Yunanistan, İngiltere’nin yaklaşık 200 yıl önce kaçırdığını iddia ettiği tarihi eser ve kültürel varlıkların Brexit sonrası ticaret müzakerelerinin ön koşul maddelerinden biri olmasını istedi. Bu maddenin Brexit ticaret ve güvenlik anlaşması kapsamında kabul edilip onaylanması halinde Yunanistan için başta “Elgin mermerleri” olmak üzere İngiltere tarafından kaçırıldığı ileri sürdüğü tarihi eserlerin iadesini isteme yolu açılacak.
Avrupa Birliği hükümetlerinin geçtiğimiz günlerde Brüksel’de açıkladığı müzakerelere ilişkin taslak metne balıkçılık gibi geleneksel ticaret alanlarının yanı sıra kültürel değerlerin iadesi konusu da eklendi
AB hükümetlerinin üzerinde mutabakata vardığı belirtilen taslak metinde “Taraflar yasa dışı şekilde yerinden edilen kültürel objelerin ait olduğu ülkeye geri verilmesi ya da tazmini konusuna da değinmelidir” ifadeleri yer alıyor.
Üst düzey bir AB yetkilisinden edinilen bilgiye göre madde Yunanistan’ın isteği ve Kıbrs ile İtalya’nın desteği üzerine metne girdi. Bu ülkeler, antik çağlardan kalma çalıntı eserler konundaki hassasiyetleriyle biliniyor.
Konuyla ilgili açıklama yapan Yunan diplomatlar meselenin yalnızca “Elgin mermerleri” olmadığını belirterek Londra’daki müzayede salonlarının antik ve tarihi eserlerin en büyük tüccarlarından olduğuna dikkat çekiyor ve çalıntı eser bulunması halinde iadesinin önemi üzerinde duruyor.
Yunanistan uzun süredir İngiltere’nin başkenti Londra’daki British Museum’da sergilenen “Elgin mermerlerinin” ülkesine iadesini talep ediyor. Yunanistan ise bu eserlerin İngiltere tarafından kaçırıldığını iddia ediyor.
“Elgin mermerleri” nedir?
Atina’daki Parthaneon tapınağı’na ait olan mermerler, 1799-1803 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu’nda diplomat olarak görev yapan İngiliz 7, Elgin Lordu Thomas Bruce, ya da kamuoyunda bilinen adıyla Lord Elgin tarafından İngiltere’ye getirildi.
İngiliz kaynaklarına göre, 1801 yılında yayımlanan bir fermanla Lord Elgin’e Parthenon mermerlerini İngiltere’ye götürme izni verildi. 1816 yılında İngiliz Parlamentosunda yapılan oylama sonucu 35 bin sterlin , bugünün parasıyla yaklaşık 500 bin dolar karşılığında satın alınan eserler, British Museum’da 1832’de inşası biten Elgin salonunda sergilenmeye başladı.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü UNESCO 2014 yılında Yunanistan ve İngiltere arasındaki bu tartışmanın çözümü için aracı olmayı önermiş, ancak British Museum, örgütün müzelerle değil yalnızca hükümetler arasında çalışabileceğini öne sürerek öneriyi reddetmişti.
Brexit sonrası ticaret anlaşması müzakerelerinde kritik hafta başlıyor
İngiltere’nin Avrupa Birliği üyeliği 31 Aralık itibarıyla resmen sona erdi, ancak taraflar mart ayıyla birlikte bu yıl sonuna kadar bir ticaret anlaşması yapabilmek için zorlu bir müzakere sürecine giriyor.
İngiltere’nin Kanada tarzı bir ticaret ilişkisi önerisini ilk etapta reddeden AB tarafı, ticaret anlaşmasının ön koşulu olarak İngiltere’nin özellikle çevre, işçi hakları ile sağlık ve güvenlik standartları gibi konularda Birlik düzenlemelerini ihlal etmeyecek değerler çerçevesinde hareket etmesini istiyor.
