Türkiye, 2014 yılına sancılı ve gergin bir siyasi ortamda giriyor. Ortada çok ciddi yolsuzluk iddiaları var. AK Parti iktidarı ile Fetullah Gülen cemaati arasında kıyasıya bir mücadele devam ediyor. Bu tür kavgalar giderek çirkinleşebilir. Oya Baydar’ın yazdığı gibi “Onlar tepişirken, ülkenin ekonomik durumundan dış itibarına, devlet kurumlarından siyasal istikrara, ruhsal halimizden iç huzurumuza, cebimizdeki üç kuruşumuzdan işimize aşımıza, en önemlisi de ahlâkımıza kadar her şeyimiz aşınıyor; farkında değil misiniz?”
Arka arkaya yapılacak 3 seçim (yerel, Cumhurbaşkanlığı ve Genel) yaklaşırken siyasi istikrarsızlık ülkenin hayrına değil. Şimdiye dek ittifak yapmış iki grup arasındaki mücadele ne zaman ve nasıl sonuçlanacak? 2014 yılı Türkiye için seçim yılıdır. Mart’ta halk yerel yöneticilerini seçecek. Arkasından Cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılacak. 2015’te yapılması öngörülen parlamento seçimleri öne alınırsa bir yılda üç seçim yaşanabilir.
Böylesi kritik bir yıla girerken ülke yolsuzluk iddiaları ile çalkalanıyor. Basın özgürlüğünün olduğu ülkelerde yolsuzlukları genellikle basın ortaya çıkarır. Türkiye’de basın özgürlüğü önemli darbeler aldığı için halk ancak iktidar ortakları arasında kavga çıkınca bu iddiaları öğrendi. Peki, bu kavga patlak vermese yolsuzluk iddiaları ortaya çıkacak mıydı? Henüz ortaya dökülmemiş neler var? Yolsuzluk iddiaları ortaya atıldıktan sonra hükümetin polise ve adalete müdahalesi çok yanlış adımlar. Demokrasilerde ciddi suçlamalarla karşı karşıya olan yetkililer hemen görevlerinden istifa edip mahkeme kararını beklerler. Bu çerçevede üç bakanın istifası doğru yönde atılmış adımlar. Mahkeme kararı olmadan hiç kimsenin suçlu sayılmaması gerektiğinin önemi bir kez daha ortaya çıktı. Yolsuzluk iddiaları konusunda en doğru ve yüreklere su serpen açıklama Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’den geldi. Gül “Yolsuzluk varsa üstü kapanmaz. Herkesin rahat olması gerekir” dedi. Umarız gerçekten böyle olur.
Türkiye’de gelmiş geçmiş tüm iktidarlar kendilerini eleştirenleri, rakiplerini “kökü dışarıda” olmakla suçlamıştır. Şimdi de aynı nakarat tekrarlanıyor. Dışarıda suçlu aramak yerine içteki hataların düzeltilmesi gerekir. Basının ve yargının bağımsızlığı zedelenmişse bu döner iktidarı da vurur. Gün gelir özgürlükler herkese lazım olur. Yıllardır basını baskı altına alanlar, farklı seslere, eleştiriye tahammül göstermeyenler şimdiki durumdan sorumludur. Yargının bağımsızlığını korumak yerine iktidar yanlısı bir yargı yaratma çabaları gün gelir bunu yapanları da vurur. Aynı şeyi polis için de söyleyebiliriz. İşine geldiği zaman devlete sızılmasına göz yuman, hatta bunu teşvik edenler şimdi şikayet ediyorlar. Devlette görev alan insanların siyasi tercihleri, sempatileri olabilir ve vardır. Önemli olan devlet görevi yaparken bunun işlerine yansımamasıdır. Bunun olmaması için gerekli denetleme mekanizmalarının oluşturulması gerekir. Türkiye’de devlet hep ele geçirilip kendi ideolojik amaçları doğrultusunda kullanılacak bir araç olarak görülmüştür. Modern devlet anlayışı bu değildir.
Demokrasiyi sadece seçim sandığı sanmanın eleştirisi çok yapıldı. Türkiye artık haklar ve özgürlükler bağlamında da demokratik bir ülke olmalı, “yarı-özgür” statüsünden “tam demokrasi” statüsüne yükselmelidir. 2014’te kurulacak seçim sandıkları halkın iradesini yansıtacak. Herkesin bu iradeye saygı göstermesi gerekir. Ülkeyi ve siyaseti şekillendirmek isteyenler siyasi parti olarak örgütlenmeli ve programlarıyla seçmenin karşısına çıkmalıdır. Seçmen karşısına çıkmadan devletin önemli makamlarını ele geçirerek siyasi rol oynama arayışları artık geride kalmalıdır. Baskı grubu, sivil toplum örgütü, hayır kurumu olmak başka şeydir, devletin içinde kadrolanmak başka şeydir. Hükümet buna göz yummuşsa sorumludur.
Belli ki en azından seçimlere kadar Türkiye’nin gündemini bu kavga oluşturacak. Önemli olan bu gergin dönemden Türkiye demokrasisinin güçlenerek çıkmasıdır. Yolsuzluk yapılmışsa sonuna kadar üzerine gidilmeli ve suçlular cezalandırılmalıdır. Yolsuzlukların önüne geçmenin garantisi özgür basın, tarafsız adalet, tarafsız polistir. Kolluk kuvvetleri iktidarın veya bir grubun değil, devletin kolluk kuvvetleri olmalıdır. Türkiye’de son 11 yılda çok iyi işler yapıldı ama çok ciddi hatalar da yapıldı. Umarız bu kriz hataları aşmak için vesile olur. Herkes ve her grup bu durumdan gerekli dersleri çıkarmalıdır. Kimse “Biz hata yapmadık” diyemez.
Yaşananların Türkiye ekonomisine ve dış politikasına olumsuz yansımaları oluyor. Bu gelişmeler öncesinde ekonomi açısından 2014 yılı fena bir yıl olarak görünmüyordu. Yüzde 4 civarında bir büyüme bekleniyordu. Şimdi durum değişti. Dış yatırımcılar Türkiye’yi kaygıyla izliyor. Devam eden siyasi kavga ekonomiyi riske sokuyor. Konunun dış politika yönü ayrı bir yazı konusu.
2014 yılı Türkiye için kritik bir yıl olacak. Bu sınavı yüz akı ile vermesi ve demokrasi, insan hakları, şeffaflık alanlarında geri değil ileri gitmesini dileriz.
