ABD ile Kuzey Kore arasındaki gerginlik hızla artarken akla ister istemez “Nükleer bir savaş mı yaşanacak?” sorusu geliyor. Tüyler ürpertici, korkunç bir olasılık. Nükleer silahlar şimdiye dek sadece Hiroşima ve Nagazaki’de kullanıldı. İnsanlık olarak nükleer bir savaşın yol açacağı felaketi bildiğimiz için Soğuk Savaş’ın en gergin dönemlerinde bile bu silahlar kullanılmadı. Sadece caydırıcılık rolleri vardı.1962 Küba krizi nükleer bir savaşa en çok yaklaştığımız noktaydı ama nükleer bir felaketin ne olacağını bilen dönemin Amerikan ve Sovyet liderleri uzlaşı yolunu seçmişti. Şimdi yeniden böyle bir tehlike ile karşı karşıya kalmak akıl almaz bir durum. Bu noktada başta ABD hükümeti olmak üzere herkesin soğukkanlı davranması ve sorunlara diplomatik çözümler araması gerekir.
Kuzey Kore ile savaşın faturası çok ağır olur. Özellikle Güney Kore, Japonya ve bölge için. Donald Trump’ın açıklamaları, askeri çözümden söz etmesi, Kuzey Kore’yi korkutmaya yönelik olabilir ama bu söylemler dünyayı korkutuyor. Bu açıklamaların zararı faydasından daha büyük. Trump’ın ne yapacağını tahmin etmek zor. Sözkonusu açıklamalar gerginliği tırmandırıyor. Kuzey Kore’nin ne yapacağını tahmin etmek ise daha da zor. Bu noktada Çin’e büyük görevler düşüyor. Kuzey Kore’yi etkileyebilecek tek ülke Çin’dir. Kuzey Kore dış ticaretinin yüzde 90’ı Çin’le. Çin’in bu konuda daha kararlı bir tavır sergilemesi gerekiyor. Kuzey Kore krizinin aşılması için yaratıcı diplomasiye ihtiyaç var. CIA Başkanı Mike Pompeo’nun, Kuzey Kore ile çok yakın zamanda bir nükleer savaş tehlikesi bulunmadığı yönündeki açıklaması sevindirici.
Kuzey Kore aşağı yukarı on yıldan beri nükleer silahlara sahip. Nükleer silah geliştirmesi engellenemedi. 60 civarında nükleer bombası olduğu tahmin ediliyor. Şimdiki gerginliğin kaynağı nükleer silahları uzun mesafelere taşıyacak kıtalararası balistik füze programı geliştirmekte olması ve ABD’ye ait Guam adasını tehdit etmesidir. Kuzey Kore balistik füzelerle ABD dahil istediği hedefleri vurabilecek. Amerikan istihbaratı böylesi füzelere yerleştirilecek nükleer başlıkların hazır olduğuna inanıyor. Kuzey Kore’nin kıtalararası balistik füze programı yoğun olarak devam ediyor. İlk yapılan denemeler başarısız olmuştu ama Kuzey Kore son iki denemede, savaş başlığını kontrol etme ve atmosfere giriş aşamalarının çok iyi işlediğini açıklamış, denemelerin başarılı olduğunu duyurmuştu. Denemelerin devam etmesi bekleniyor. Güney Kore Savunma Bakanı, en az bir iki yıl içerisinde Kuzey Kore’nin gerekli teknolojilere sahip olacağını düşünüyor. Bu süre içerisinde taraflar arasında ya bir anlaşmaya varılacak ya da gerginlik tırmanacak. ABD, kendi topraklarına yönelik bir nükleer tehdidi kabul eder mi? Yoksa ne pahasına olursa olsun bunu engelleme yoluna mı girer? Bu konuda zaman çok önemli. Sözkonusu olan çok tehlikeli bir kriz. Pentagon önleyici (preemtive) bir savaşa girer mi?
BM Güvenlik Konseyi 2006 yılından beri toplam altı kez Kuzey Kore’ye yaptırım kararı aldı. Kuzey Kore’nin son balistik füze denemeleri sonrasında Güvenlik Konseyi 5 Ağustos’ta oy birliğiyle Kuzey Kore’ye yeni yaptırımlar uyguladı. Yaptırımlar Kuzey Kore’nin toplam dış ticaretinin yüzde 30’unu etkiliyor. Çin’in kararı desteklemiş olması önemli. Şimdiye dek uygulanan yaptırımlar Kuzey Kore’nin kararlarını değiştirmesine yol açmadı. Şimdi durumun farklı olması beklenmiyor. Yaptırımlar elbette Kuzey Kore’ye pahalıya mal oluyor, zorluklarını artırıyor. Çin’in son yaptırımları hayata geçirmesi Kuzey Kore’yi bayağı zorlayabilir. Ancak şimdiki krizin yaptırımlarla aşılması beklenmiyor. Yaptırımları da içeren daha kapsamlı, akılcı bir stratejiye ihtiyaç var.
Kuzey Kore dünyanın en fakir ülkelerinden biri. Kapalı bir kutu. Acımasız bir diktatörlük. Aynı zamanda güçlü bir orduya sahip. Silahlanmaya büyük paralar harcıyor. GSYİH’nın dörtte biri askeri amaçlar için kullanılıyor. Güçlü konvansiyonel silahların yanısıra nükleer silahlara sahip. Kuzey Kore lideri Kim Jong-un’un amacı dıştan kendisine dokunulmasını engellemektir. İçte muhalefet diye bir şey yok. Potansiyel rakiplerinin tümünü safdışı etti. Tek korkusu dıştan gelebilecek tehlike. Bu konudaki araç ABD’yi nükleer silahlarla tehdit etme gücüne sahip olmak.
Kuzey Kore ile savaş milyonlarca insanın hayatına mal olabilir. Nükleer silahların kullanıldığı bir savaş felaket olur. Bu basit gerçekleri hem politikacılar, hem de askerler iyi biliyor. Zorluklarını bilsek de umarız sorunlar diplomasi yoluyla çözümlenir.
