatışmalara ara verilmesi Olimpiyat ruhuna uygun bir davranış olacak.
Olimpiyatlarda güvenlik her zaman önemlidir. Bu tür büyük çaplı organizasyonlar teröristler için hedef olabilir. Teröristler saldırılarının tüm dünyada duyulmasını isterler. Dünyanın gözleri Olimpiyatlar üzerinde olduğu için propaganda başarısı sağlamayı umarlar. Soçi Olimpiyatları çok riskli bir bölgenin yanıbaşında. Kuzey Kafkaslar, Rusya güvenlik güçleri ile radikal İslamcı grupların çatıştığı, düşük yoğunluklu bir savaş bölgesi. Kafkaslarda istikrarsızlık Çeçenistan’ın bağımsızlık mücadelesi ile başlamıştı. Putin, 2. Çeçenistan savaşında bağımsızlık hareketini askeri güçle ezdi. Ancak, süreç içinde bölgede radikal İslamcı gruplar gelişti. Şimdi en çok şiddet olayı Çeçenistan’da değil Dağıstan’da yaşanıyor. İnguşetia, Kabardino-Balkaria, Çeçenistan istikrarsız. Aralık ayında Volgograd’da gerçekleştirilen Kafkasya kökenli terörist saldırılarda 34 kişi hayatını kaybetmişti. The New York Times bu konuda “An Olympics in the shadow of a war zone” (Savaş bölgesi gölgesinde Olimpiyatlar) başlığını kullandı.
Kuzey Kafkasya’da çok sayıda etnik grup ve dil birarada yaşıyor. Bölge halklarının çoğunluğu Müslüman. Bu bölgede Sufilik güçlüdür. Yani halk radikal İslamcılardan yana değildir. Ama, aynı zamanda Rusya güvenlik güçlerinin bölgede yaptıklarından memnun değildir. Halk, terörist gruplarla güvenlik güçleri arasına sıkışmış durumda. Radikal gruplar Soçi Olimpiyatlarını hedef alabilir. Olimpiyatların korunması için çok geniş çaplı güvenlik önlemleri alındı. 70 bin asker ve güvenlik görevlisi iş başında. Yine de Olimpiyatlar tamamlanana kadar endişe var olacak.
Soçi Olimpiyatları’nı bir de Çerkezler açısından değerlendirmek gerek. Rusya İmparatorluğu, 1817-1864 arasında Kafkasları ele geçirdi. Bölge halkları bu işgale direndi ama sonuçta Rusya üstün geldi. Bu çerçevede Ruslar Çerkezlere etnik temizlik uyguladı. Yarım milyon Çerkezin bölgeden kovulduğu veya ayrılmak zorunda kaldığı tahmin ediliyor. Soçi, Çerkezlerin başkentiydi. Türkiye, Ürdün, Suriye, Suudi Arabistan, ABD, Kanada, Almanya ve başka ülkelerde yaşayan Çerkezler Soçi Olimpiyatları nedeniyle seslerini duyurmaya çalışıyorlar. Tarihte uğradıkları vahşete dikkat çekmeye çalışıyorlar. Radikal İslamcıların terör tehditleri ile Çerkezlerin tarihle ilgili talep ve şikayetlerini bir birine karıştırmamak gerek. Çerkez örgütleri, Volgograd saldırılarını kınadılar. Çerkez diasporası Soçi Olimpiyatları’nın bölgede yapılmasına karşı çıktı. Bölgeye heyetler gönderdi. Çerkezler Olimpiyatlar boyunca seslerini duyurabilecek mi? Göreceğiz.
Dileğimiz Soçi’de Olimpiyat ruhuna yaraşır bir spor şöleni izlemek.
