Bugün Yunanistan’da parlamento seçimleri yapılıyor. Bu seçimler Yunan siyasi yaşamı açısından bir dönüm noktası olacak gibi. Normalde seçimlerin sonbaharda yapılması gerekiyordu ama iktidar partisi Syriza 26 Mayıs’ta yapılan Avrupa Parlamentosu seçimlerinde iyi sonuç alamayınca Başbakan Aleksis Çipras erken seçim kararı almıştı. Bugün seçim günü.
Hatırlanacağı gibi Yunanistan’ın 2010 sonrasında yaşadığı büyük ekonomik kriz siyasi yapıyı da sarsmış, yerleşik partiler marjinalleşmişti. Halk ekonomik krizden bu partileri sorumlu tutuyordu. Şimdi anketler eski partilerde ayakta kalan tek parti olan sağ, muhafazakar Yeni Demokrasi Partisi’nin seçimleri kazanacağını gösteriyor. Ekonomik kriz koşullarında halk 2004 yılında kurulan ve küçük bir parti olan, kemer sıkma politikalarını redden Syriza’yı Ocak 2015’te iktidara getirmişti. Syriza 2015’ten günümüze ülkeyi koalisyon hükümetleri ile yönetti. İktidardayken ekonomik kriz konusunda 180 derecelik bir dönüş yaparak kredi verenlerle işbirliği içine girdi. Alınan tedbirler Yunanistan halkı için çok acı vericiydi. Ama sonuçta ülke en zor dönemi atlattı ve yavaş yavaş normalleşme yoluna girdi. Bugünkü seçimler işte bu koşullarda yapılıyor. Anketlere göre ekonomik krizi yöneten Syriza ve lideri Aleksis Tsipras iktidarı kaybedecek. Anketler doğruysa Yeni Demokrasi Partisi tek başına iktidara gelecek. Ülkeyi iflasa sürüklemekle suçlanan bir partinin yeniden iktidar adayı olması ilginç bir gelişme. Dört buçuk yıllık Syriza ağırlıklı koalisyonlar dönemi sona eriyor.
2004’ten günümüze Yunan siyasetinin yükselen yıldızı Aleksis Çipras ve partisi Syriza idi. Şimdi yükselen yıldız Kyriakos Mitsodakis. Yunan siyasetinde hanedanlar hep önemli rol oynamıştır. En iyi bilinen hanedanlar Karamanlis, Papandreu ve Mitsodakis hanedanlarıydı. Şimdi, 51 yaşındaki Kyriakos Mitsodakis’in şahsında, Mitsodakis hanedanı geri geliyor. Babası başbakanlık, kızkardeşi bakanlık, belediye başkanlığı yapmıştı. Perşembe günü açıklanan bir ankete göre Yeni Demokrasi Partisi Syriza’nın 8 puan önünde. 9-12 puan fark gösteren anketler de var. Buna göre 300 sandalyeli Yunanistan parlamentosunda Yeni Demokrasi Partisi 155-159 sandalye kazanabilir. Tek başına iktidar olma konusunda kaç küçük partinin yüzde 3 barajını geçeceği de önemli. Mitsodakis, vergileri azaltma, istihdam yaratma, ülkeye yabancı yatırım çekme, yeni yatırımlar vaadleri ile seçim kampanyası yürüttü. Belli ki seçmenler bu vaadlere sıcak bakıyor.
Yunanistan’ın 2010 sonrasında yaşadığı ekonomik kriz dünyada yaşanmış en büyük krizlerden biriydi. Ülke 289 milyar Euro kurtarma fonu alarak ayakta durabildi. Krizin halk için sonuçları korkunçtu. Şimdi ülke yeni bir döneme giriyor. Krizin en zor dönemi geride kaldı. Tabii alınan kredilerin geri ödenmesi gerekiyor. Bu onyıllar alacak. Yunanistan halkının yaşam seviyesinin yükselmesi de zaman alacak. Bugünkü seçimleri kazanırsa Kyriakos Mitsodakis bu süreci yönetecek. Görevinin kolay olmayacağı ortada. Tek başına iktidar olabilirse işi biraz daha kolay olacak. Koalisyon kurmak zorunda kalırsa işler zorlaşacak.
Syriza çekiciliğini neden kaybetti? Bu konuda çeşitli fikirler var. Halk Avrupa Birliği’nin dayattığı kemer sıkma politikalarından memnun değil. Bu çok anlaşılır bir şey. İşsizlik, yüksek vergiler, mülteciler, halkın şikayet listesinin başlarında. Tabii bir de “Kuzey Makedonya” ismi konusunda varılan anlaşmaya duyulan tepkiler var. Kanımca Çipras’ın en önemli siyasi miraslarından biri komşu ülke ile uzun yıllar süren isim anlaşmazlığına çözüm bulmasıydı. İki ülke “Kuzey Makedonya” ismi üzerinde anlaştı. Parlamentolar anlaşmayı onayladı. Böylece Balkanlarda ciddi bir anlaşmalık geride kaldı. Ancak Yunanistan’da herkes bu anlaşmadan memnun değil. İktidara gelmesi beklenen Yeni Demokrasi Partisi bu anlaşmaya karşı çıkmıştı. Çipras cesurca bir adım attı ama bunun siyasi bedelini ödeyecek gibi. İktidara gelirse Mitsodakis’in Kuzey Makedonya konusunda ne yapacağı merakla bekleniyor. Kuzey Makrdonya’nın NATO ve AB üyeliği konusunda sorun yaratmaya çalışırsa Avrupa ülkelerini ve ABD’yi karşısında bulabilir.
Ekonomik sorunlarla boğuşan Yunanistan’ın siyasi kaderi bugünkü seçimlerde belirlenecek. Yunanistan Kıbrıs açısından da önemli bir ülke. Yeni Demokrasi Partisi Kıbrıs ve Doğu Akdeniz konularında nasıl bir politika izleyecek? Diğer Avrupa ülkelerinde yerleşik partiler güç kaybederken, popülizm yükselirken, Yunanistan’da sol popülist Syriza’nın seçim yenilgisi, yerleşik parti Yeni Demokrasi Partisi’nin yeniden iktidara gelişi ilginç gelişmeler olacak.
