Cezayir’in eski Cumhurbaşkanı Abdülaziz Buteflika 84 yaşında hayatını kaybetti.
Abdülaziz Buteflika, 20 yıllık iktidarından sonra beşinci defa cumhurbaşkanlığına aday olacağını açıklaması üzerine çıkan protestoların ardından 2019’da görevini bırakmıştı. Buteflika, Cezayir’in 1950li ve 60lı yıllarda bağımsızlık mücadelesinde kilit rol oynamıştı.
Cezayir’de yaklaşık 20 bin kişinin öldüğü iç savaşın ardından 1999’da ordunun da üstelemesiyle iktidara gelen Buteflika 2013’te geçirdiği felç nedeniyle hareket ve konuşma yeteneğini kısmen kaybetmişti. O tarihten bu yana kamuoyunda da görülmeyen Buteflika sağlık sorunlarıyla mücadele ediyordu.
Buteflika’nın siyasi kariyeri erken yaşta başladı. Cezayir’in 1962’de Fransa’dan bağımsızlığını kazanmasıyla 20li yaşlarında dünyanın en genç Dışişleri Bakanı oldu, 16 yıl bu görevde kaldı.
BM’nin aktif üyesi olan Buteflika, BM Genel Kurul Başkanı olduğu 1974’te Filistin lideri Yaser Arafat’ı BM’ye konuşma yapmaya çağırdı. Bu adımı, BM’de çığır açan bir ilk olmuştu. Buteflika, Çin’in de BM’de bir sandalye sahibi olması konusunda diretmiş ve Güney Afrika’da ırk ayrımı siyasetine karşı tavır sergilemişti.
Dünyanın en genç Dışişleri Bakanı’ydı
Cezayirli siyasetçi, hakkında yapılan yolsuzluk suçlamaları nedeniyle 1980lerin bir kısmını sürgünde geçirdi. Hakkındaki suçlamalar daha sonra düşürüldü.
Ülkesine 1990larda dönen Buteflika, onlarca yıllık askeri idarenin ardından 1999’da Cezayir’in ilk sivil lideri oldu. ‘Butef’ olarak da anılan Buteflika, iç savaşın tarafları ordu ile İslamcı militanlar arasında barış sağlanması için aracılık etti.
Cezayir anayasasında 2008’de değişiklik yapılmasına öncülük eden Buteflika, cumhurbaşkanlığını iki dönemle sınırlayan yasayı kaldırdı ve yolsuzluk suçlamalarına rağmen yeniden seçildi.
2011’de Kuzey Afrika’da Arap Baharı’nın başlamasıyla hızla kamu sübvansiyonlarını artırdı ve Cezayir’de yıllardır devam eden olağanüstü hal durumunu kaldırdı.
Buteflika felç geçirdikten yıllar sonra ilk defa 2017’de bir metro istasyonunun açılışında görüldü ve restore edilen Keçiova Camii’nin açılışına katıldı. O dönem, ülkeyi perde arkasında asıl yöneten kişinin erkek kardeşi Seyid Buteflika olduğuna inanılıyordu.
Buteflika’nını 2019’da yeniden cumhurbaşkanlığına aday olacağının açıklanması üzerine ülke genelinde büyük protesto gösterileri düzenlendi. Gösteriler çığ gibi büyüdü ve Cezayir tarihinde eşi benzeri görülmemiş bir sokak hareketine dönüştü.
Buteflika önce seçimleri erteleme ve bir yıl içinde koltuğu bırakma sözü verdi ama sonunda o kadar beklemeden istifaya zorlandı. Birçok Cezayirli için 2019, ülkeyi 20 yıl yöneten siyasetçiyi son görüşleri oldu.
