Ortada dolaşan yaygın bir söylenti var: İngiltere AB’den anlaşma olmadan ayrılırsa para birimi ve diğer varlıklarda değer kaybı olacak ve iktidardaki İngilterei’yi finanse eden zengin yatırımcılar bundan büyük kazanç sağlayacak.
Bir teoriye göre, eğer Muhafazakarlar Başbakan önderliğinde, yatırımcıların kâr elde edeceği bir anlaşmasız Brexit sağlarsa, gelecek seçimlerde ve sonrası için partiye büyük finansman olanakları sağlamış olacaklar.Bu tür ilginç yorumlar her zaman çok taraftar buluyor, ancak konunun uzmanları tarafından öne sürüldüğünde inandırıcılıkları artıyor.
Kısa bir süre öncesine kadar Maliye Bakanı olan Philip Hammond şunları söylüyordu: “Milyarlarca sterlini anlaşmasız Brexit senaryosuna bağlayan spekülatörler Boris Johnson’ı destekliyor ve onlar için tek seçenek var: Para birimini tepetaklak edecek ve enflasyonu yükseltecek bir şekilde anlaşma olmaksızın AB’den ayrılmak.”
İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılmasını ifade eden Brexit konusunda büyük finansal bahislere giren “felaket kapitalistleri” ile İngiltere hükümeti arasında yürütülmekte olan bir komplo mu var?
Eski maliye yetkililerinden Nick Machperson, Hammond’ın bu yorumlarını, “anlaşmasız Brexit’ten çıkarı olan bazı hedge fonların (yüksek riskli yatırım fonu) siyasi bağlantılarını sorgulama hakkı var” şeklinde yanıtlamıştı.Başbakanın kız kardeşi Rachel Johnson bile bu tartışmaya katılarak ağabeyinin “anlaşmasız Brexit umuduyla milyarlarca sterlini açığa satmış olan insanlar”ın etkisi altında olabileceğini söyledi.
“Açığa satma” terimi, bir para birimine veya finansal ürüne yapılan yatırımla onun değerinin düşmesi sonucu kazanç sağlamak anlamına geliyor.Peki, İngiltere başbakanının, anlaşmasız Brexit’ten kâr etme amacı güden piyasa kumarbazlarının etkisinde olması iddiasına ne demeli?Eski başbakan Theresa May döneminde mali sıkıntılar yaşayan Muhafazakar Parti’nin Boris Johnson ile rahata kavuştuğu biliniyor.
Ana muhalefet İşçi Partisi’nin gölge maliye bakanı John McDonnell, AB’den anlaşmasız ayrılmayı destekleyenlerin Muhafazakar Parti’ye sadece bu yıl yaptığı bağışın bir milyon dolara yaklaştığını iddia etti.
Yılın ilk altı ayında partiye bağışlar 11 milyon doları aştı.Parti yetkilileri, son dönemlerdeki bağış artışını Johnson’ın fon sağlama konusundaki yeteneğine bağlıyor, partiye bağış yapan küçük bir azınlık grubun çıkarları için anlaşmasız Brexit’te diretme kararına değil.Anlaşmasız Brexit’i destekleyen bu spekülatif hedge fonlarının, İngiltere’nin AB’den ayrılması nedeniyle sarsılacak İngiliz şirketlerine karşı bahis oynadığı iddiasını kanıtlayacak veri bulmak ise zor.
Spekülatörler, düşen bir piyasaya oynayıp nasıl kazanıyor?
Birçok hedge fonu, uzun ve kısa vadeli olmak üzere iki şekilde işliyor. Örneğin İngiliz A şirketinin birkaç ay veya yıl içinde B şirketinden daha iyi performans göstereceğini düşünüyorsanız, A’ya yatırım yapıp B’ye karşı bahse girmiş olursunuz. A’nın değeri B’den daha fazla arttığı sürece bu yatırımdan kâr edersiniz. İkisinin değerinin düşmesi halinde bile, A’nın B’den daha az düşüş göstermesi durumunda da kâr etmeye devam edersiniz.
Bu, İngiliz şirketlerine karşı bir bahis değildir, iki şirketin göreceli performansı ile ilgili bir bahistir.Para birimine gelince, her tür şirket farklı nedenlerden dolayı İngiliz sterlinine karşı pozisyon alabilir.Ana sebeplerden biri, sterlinin değerindeki dalgalanmalara karşı güvence politikası olarak bu yola başvurmaktır.Ayrıca para birimleri üzerine pozisyon açan hedge fonları da var.Örneğin, bunlardan birini yöneten İngiliz iş adamı Crispin Odey, 2016’daki Brexit referandumunun ardından seterlinin düşmesi nedeniyle 372 milyon dolar kâr elde etmişti.
Kendisi anlaşmasız Brexit’ten yana ve bu durumda daha fazla kâr edeceğini gizlemiyor.Odey, Boris Johnson’ın liderlik kampanyasına 12.400 dolar bağış yapmıştı.Ancak Johnson’ı etkilemeye çalıştığına dair iddiaları yalanlıyor.
Spekülatörlerin ipleri çektiği iddiası ‘saçma’ mı?
Kimliğini açıklamak istemeyen başka bir hedge fon sahibi ise bir avuç finansörün anlaşmasız Brexit sonucunu elde etmek için ipleri çektiği iddialarını ‘saçma’ buluyor.
Son 30 yılın en düşük seviyesinde seyreden bir para biriminin daha fazla düşeceği beklentisi ile yatırım yapmanın çılgınlık olacağını ifade ediyor.Ayrıca, sterlinin değerinin düşeceği beklentisi ile hareket eden her yatırımcıya karşı, tersi beklentiyle hareket edenler de var.
Hedge fonlarının piyasa üzerine bahisler yaparak para kazanması doğru değil, bir şeyin fiyatı piyasada gerçekte olup bitenleri yansıtmıyor.Hedge fonları piyasada gerçekleşen fiyatlamaların doğru olmadığı düşüncesiyle hareket ederek varlıkların fiyatlarının piyasaya doğru yansımadığına oynar.
Hedge fonlarının, ne üzerine bahse gireceği konusunda karar vermek üzere siyasi araştırmalar yürütmesi için anketçiler kiraladığı sır değil.Daha kapsamlı bilgi edinmek üzere ödeme yapmak, sonuçları etkilemekle aynı şey değil.Spekülatörlerin siyasete karışması ile ilgili genel olarak antipatik karşılanan bir durum.
Ancak birkaç karanlık finasörün anlaşmasız Brexit için etkide bulunduğunu kanıtlayacak yeterli veri bulunmuyor.
