ABD Başkanı Donald Trump yakında görevde ikinci yılını dolduracak. Uyguladığı politikalar nedeniyle Trump’ın dünyada fazla sevilmediğini hepimiz biliyoruz. PEW araştırma kuruluşu Donald Trump ve ABD’nin dünyadaki imajı konusunda 25 ülkede araştırma yaptı. Sözkonusu ülkeler arasında Türkiye yoktu. Deutsche Welle Türkçe, PEW araştırması ile ilgili haberini “Merkel popüler, Trump dipte” başlığıyla verdi. Donald Trump’ın başkan seçilmesinden bu yana hem ABD başkanının, hem de ülkesinin dünyadaki imajında düşüş oldu. Barack Obama’nın görev süresi bittiğinde dünyada ABD Başkanı’na duyulan güven yüzde 67 idi. Trump’ın göreve gelmesi sonrasında bu oran yüzde 22’ye kadar geriledi. Son PEW araştırmasındaki verilere göre şimdi Trump’a duyulan güven yüzde 27, ABD’ye olumlu bakış ise yüzde 49.
İşin ilginç yanı Trump’a en çok güvenmeyen ülkeler müttefik ülkelerle komşu ülkeler. Örneğin komşu Meksika’da Trump’a güvenenlerin oranı yüzde 6. Diğer komşu Kanada’da bu oran yüzde 25. Bazı müttefik ülkelere gelince durum şöyle: Almanya yüzde 10, Fransa yüzde 9, İsveç ve Yunanistan yüzde 17, Hollanda 19. Japonya’da her 10 kişiden sadece üçü Trump’a güven duyuyor ama bu ülkede ABD’ye duyulan güven devam ediyor. Avrupalıların genelde Trump’a bakışı olumsuz. Avrupa’da aşırı sağ, yabancı düşmanı partilerin taraftarları Trump’a güven ifade ediyorlar. Bu sürpriz değil. Avrupa’da Trump’a en yüksek destek yüzde 35’le Polonya’da. Rakip Rusya’da Trump’a güven duyanların oranı yüzde 19. Halbuki daha önce bu oran yüzde 53’tü. İsrail’de ise geçen yıla göre Trump’a duyulan güvende artış oldu. İsrail’de Trump’a güvenenlerin oranı yüzde 69. Trump’ın çok bariz İsrail yanlısı politikalarını göz önünde bulundurduğumuzda bu anlaşılır bir şey. Filipinler’de Trump’a güven duyanların oranı yüzde 78.
PEW araştırmasında Almanya, Fransa, Rusya ve Çin liderlerinin durumu da soruldu. Almanya Başbakanı Angela Merkel yüzde 52 ile en popüler lider. Onu yüzde 46 ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron izliyor. Çin lideri Şi Jinping’e güven duyanların oranı yüzde 34. Rusya Federasyonu Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in oranı yüzde 30. Trump yüzde 27 ile en altta. Angela Merkel’e en büyük destek Hollanda (yüzde 85), İsveç (yüzde 82) ve Fransa’dan (yüzde 78) geliyor. Kendi ülkesi Almanya’da geçen yıla göre Merkel’in popülaritesinde düşüş gözlemleniyor. Macaristan ve Polonya’da Merkel’e destek daha düşük oranda. Merkel’e en düşük destek ise yüzde 15 ile Yunanistan’da. Almanlar, İsveçliler, Hollandalılar Fransa Cumhurbaşkanı Macron’a güçlü destek veriyorlar. Çin lideri Şi Jinping’e en büyük destek Filipinler, Kenya, Nijerya, Tunus ve Rusya’dan geliyor. Rusya Cumhurbaşkanı Putin’e kendi ülkesinde güçlü destek var. Rusların yüzde 81’i Putin’in uluslararası ilişkilerde başarılı olduğunu düşünüyor. Putin’e destek veren diğer ülkeler Filipinler (yüzde 61) ve Tunus (yüzde 53).
Yukarıda da belirtildiği gibi Obama dönemi ile karşılaştırıldığında Trump yönetimindeki ABD’ye duyulan güvende düşüş var. Obama döneminin sonunda Meksika’da ABD’ye duyulan güven yüzde 66 idi, şimdi yüzde 32. Hollanda’da yüzde 64’ten yüzde 34’e düşüş görüyoruz. Almanya’da yüzde 57’den yüzde 30’a, Kanada’da yüzde 65’ten yüzde 39’a, İsveç’te yüzde 69’dan yüzde 44’e, Fransa’da yüzde 63’ten yüzde 38’e düşüş var. Obama dönemine göre Trump döneminde ABD’ye duyulan güvenin arttığı ülkeler Rusya, Kenya, İsrail, Macaristan. Ankete dahil 25 ülkenin pek çoğunda ABD’ye duyulan güvende ciddi aşınma var. ABD’nin özgürlükler konusundaki puanı hala yüksek ama müttefik ülkelerde düşüş gözlemleniyor. Global sorunların çözümüne ABD’nin katılımının arttığına inananların oranı sadece yüzde 14. Daha az katıldığına inananların oranı yüzde 37, aynı oranda kaldığını düşünenlerin oranı yüzde 34. PEW araştırmasının verileri ABD Dışişleri Bakanlığı’nı, Amerikalı diplomatları memnun edemez. Ülkelerinin yumuşak gücü azalıyor. Müttefik ülkelerin ABD’ye bakışı herhalde onlar için en kaygı verici durum. Müttefiklerinin güvenmediği bir ABD dünya liderliğini sürdürebilir mi? Sürdüremez.
PEW araştırmasının ortaya koyduğu sonuçlar Trump dönemi ile dünyada ABD’ye duyulan güvenin hızlı inişte olduğunu gösteriyor. Trump’ın kendisi dünyada hiç popüler değil. Trump’ın dış politikasının sempati uyandırması mümkün mü? Kendisi “Önce Amerika” diyor ama günümüz dünyasında diğer ülkelerin, halkların ne düşündüğü önemlidir. PEW, 25 ülkenin ne düşündüğünü ortaya koydu. Sonuç çıkarmak aktörlere kalmış.
