Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun genel seçimler öncesi asgari ücret konusunda verdiği vaatler ve bu vaatlerin günlük yaşama olan etkisi yavaş yavaş belirginleşmeye başladı. Yapılması söz verilen zamlar, asgari ücretle çalışanların yüzünü güldürecek, ancak yurtdışı borçlanma yoluyla sosyal güvenlik hakkına kavuşmak isteyen yurtdışındaki Türk vatandaşlarını üzecek.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortasının yürürlüğe girdiği 1.10.2008’den bu yana, yurtdışı borçlanma uygulamasında köklü değişikliğe gidilmişti, Dolar bazındaki borçlanma sisteminden, asgari ücrete endeksli borçlanma sistemine geçilmişti.
Özetle, günlük borçlanma miktarı, 3.5 dolar yerine her altı ayda bir artan asgari ücrete endekslendi.
NASIL HESAPLANIYOR?
Günlük borçlanma miktarı şöyle hesaplanıyor.
Aylık asgari ücret miktarı 30’a bölünerek günlük asgari ücret belirleniyor. Ortaya çıkan miktarın yüzde 32’si günlük borçlanma miktarı olarak tespit ediliyor. Halihazırda, 01.07.2015 ile 31.12.2015 arasında geçerli olan borçlanma miktarı 13.58 TL. Bu miktar, 1.273,50 TL (net 1.000,54 TL) tutarındaki brüt asgari ücrete göre hesaplanmıştı. Yıl sonuna kadar borçlanma başvurusunda bulunup asgari düzeyden borçlanma yapan, yani 3.600 gün borçlanan bir kişiye 48.888 TL tutarında borç tebliğ ediliyor.
BORÇLANMA NE KADAR OLACAK?
Şimdi yeni hükümetin başbakanının vaat ettiği gibi, aylık asgari ücret net 1.300 TL olursa, günlük borçlanma miktarının ne kadar artacağı son günlerin en çok merak edilen konusu oldu.
Londra Başkonsolosluğu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliği’ndeki yetkililerinden aldığımız bilgiye göre, asgari ücretin net 1.300 TL olması için, brütün en az 1.600-1.800 TL civarında olması gerekiyor. Kesin rakamlar ise Asgari Ücret Komisyonu tarafından yıl sonuna doğru açıklanması bekleniyor.
Ancak açıklanacak brüt asgari ücret bu iki değer arasında açıklanırsa, yukarıdaki hesaplama formülüne göre günlük borçlanma miktarı da 17.07 TL ile 19.20 TL arasında belirlenecektir. Buna göre, asgari 3.600 gün borçlanılması halinde, ödenmesi gerekecek borç miktarı 61.452 TL ile 69.120 TL arasında bir tutara yükselecektir.
Özetle 01.01.2016’dan itibaren asgari düzeyde borçlanma yapacak olanların cebinden fazladan 12.564 TL – 20.232 TL arasında para çıkacaktır. Bu da pound olarak ortalama 3800 pound tutacaktır.
NE YAPMALI?
Yurtdışındaki sigortalı günlerini veya ev kadınlığı süresini borçlanarak emekli olmayı planlayanlar, yeni yıldan itibaren günlük borçlanma miktarına yapılacak artıştan etkilenmemek için, borçlanma taleplerini yıl sonuna kadar ilgili SGK il müdürlüklerine posta yoluyla göndermeleri gerekiyor. SGK tarafından gönderilecek borç tahakkuk cetveli elinize yeni yılda geçse de, talebiniz 31.12.2015’ten önce SGK’ya intikal edeceği için, yeni zamlardan etkilenmezsiniz.
Özetle, borçlanmak isteyenler, borçlanma formu, hizmet cetveli (sigortalı çalışanlar için) veya ikamet belgesi (ev kadınları için) gibi evrakları iadeli taahhütlü olarak SGK’ya göndermeli. Aynı artışlar askerlik borçlanması için de geçerli olacak.
