Antarktika’da yeni yağmış karda ilk kez mikroplastik parçalara rastlandı. 19 bölgeden kar örnekleri toplayan Yeni Zelanda’daki Canterbury Üniversitesi’nden bilim insanları, her bir örnekte küçük plastik parçaların bulunduğunu tespit etti.
Mikroplastikler plastik malzemelerin erozyonundan oluşuyorlar ve her biri bir pirinç tanesinden bile küçük, dolayısıyla da çıplak gözle görülmeleri her zaman mümkün olmuyor.
Bilim insanları bir litre erimiş karda ortalama 29 adet mikroplastik parça buldular.
13 farklı tip plastik tespit edilirken, en sık görülen alkolsüz içeceklerin şişelerinde ve kıyafetlerde kullanılan polyethylene terephthalate (PET) oldu. Bu plastik tipine örneklerin yüzde 79’unda rastlandı.
Nereden geldiler?
Araştırmayı yürüten bilim insanlarından Alex Aves, Cryosphere dergisine yazdığı makalede, “Bu havadan gelmiş olan mikroplastiklerin en olası kaynağı yerel bilimsel araştırma merkezleridir” dedi.
“Ancak yaptığımız modelleme, kaynağın 6 bin kilometre kadar uzakta olabileceğini gösteriyor” diye konuştu.
Geçmişte yapılan çalışmalar Antarktika’daki deniz buzullarında ve yüzey suyunda mikroplastik kirlenme tespit etmişti. Ancak ilk kez yeni yağmış karda mikroplastiğe rastlanıyor.
Geçtiğimiz yıl Ulusal Bilim Akademisi Çalışmaları dergisinde yayımlanan kapsamlı bir araştırmada mikroplastik maddelerin dünya genelinde hareket halinde olduğu, toz, rüzgâr ve okyanus akıntılarıyla seyahat ettikleri belirtildi.
2020 yılında bilim insanları Everest Dağı’nın zirvesi yakınlarında mikroplastik parçacıklara rastlamışlardı. Bu paracıklar, okyanusların derinliklerinde de görülebiliyorlar.
Yeni keşif neden kaygı uyandırıyor?
Bu tür kirlenmenin hem yerel hem de çok daha kapsamlı etkileri olabiliyor.
Canterbury Üniversitesi’nden Laura Revell, “Mikroplastiklerin yüzeylerine ağır metal ya da algi gibi zararlı maddeler yapışmış olabilir. Bu şekilde de zararlı türlerin başka yollarla ulaşamayacakları hassas ve ücra köşelere gitmesini sağlayabilirler” dedi.
Uzmanlar insanların hava, su ve gıda yoluyla mikroplastikleri soluduğunu ve sindirdiğini de söylüyor.
Mikroplastiklerin insan sağlığı üzerindeki etkisi üzerine çok sayıda çalışma bulunmuyor.
Ancak Hull York Tıp Fakültesi ve Hull Üniversitesi’nin geçtiğimiz yıl yaptığı bir araştırma, insan vücudunda yüksek oranda mikroplastiğe rastlanmasının hücre ölümleri ve alerjik reaksiyonlara yol açabileceğini ortaya koymuştu.
Ayrıca dünya genelinde sürekli kar altında olan bölgeler ve buzullar hızla erirken, bilim insanları koyu renkli mikroplastiklerin güneş ışığını kendi üzerlerine çekerek ve yerel ısınmayı arttırarak küresel ısınmayı ve iklim krizini daha da kötüleştireceği uyarısında bulunuyorlar.
