İsrailli seçmenler Salı günü sandık başına gidiyor. Sonuçlar hem İsrail’de, hem de bölgemiz ve dünyada yakından izlenecek. En merak edilen konu Başbakan Netanyahu’nun iktidarda kalmayı başarıp başaramayacağı. Netanyahu yönetiminde İsrail giderek dünyadan soyutlandı ve ABD Başkanı Obama ile kavgalı hale geldi. Netanyahu seçimleri kazanırsa bu durum devam edecek. Peki, kazanabilir mi? Bu konuda kesin bir şey söylemek zor. Kazanabilir de, kazanmayabilir de. Bunun ötesinde bu seçimlerden fazla bir şey çıkması beklenmiyor. İsrailli seçmenlerin karşısındaki alternatifler çok kötü, kötü ve biraz daha az kötü olarak nitelenebilir. Filistinlilerle barışa götürecek ve bölge barışına katkıda bulunacak ciddi bir alternatif yok. Bu anlamda İsrail politik yaşamı konusunda iyimser olmak mümkün değil.
Salı günkü seçimlerde esas mücadele iki büyük grup arasında olacak. Bunlardan biri Netanyahu’nun liderliğini yaptığı Likud, diğeri de İshak Herzog liderliğindeki Siyonist Birlik. 120 sandalyeli parlamentoda bu gruplar en çok yirmi beşer sandalyeye ulaşabilirler. İkisinden biri kurulacak yeni koalisyon hükümetinin büyük partisi olacak ama koalisyon içinde çoğunluğa sahip olmayacak. Parlamentoya toplam 11 civarında partinin girmesi bekleniyor. Bunların çoğu şahin, aşırı milliyetçi, Filistinlilerle barış istemeyen partiler. Bunlardan Avigdor Lieberman “Arapların kafasını kesmekten” söz ediyor. Belli ki IŞİD’den ilham alıyor. Naftali Bennett ve partisi de Lieberman ve partisinden farklı değil. Bennet “Hayatımda çok Arap öldürdüm, bunda yanlış bir şey yok” demişti. Yeni kurulan Yahad da aşırı milliyetçi bir parti. Bunlara Aşkenazi ve Sephardi dini gruplarının temsilcisi iki dinci partiyi de eklemeliyiz. Yair Lapid ve Moshe Kahlon’un partileri ise merkezde olduklarını öne sürüyorlar. Yukarıda sayılan partiler (açık veya kapalı) İsrail işgalinin devamını, Filistinlilere devlet kurma hakkının tanınmamasını, şimdiki durumun devamını savunuyorlar. Al birini, vur birine. İsrail işgalinin sona ermesi gerektiğini savunan tek parti Meretz’dir. Meretz taraftarlarının bir kısmının Netanyahu’nun seçimleri kaybetmesi için Siyonist Birlik’e oy vermesi bekleniyor. Bu durumda yeni parlamentoda Meretz 5-6 sandalye kazanabilir ve önemli rol oynayamaz. İsrailli Araplar ilk kez ortak bir liste ile seçimlerde yarışacaklar. Araplar, İsrail nüfusunun en az yüzde 20’sini oluşturuyorlar. Bu önemli bir oy potansiyeli. “Birleşik Liste” ile Arapların İsrail parlamentosunda daha fazla sandalye kazanmaları bekleniyor. Kaç sandalye kazanacakları bu seçimlerin ilginç yönlerinden biri.
London Review of Books’ta Yonatan Mendel’in “The Israeli Elections” (İsrail seçimleri) başlıklı yazısında çok çarpıcı bir şekilde belirttiği gibi Netanyahu ve ona yakın olanlar (Lieberman, Bennet vs.) Filistinlilerle anlaşmazlığı çözümlemek istemiyorlar. İşgal altındaki toprakları ellerinde tutmakta, Yahudi yerleşim birimlerini genişletmekte, uluslararası hukuku çiğnemekte, Obama ile çatışmakta bir sakınca görmüyorlar. Netanyahu’nun rakibi Herzog ve Livni müzakerelerden yana olduklarını söylüyorlar. Ancak ileri sürdükleri görüşlerle (tek bir Filistinli geri dönmeyecek, Kudüs birleşik olarak İsrail’in başkenti olacak, Batı Şeria’da İsrail’in güvenlik kontrolü tam olacak vs.) barışa ulaşmak mümkün değil. Geriye müzakere yapmak için müzakere kalıyor. Bu arada Filistinlilerin haklarına ve topraklarına el koymaya devam edecekler. Yani, kendini merkez sol olarak takdim eden Siyonist Birlik de umut vaad etmiyor. Netanyahu’yu iktidardan indirmenin ötesinde Filistinlilerle barış konusunda bir vizyonları yok.
İsrail’de hükümetler hep koalisyon hükümeti olur. 17 Mart seçimlerinden sonra da çok partili bir koalisyon kurulacak. Koalisyona ya Likud, ya da Siyonist Birlik liderlik edecek. Bu iki partinin ortak olacağı bir koalisyon da mümkündür. Netanyahu Başbakan olsun veya olmasın, yeni koalisyon hükümetinin eski koalisyon hükümetinden farklı olması beklenmiyor. Bu anlamda heyecan uyandırmayan seçimlerden söz edebiliriz. Maalesef İsrail siyaseti umut vaad etmiyor.
