Dünyanın karşı karşıya olduğu en büyük global tehdit nedir? PEW Araştırma Merkezi’nin bu yıl 17 Mart-5 Haziran tarihleri arasında 44 ülkede yaptığı araştırmanın sonuçları bu soruya verilen cevabın insanların yaşadığı bölgeye göre değiştiğini gösteriyor. Toplam 48,643 kişi ile yapılan ankette insanların beş tehdidi önem sırasına göre belirlemeleri istenmiş. Tehditler şöyle: Dini ve etnik nefret, sosyal eşitsizlik, kirlilik-çevre, nükleer silahlar, AİDS ve diğer hastalıklar. Doğal olarak bu tehditlere bakışta insanların nerede yaşadığı ön plana çıkıyor. Avrupalılar ve Amerikalılar için en büyük global tehdit eşitsizlik. Ortadoğu bölgesinde yaşayan insanlar için en büyük tehdit dini ve etnik nefret. Asyalılar ve Latin Amerikalılar kirlilik-.çevre ve nükleer silahların yayılması tehditlerine önem veriyorlar. Afrikalılar için ise en büyük tehdit AİDS ve diğer bulaşıcı hastalıklar.
Ortadoğu’da yaşanmakta olanları göz önünde bulundurduğumuzda dini ve etnik nefretin en büyük tehdit olarak algınlaması sürpriz değil. Ancak, dünyanın diğer bölgelerinde de dini ve etnik nefretin oluşturduğu tehdidin artmakta olduğu algısı var. Bu konuda global bir kaygı artışı olduğunu söyleyebiliriz. PEW araştırması IŞİD’in Irak’taki ani başarıları ve İsrail’in Gazze’ye son saldırısı öncesinde yapılmıştı. Buna rağmen, bölgede araştırma yapılan yedi ülkede insanlar en büyük tehdit olarak dini ve etnik nefteri görüyor. Lübnan’da yüzde 58, Mısır’da yüzde 34, Türkiye’de yüzde 29, Ürdün’de yüzde 25, İsrail’de yüzde 30, Filistin İdaresi’nde yüzde 40 ve Tunus’ta yüzde 39 dini ve etnik nefteri en büyük tehdit olarak algılıyor. 2007 yılında aynı soru sorulduğu zaman dini ve etnik nefteri tehdit olarak görenlerin oranı çok daha düşüktü. Bölgede yaşanan gelişmeler insanları bu konuda daha fazla kaygılandırıyor.
Gelişmiş Batı ülkelerinin esas sorunu sosyal eşitsizlik, zenginlerle fakirler arasında hızla artmakta olan uçurum. Eşitsizlik konusundaki tartışmaların yoğunluğu da bu gerçeği yansıtıyor. Eşitsizliğin artmasını en büyük global tehdit olarak görenlerin oranı İspanya’da yüzde 54, İtalya’da yüzde 32, İngiltere’de yüzde 25, Fransa’da yüzde 32, Almanya’da yüzde 34, Polonya’da yüzde 32, Yunanistan’da yüzde 43, ABD’de yüzde 27. Bu ülkelerde de 2007 verileri ile karşılaştırıldığında eşitsizliği tehdit olarak görenlerin oranında ciddi artış var. 2008 global ekonomik krizi sonrasında yaşananlar Batılıları sosyal eşitsizlik konusunda daha kaygılı hale getirdi.
Asya’ya baktığımızda farklı bir tablo görüyoruz. Taylandlıların yüzde 36’sı, Filipinlilerin yüzde 34’ü, Çinlilerin yüzde 33’ü ve Vietnamlıların yüzde 32’si çevre sorunlarını en büyük global tehdit olarak görüyor. Malezya, Bangladeş, Endonezya ve Hindistan’da ise dini ve etnik nefret tehdidi ön planda. Malezya’da Müslümanların yüzde 35’i, Budistlerin ise yüzde 22’si dini ve etnik nefreti en büyük tehdit olarak algılıyor. Japonlar için en büyük tehdit nükleer silahların yayılması. Topraklarında nükleer silah kullanılmış tek ülke olan Japonya’da bu algı doğal. Japonların yüzde 49’u, en büyük global tehdit olarak nükleer silahların yayılmasını görüyor. Pakistan’da da nükleer silahlardan kaynaklanan kaygı yüksek. Hindistan’la devamlı gerginlik yaşayan Pakistan’da yüzde 30 nükleer silahların yayılmasını en büyük tehdit olarak görüyor. Bir diğer Asya ülkesi Güney Kore’de ise insanların tehdit algılaması Batı ülkelerine benziyor. Güney Korelilerin yüzde 32’si için en büyük global tehdit hızla artmakta olan sosyal eşitsizlik.
Latin Amerikalılar nükleer silahların yayılması ve çevre sorunlarına ağırlık veriyor. Şili’de yüzde 30, Venezuela’da yüzde 29 ve Brezilya’da yüzde 28 nükleer silahların yayılmasını en büyük tehdit olarak görüyor. El Salvador ve Meksika’da çoğunluk için çevre sorunları en büyük tehdit. Kolombiyalılar, Nikaragualılar ve Perulular için de çevre sorunları önemli. Sosyal eşitsizliği en büyük tehdit olarak gören ülke Arjantin (yüzde 32).
Afrika kıtasının konuya bakışı kendi realitelerini yansıtıyor. Afrika’da milyonlarca insan AİDS hastalığından ölüyor. Şimdi bazı Batı Afrika ülkelerinde Ebola salgını yaşanıyor. Ugandalıların yüzde 44’ü, Tanzanyalıların yüzde 41’i, Güney Afrikalıların yüzde 35’i, Kenyalıların yüzde 29’u, Senegallilerin yüzde 29’u için en büyük global tehdit AİDS salgını. Boko Haram örgütünün terör estirdiği Nijerya’da ise yüzde 38 dini ve etnik nefreti en büyük tehdit olarak algılıyor.
PEW araştırması dünyanın farklı bölgelerinde insanların farklı tehdit algılarını ortaya koyuyor. Bölgeler arası farklılıklar olsa da dini ve etnik nefret, sosyal eşitsizlik, kirlilik-çevre, nükleer silahların yayılması dünyanın, insanlığın ortak sorunları. Bu konularda global işbirliği çok önemli.
