AVRUPA genelinde yaptığı araştırmalarıyla adından sıkça söz ettiren sosyolog Semra Eren-Nijhar son zamanlarda Londra gündeminden düşmeyen çete, bıçak ve silahlı suçlarla ilgili olarak yürüttüğü araştırma çalışmalarını gazetemizle paylaşarak, çete olaylarının artmasındaki en önemli üç nedenin itibar arayışı, saygınlık ve intikam/misilleme duyguları olduğunun altını çizdi.
2007 yılı içinde 27 gencin çeşitli çete cinayetlerine kurban gittiğini hatırlatan Eren-Nijhar toplumumuz içinden Mehmet Özer, Evren Anıl, Etem Çelebi ve David Nowak’ın da bulunduğu gençlerin bir çoğunun yanlış zamanda yanlış yerde bulunmak nedeniyle hayata genç yaşta veda ettiklerini belirtti.
İngiltere’nin Manchester, Birmingham, Sheffield ve Liverpool gibi büyük şehirlerinde de tirajik olarak yükselen çete olayları ve cinayetlerinin medya aracılığıyla ülke geneline duyurulduğuna dikkat çeken Eren-Nijhar, hükümetin bu güne kadar bu konuda uzun uzun düşünüp uzun süreli çare üretmekte zayıf kaldığına dikkat çekti.
ÜÇ R ÖNEMLİ
Gençlerin çetelere yönelmesinde itibar arayışı, saygınlık ve intikam/misilleme (Reputation, Respect, Revenge) duygularının ağırlıklı olduğunun altını çizen Eren-Nijhar konuyu şu şekilde açıkladı:
‘Araştırmalarım sonucunda ortaya çıkan en önemli konulardan birisi gençlerin itibar elde etmek adına çetelere yönelmesidir. İtibar elde etmek adına girdikleri çetelerin kurallarına uymak zorunda kalan gençler, kendi şahıslarına karşı olumsuz bir davranışla karşılaşmasalar bile çetenin diğer mensuplarına karşı yapılan saygısızlık, yan bakma gibi tutumlar bile çatışma içine girmelerine neden olabiliyor. Öyleki çete içindeki gençlerin karşı çetedeki gençlerle selamlaşması
yasak veya yasak olabiliyor. Karşı grubun bir üyesiyle iyi ilişki kuran genç kendi grubunu karşısına almış kabul edilip cezaya tabi tutulabiliyor. Saygısız bir tavırla karşılaşan bir çete üyesine ait olduğu grup sahip çıkıyor ve intikam duygusuyla karşı çeteye savaş açıyor. Uyarı anlamında başlayan kavga ya da tehditler ise çoğu zaman istenmeyen ve toplumu yasa boğan sonuçlar doğurabiliyor.’
HERKESİN ÇETE ÜYESİ OLMASI GEREKMİYOR
Yaralanan, hayatını kaybeden ya da mağdur duruma düşen gençlerin herhangi bir çeteye ait olmalarının gerekmediğini belirten Nijhar, toplumumuz içinde hayata veda eden gençlerde görüldüğü gibi çetelerle hiçbir bağlantısı olmamasına rağmen yanlış zamanda yanlış yerde bulunmak, bir çete üyesinin tahrikine karşılık vermek gibi basit nedenlerin bile şiddetle sonuçlanabileceğinin altını çizdi.
FİLMLER VE MÜZİK
GRUPLARI ÖZENDİRİYOR
Özellikle Amerikan film endrüstrisinde yaygın olan sokak çeteleri, bıçaklı ve silahlı şiddet içerikli filmlerin özendirici nitelik taşıyabileceğini belirten Eren-Nijhar, bazı müzik gruplarının şiddete çağrı yapan şarkılarının da gençleri etkileyebileceğini ileri sürdü.
Öte yandan bazı televizyon programlarına katılan gençlerin kısa sürede üne kavuşmaları, gençliği uzun süren eğitim hayatından ziyade kolay ün kazanma ve maddi kazanç elde etme eğilimine yöneltebildiğini kaydeden Eren-Nijhar, ‘Söz konusu programlar, kısa sürede üne kavuşmak, iltifat almak, kahraman ilan edilmek isteyen gençlerin eğitimden uzaklaşmalarına ve isteklerine kavuşabilecekleri kanallara yönelmelerine neden olabiliyor’ dedi.
BIÇAK, SİLAH, HAPİS MODA OLDU
Gençler arasında bıçak ve silah taşımanın adeta bir moda haline geldiğine dikkat çeken Eren-Nijhar, çete üyeleri arasında hapis yatmanın dahi onur olarak görüldüğünü ileri sürdü.
Eren-Nijhar, söz konusu kara tablonun özellikle velilerdeki tedirginliğin artmasına neden olduğunu da vurgulayarak bazı ailelerin çocuklarına koruma yeleği aldıklarını ifade etti.
TERÖRİZMDEN SONRA EN BÜYÜK TEHLİKE
Resmi makamların, söz konusu çete suçlarının ülke için terörizmden sonra ikinci büyük tehdit olduğu yönünde yorumları bulunduğuna da dikkat çeken Eren-Nijhar, sözlerine şöyle devam etti:
‘Hükümetin bu konuda uzun uzun düşünüp çare bulması mümkün olmadı. Olaylar gerçekleştikçe önlemler arttırıldı. Örneğin son 12 ayda bıçak taşıma gerekçesiyle verilen hapis cezası 2 yıldan 4 yıla çıkarıldı. Başbakan Gordon Brown İngiltere genelindeki 100 okula havaalanlarındaki gibi metal okuyucu dedektörler konacağını açıkladı. Polis çete liderleriyle toplantılar yapacağını belirtti. Tüm bu çalışmaların sonucunu zaman içinde göreceğiz.’
ÖNLEMLER İÇİN İŞBİRLİĞİ ŞART
Hepimizi tedirgin eden konuyla mücadelede toplum olarak duyarsız kalmamamız gerektiğini belirten Eren-Nijhar, ‘Yerel yönetimler, polis, halk, veliler ve konunun merkezinde bulunan okullar işbirliği içinde hareket etmeli. Ailelerin çocuklarının okul durumları ve okul dışındaki davranışlarıyla ilgili farkındalıkları çok önemli. Bu nedenle en önemli görev ailelere düşmektedir. Son zamanlarda gençlik ve yetişkinlik kavramları arasında giderek açılan fark kapatılmalı ve iletişim her şekliyle artmalı. Gençlerin zihinsel ve fiziksel aktivitelere yönlendirilmeleri de söz konusu olaylardan uzak tutulmaları bakımından son derece önemlidir’ şeklinde konuştu.
