Britanya’da faaliyet gösteren Citizens Advice bürosunun verdiği bilgiye göre yalnızca faizini ödemek üzere mortgage (interest only) alan yaklaşık 1 Milyon kişi evini kaybetme riskine sürükleniyor. 934 bin aile yalnızca faizini ödedikleri evlerinin süre bitiminde evin değeri olan parayı ödemesi gerekiyor. Ancak araştırmaya göre bu ailelerin yeterli bütçeleri yok ve faizi dışında olan, evin asıl fiyatını ödeyemeyecekler.
Yapılan bir araştırmaya göre 934 Bin civarındaki ev sahibinin mortgage süresinin bitmesinin ardından evin tamamına sahip olmalarını sağlayacak ücreti nasıl ödeyeceklerine dair her hangi bir plana sahip olmadığı ortaya çıktı. Yalnızca faiz ödemesi yapmaya dayalı mortgage opsiyonunu seçen (interest only) ve evin gerçek ücretini ödemeyen yüzbinlerce kişi faiz ödemesinin ardından yapılması gereken evin ücretinin ödemesini yapamazlarsa evlerini banka satışa çıkaracak.
Milyonlarca alıcı üç yıl önce yasaların değişmesi ile yalnızca faiz ödemeye dayalı mortgage opsiyonuna (interest only) yoğun ilgi gösterdi. Son 3 yıldır interest only mortgage satışıyla ilgili kısıtlamalar getirildi. Ancak daha öncesinde yüzbinlerce kişi daha düşük mortgage taksidi imkanı sunduğu için interest-only mortgage opsiyonunu tercih ettiler.
Interest only mortgage’den zarar görenlerden biri olan Sarah isimli İngiliz kadın, Brighton yakınlarında bir ev satın aldığını ve ilk çocuklarının dünyaya gelmesinin ardından nasıl ağır bir borç batanın içine girmiş olduğunu fark ettiğini belirtti.
Sarah şunları söyledi: “Bize banka bu krediyi vermemeliydi. Bize doğru olmayan ürünü sattı.”
16 yıl içinde 200 Bin pound ödemek zorunda kaldıklarını açıklayan Sarah, mortgage hakkında bilgi sahibi olmadan borçlandıklarını ifade etti.
——————————————————————————————-
Ahmet Örgen-Finance International Yöneticisi Ahmet Örgen, konuyla ilgili olarak görüşlerini şöyle dile getirdi:
Ahmet Örgen (Finance International Yöneticisi)
Vadesi dolmak üzere olan kredi borçları saatli bir bombaya benziyor. 15 yıl önce borçlanan ve bugüne kadar sadece faiz ödemesi yapanlar büyük problemlerle karşılaşacak. Borç vadesinin sona ermesi halinde, bankalar mortgage kredisi ana parasını borçludan tahsil edebilmek için ipotekli konutu satışa çıkarabilecek.
“RETAINED MORTGAGE’İ ÖNERİYORUM”
Buna karşı kredi kullanıcılarına en kısa sürede ‘retained mortgage’ yapmalarını öneriyorum. Sorunla karşı karşıya kalan insanların çoğu yakın zamanda emekli olacak kişilerden oluşuyor. Bu nedenle bu sorunla karşı karşıya kalan kişilerin farklı bir kredi çekip borçlarını ödeme şansı da ortadan kalkıyor.
İngiliz hükümeti bu olumsuz durumla ilgili hiçbir yaptırımda bulunamayak. Bu krizin muhatabı kredi veren kuruluşlar ve borçlular olacak. Bu yüzden borçlular kredilerini yeniden yapılandırması gerekiyor.
Bankalar ve büyük inşaat firmaları konu hakkında müşterilerine uyarıda bulunarak, onları ömür boyu kredi ödemeye mahkum edebilecek bu sistem konusunda bilgilendirse de ilk kriz 2017-2018 yıllarında, ikinci kriz 2027-2028 yıllarında ve en büyük kriz ise 2032 yılında bilinçsiz borçlananlar tarafından yaşanacak.
