Küresel ısınma ile mücadele konusunda tüm insanlığın büyük umutlar bağladığı, 30 Kasım’da başlayan Paris Konferansı (COP21) başarı ile sona erdi. Konferansa 196 ülkenin temsilcileri katıldı. Ülkeler arasında çok yoğun müzakereler, pazarlıklar yapıldı. 11 Aralık’ta bitmesi gereken konferans 12 Aralık’a sarktı. Son günlerde konferanstan olumlu mesajlar geliyordu. Sonuçta taslak sonuç bildirisi üzerinde anlaşmaya varıldı ve taraflar anlaşmayı resmen onayladı. Anlaşmanın temel hedefi küresel ısınmayı mümkünse 1.5 derece, en fazla 2 derece ile sınırlamak. Belli ki hepimizin, tüm canlıların, üzerinde yaşadığımız gezegenin kaderini belirleyecek bir anlaşma gerçek oldu. Fransa Dışişleri Bakanı ve Paris Konferansı Başkanı Laurent Fabius anlaşmayı “adil ve yasal olarak bağlayıcı” diye niteledi. Paris’te küresel ısınma ile mücadelede tarih yazıldı. İnsanlık büyük bir adım attı. Tarihi iklim anlaşmasının hepimize hayırlı olmasını dileyelim.
Bu tür pazarlıkların çok zor olduğunu iyi biliyoruz. Çeşitli ülkeler farklı yaklaşımlarla masaya gelirler. Bazen kendi bencil çıkarlarını ön planda tutarlar. Paris konferansında bunlar yaşandı. Örneğin Suudi Arabistan’ın tavrı epey eleştiri aldı. Büyük güçler arasında yoğun diplomasi yaşandı. Özellikle ABD ve Çin gibi devletin tavrı çok önemliydi. Nitekim Başkan Obama, Cuma günü, Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping ile telefon görüşmesi yaptı. BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon, anlaşmanın mümkün olması için yoğun çaba harcadı. Ev sahibi olarak Fransa müzakerelerde önemli rol oynadı. Konferansa katılan delegeler sadece gündüz değil gece de sabahlara kadar çalıştılar. Tüm zorluklara rağmen olumlu bir sonuca varılmış olması BM’nin ve uluslararası diplomasinin başarısıdır. Kutlarız.
Paris konferansından çıkabilecek en kötü sonuç tarafların anlaşmaya varamaması olurdu. Bu kötü senaryo geride kaldı. İkinci en kötü senaryo hiç bir hukuki bağlayıcılığı olmayacak, “dostlar alış verişte görsün” türünden bir anlaşma olasılığıydı. İnsanlık olarak küresel ısınma ile mücadelede zamanımız kalmadığı için Paris son fırsattı. Eyfel Kulesi’ne asılan “B Planı yok” pankartının mesajı netti. Paris’ten iklim değişikliği konusunda gerçekten sonuç üretecek, bizi felaketten geri döndürecek bir anlaşma çıkması gerekiyordu. Gelen haberler bu amaca ulaşıldığı yönünde. Ortaya çıkan anlaşma konusunda elbette bazı eleştiriler olacaktır. Yetersiz yönleri olacaktır. İdeal bir anlaşmaya varmak mümkün mü? Önemli olan temel yönleriyle ihtiyaçlarımızı karşılayacak, küresel ısınmayı kontrol altına alacak ve 1.5-2 derece ile sınırlayacak bir metin üzerinde anlamaya varılmış olmasıdır. Bu nedenle Paris konferansına katılan delegeleri, konferansın başarısı için çaba harcayan, katkı koyan herkesi yürekten selamlarız.
Küresel ısınma ile mücadele konusundaki ilk uluslararası anlaşma Kyoto Protokolü’ydü. ABD’nin Kyoto’ya taraf olmaması ve diğer bazı zayıflıklar nedeniyle faydalı olsa da istenen sonuçları verememişti. Şimdi Paris’te tarihte benzeri görülmemiş bir anlaşmaya varıldı. Tüm aktörler anlaşmaya taraf olacak ve bazı konularda hukuki bağlayıcılığı olacak. Laurent Fabius, “Kapsamlı ve dengeli bir anlaşma oldu. Anlaşma yaşamsal önemdeki, sıcaklık artışının iki derecenin altında olmasını ve bir-buçuk dereceyle sınırlandırılması için de çaba harcanması hedefini teyit ediyor” dedi. Gelişmekte olan ülkelere küresel ısınma ile mücadelede mali destek sağlanacak. Tüm ülkelerin sera gazı emisyonlarını azaltmaları, yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmeleri, ormanlarını geliştirmek için çaba harcamaları vs. gerekecek. Bir çok şeyi, yaşam tarzımızı, bazı alışkanlıklarımızı değiştirmemiz gerekecek. Tüm bunlar bir uluslararası anlaşmanın gerekleri olacak. Anlaşma çerçevesinde ülkelerin görevlerini yerine getirip getirmediği denetlenecek. Bu konuda bir mekanizma oluşturulacak.
Paris İklim Değişikliği Konferansı (COP21) insanlık için bir sınavdı. Bu sınavı başarı ile verdik. Şimdi ikinci ve esas sınav anlaşmayı uygulamaya dönüştürmek, hayata geçirmek olacak. Anlaşmada belirlenen hedeflere ulaşmak için ülkeler, halklar, gruplar, örgütler ve bireyler olarak hepimize görevler düşüyor. Başarabiliriz. Başarmaktan başka seçeneğimiz, çaremiz yok. Gezegenimiz ve üzerindeki canlılar için tehlikeyi biz yarattık. Bunun önüne geçmek de bizim boynumuzun borcu. Bugün insanlık ve tüm canlılar için güzel bir gün. Artık geleceğe daha iyimser bakabiliriz.
