Ankara iki önemli konuğu ağırlıyor. Bunlar Avrupa Birliği Dış Politika Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ve İngiltere Başbakanı David Cameron. Federica Mogherini’ye Avrupa Komisyonu’nun genişlemeden sorumlu üyesi Johannes Hahn da eşlik ediyor. Bu ziyaretler sırasında Türkiye-AB ve Türkiye-İngiltere ilişkileri masaya yatırılacak. Hem AB, hem de İngiltere için çok önemli iki konu Suriye ve Irak’ta IŞİD’de karşı devam eden savaş ve Ukrayna bağlamında Rusya ile devam eden gerginliklerdir. Her iki konuda da Türkiye stratejik bir öneme sahip. Ankara’daki yoğun diplomasi trafiği bu önemden kaynaklanıyor.
1 Kasım’da Catherine Ashton’dan görevi devralan ve Ankara’da temaslar yapmakta olan Avrupa Birliği Dış Politika Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, IŞİD’le mücadele konusuna vurgu yapıyor. Türkiye’nin bu mücadeleye daha güçlü şekilde katılmasını talep ediyor. AB, özellikle Batı’dan gençlerin IŞİD’e katılmaları konusunda çok hassas. Türkiye’nin Suriye ile sınırlarında önlemleri artırarak bu geçişlerin engellenmesini istiyorlar. AB’nin Rusya ile ilgili talepleri de var. Türkiye’nin Rusya’ya uygulanan ambargolara daha etkin katılmasını istiyorlar. Gerek IŞİD, gerekse Rusya konusunda Türkiye’nin kendi çıkarlarına dayanan kendi yaklaşımları var. Suriye bağlamında Türkiye yaklaşık 2 milyon göçmeni barındırıyor. Bu büyük bir yük. Bayan Mogherini, göçmen kamplarını ziyaret edecek. AB’nin bu konuda Türkiye’ye yardımcı olması gerekiyor. Rusya konusunda ise Ankara’nın AB’nin yanında yer alması beklenmiyor. Türkiye, Rusya ile ilişkilerini geliştirme peşinde. Putin’in Ankara ziyareti bu çabalara ivme kazandırdı. 50 yıldır Türkiye’yi kapısında bekleten AB için Ankara’nın Rusya ile ilişkilerde kendi çıkarlarından fedakarlık yapması düşünülemez. Türkiye’yi AB üyesi yapsalardı durum farklı olurdu. Ambargolara tam destek verirdi.
Bu noktada konu Türkiye-AB ilişkileri ve Türkiye’nin müzakere sürecine geliyor. Bayan Mogherini, Türkiye’ye ziyaretinin “AB-Türkiye ilişkilerinin stratejik önemini yansıttığını”, Türkiye ile diyaloğu güçlendirmek istediklerini söyledi. Bunlar kulağa hoş gelen sözler. İçlerinin boş olup olmadığını zaman gösterecek. AB, Türkiye’nin kuzeyinde ve güneyinde oluşan durumla ilgili ciddi bir stratejiye sahipse, Ankara ile ilişkilerini geliştirmede sözden eyleme geçmelidir. Güzel açıklamalar karın doyurmaz. “Şunu istiyoruz, bunu istiyoruz” demekle de olmaz. Türkiye yetkilileri, Mogherini ve beraberindekilere bunları izah etmişlerdir. AB-Türkiye ilişkilerinde yeni bir sayfa açılacaksa AB’nin Türkiye konusundaki politikalarında önemli bazı değişiklikler yapması, üyelik perspektifini somutlaştırması gerekir. Oluşan yeni stratejik durumda Türkiye daha bağımsız davranabilir, manevra alanını genişletebilir. AB-Türkiye ilişkilerinde önemli bir değişiklik beklenmiyor.
İngiltere Başbakanı David Cameron’un gündeminde de IŞİD konusu olacak. İngiltere’den gençlerin IŞİD’e katılmaları konusunu gündeme getirecek. İngiltere, IŞİD’le savaşan koalisyonun üyesi. Cameron’un Ankara ziyareti öncesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan “Hem bölgesel, hem de küresel sorunların çözümü noktasında İngiltere ile birlikte hareket etmek istiyoruz” demişti. Türkiye, her zaman İngiltere ile ilişkilerine özel önem verir. IŞİD konusunda iki ülkenin yaklaşımları arasında farklılıklar olduğunu biliyoruz. İngiltere, önceliğin IŞİD’le mücadele olduğunu vurgularken, Türkiye Esad rejimi ile de mücadele edilmesi gerektiği, bu çerçevede uçuşa yasak bölgeler ve güvenli bölgeler oluşturulmasını talep ediyor. Cameron’un Ankara ziyaretinde bu görüş farklılıklarının giderilmesi zor ama aradaki işbirliği geliştirilebilir. Rusya konusunda da Ankara ve Londra’nın bakış açıklarında farklılıklar var. Bunlar Başbakan Cameron’a anlatılacak. Cameron’un Ankara temasları sırasında Türkiye-AB ilişkileri de gündeme gelecek. İngiltere, Türkiye’nin AB üyeliğini destekliyor. Ne var ki, kendisinin AB ile ilişkileri sorunlu ve Cameron AB’den ayrılma konusunda referandum yapma vaadinde bulunuyor. Bu durumda Türkiye-AB ilişkileri konusunda İngiltere’nin önemli rol oynaması mümkün görünmüyor.
Avrupa Birliği Dış Politika Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ve İngiltere Başbakanı David Cameron’un Ankara ziyaretleri, Türkiye’nin bölgesinde artan önemini yansıtıyor. Ankara’daki yoğun diplomasinin ne gibi sonuçlar doğuracağını birlikte izleyeceğiz.
