2013’ün sonuna geldik. Geriye bakıp “Acaba 2013 yılı Avrupa Birliği (AB) için nasıl bir yıldı?” ve “2014’te neler beklemeliyiz? sorularını sormakta yarar var. Dört yıl önce Yunanistan’ın iflas noktasına gelmesi ile patlak veren ve hızla İrlanda, Portekiz, İspanya gibi ülkelere yayılan yangın kontrol altına alınmış, “Euro varlığını sürdürebilecek mi?” tartışmaları geride kalmış gibi. Ancak Euro bölgesi ve AB’nin yeniden toparlanması uzun zaman alacak. Sancılar erken zamanda bitmeyecek.
Halen AB’de ekonomik büyüme ortalaması çok çok düşük. Sıfır noktasına yakın. Avrupa Komisyonu 2014’te Euro bölgesi için yüzde 1.1 oranında büyüme öngörüyor. Yapılan tahminlere göre bu hızla 2008’deki GSYİH düzeyine ancak 2021’de ulaşılabilecek. Kısacası AB uzunca süre hızlı büyüme kaydetmeyecek. Krizdeki ülkelerde kemer sıkma politikaları vatandaşların belini bükmeye devam edecek. Fransa ve İtalya ekonomileri ciddi zorluklarla karşı karşıya. Bu ülkeler Alman ekonomisini de olumsuz yönde etkileyebilir. Yunanistan, İspanya ve Hırvatistan’da gençler arasında işsizlik oranı yüzde 50 civarında. Bu durumun yakında değişmesi beklenmiyor. İşsizlik, AB’nin en önemli sorunlarından biri olmaya devam edecek.
Bu gelişmeler nedeniyle Avrupa’da aşırı sağ, yabancı düşmanı hareketler güç toplarken, AB’nin halk arasındaki imajı zayıflıyor. 2014 yılının mayıs ayında yapılacak Avrupa Parlamentosu seçimleri bakalım ne gibi sonuçlar doğuracak? AB projesine sempati ile bakmayanların Avrupa Parlamentosu’ndaki gücü ne kadar artacak? Bu konuda İngiltere, Fransa, Yunanistan, Hollanda gibi ülkelerin seçim sonuçları çok önemli olacak. Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso ve Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schultz, seçimlerde aşırı sağın yükselmesi olasılığı konusunda ciddi uyarılar yaptılar. Benzeri uyarılar önde gelen bazı politikacılar tarafından da yapıldı. Mayıs 2014 seçimlerinin Avrupa Parlamentosu’nda ne gibi dengeler oluşturacağı çok merak edilen konulardan biri.
AB’nin ilk üç büyük ekonomisi (Almanya, Fransa, İtalya) krizi aşmada öncü rolü oynamalıdır. Peki, bunu yapabilecekler mi? Almanya’da üçüncü Angela Merkel hükümeti kuruldu. Merkel, Euro bölgesi krizi konusunda ihtiyatlı adımlar atma politikası izliyor. Yapısal reformlar istiyor. Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ile Merkel’in iyi anlaştıkları söylenemez. Hollande, Fransa’da hiç popüler değil. İtalya ise umut vermeyen bir ülke. Fransa ve İtalya reformlar konusunda yavaş davranıyor. Yani, AB’nin lokomotifi olması gereken ülkelerin ortak bir politika geliştirmeleri zor.
2014’te İrlanda’nın uluslararası para piyasalarına geri dönmesi bekleniyor. Brüksel, bu gelişmeyi başarı olarak görecek. Uygulanan kemer sıkma politikalarının doğruluğunun kanıtı olarak yorumlayacak. Krizdeki diğer ülkelerin uluslararası para piyasalarına ne zaman geri döneceği henüz net değil. Kemer sıkma politikaları ve bunun ağır sosyal ve siyasi faturası devam edecek.
Gelecek yılın ekim ayında Avrupa Komisyonu değişecek. Yeni Komisyon konusunda üye ülkeler arasında sıkı pazarlıklar yaşanacak. Avrupa Komisyonu ile birlikte, AB Konseyi Başkanı ve AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi de belirlenecek. Kısacası 2014 yılı AB yönetiminin yeniden şekillendiği önemli bir yıl olacak. Bakalım Avrupa Parlamentosu seçimlerinin sonuçları yeni AB yönetiminin şekillenmesini nasıl etkileyecek? Hangi isimler ön plana çıkacak?
2014 İskoçya’nın geleceği ve İngiltere-AB ilişkileri açısından da önemli olacak. İskoçya’da yapılacak bağımsızlık referandumu nasıl sonuçlanacak? İskoçya’nın bağımsızlığı tercih etmesi durumunda doğacak yeni devletin AB ile ilişkileri nasıl düzenlenecek? Bağımsız İskoçya ne zaman AB üyeliğine alınacak? İngiltere Başbakanı David Cameron, 2015 seçimlerini kazanması durumunda ülkesinin AB üyeliği konusunda referandum düzenleyeceğini açıklamıştı. 2014’te konu ile ilgili tartışmaların yoğunlaşması bekleniyor. İngiltere gibi büyük bir ekonomi AB’den ayrılırsa hem İngiltere, hem de AB bundan nasıl etkilenir?
AB’nin ekonomik geleceğini belirleyecek konulardan biri ABD ile devam etmekte olan serbest ticaret bölgesi (Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı, TTIP) müzakereleridir. Böylesi dev bir serbest ticaret bölgesinin oluşturulması, ABD ve AB’yi dünya ticaretinde avantajlı konuma yükseltecek, Çin’le rekabeti kolaylaştıracak. Her iki ekonomi ivme kazanacak. Şimdiye dek taraflar arasında üç tur müzakere yapıldı. Üçüncü tur müzakereler Washington’da gerçekleşti. 2014 yılı bu müzakerelerin geleceği açısından önemli bir yıl olacak. Bu müzakereler AB ile Gümrük Birliği Antlaşması olan Türkiye için de son derece önemli. Türkiye müzakerelere dahil edilecek mi?
Nereden bakılırsa bakılsın 2014 yılı AB için zor bir yıl olacak. Gelişmeleri birlikte izleyeceğiz.
