LONDRA dünyadaki en gelişmiş ve yoğun trafik oranına sahip başkentlerden biri. Uber Londra taşımacılık hizmetlerinde bir devrim getirmiş ve bu uygulama sayesinde insanlar uygun fiyatlı taksi kiralama hizmeti alıyorlardı. Uber bir bakıma aslında insanların kendi aracı ile Londra trafiğine de çıkmasını azaltmış, insanlar gidecekleri yerlere rahat ve konforlu bir şekilde gitmeye başlamışlardı.
Geçen haftaysa Londra Belediyesine bağlı ulaşımından sorumlu olan Transport of London (TfL) 30 Eylülde lisansı bitecek Uber firmasının lisansını aldıkları karar ile yenilemeyecekleri duyurmuştu.
Bu hafta toplumumuzdan insanlarla görüşerek, Uber’in lisansının iptal edilmesi hakkında ne düşündüklerini sorduk. Birçok insanımızın da işini kaybetme ihtimalinin yüksek olduğu bu karar ile ilgili aldığımız cevaplardan derlediğimiz röportajımızı keyifle okumanız dileğiyle.
Celal Çiçek
Londra’da yıllardır kullanılan klasik taksilerin varlığı nedeniyle, Uber’in bu kadar talep görebileceği gerek belediye, gerekse TfL tarafından tahmin edilemedi. TfL tarafından daha önce 3000 pound civarında olan lisans ücretinin, şu anda 3 milyon pounda çıkarılmak istenmesi bunun önemli bir kanıtı. Zaten Uber’den dolaylı olarak para kazanılıyor. Özellikle Uber’in araçlarının durdukları yerde fotoğraflarını çekip park cezası kesiyorlar. Siyah taksilerin baskısından kaynaklanıyor bence bu cezalar. Yazılım kullanıldığı için bir güvenlik açığı var deniyor, siyah taksilerde de yazılım kullanıyor. Onların önünde de haritaları açık; navigasyon kullanıyorlar. Navigasyonun ayrıca çok faydası var. Trafiğin yoğunluğu gösteriyor ve müşterimizi daha rahat ve kısa sürede gideceği yere götürebilmenizi sağlıyor. Güvenlikle alakalı açıklar olduğunu bende düşünüyorum. Mesela Uber sürücülerinin kim olduğuna fazla bakılmadan işe alınıyor. Bu da bana kalırsa markanın kalitesine zarar veriyor. Ayrıca güvenlik konusunda bazı eksiklikler doğuruyor. Londra’ya yeni geldiğimde birkaç sefer Uber kullanmıştım. Gelen şoför İngilizce bile bilmiyor, görünce dedim ki bu nasıl bir firma. Bana çok basit bir firma görünümü sergilemişti. Bence bunlar kesinlikle çok dikkat edilmesi gereken önemli konular.
Hüseyin Mustafa
Uzun yıllardır Londra’da siyah taksi şoförlüğü yapıyorum. Uber ile ilgili çok basit bir konu var. Bunu çözemiyorlar. Konu adil olmayan fiyat konusu. Bizim fiyat tarifemiz TfL tarafından belirleniyor. Serbest piyasa deniyor ama bundan en çok Uber şoförleri zarar görüyor. Uzun çalışma saatleri ile çalışmak zorunda kalıyorlar. Sosyal hayatları tamamen bitiyor. Dolayısıyla trafikte gergin ve agresif oluyorlar. Bu tüm trafiği olumsuz yönde etkiliyor. Birde gerçekten yolları ve şoförlüğü bilmeyen insanlar trafiğin yoğunlaşmasına neden oluyor. Biz buna her gün yollarda şahit oluyoruz. En önemli konulardan birisi bu. Ayrıca her hafta onlarca, yüzlerce şoför alınıyor. Bu alınan şoförlerin hiçbiri özel bir testten geçmiyor. Özel bir testi bırakın, İngilizce bile bilmeyen birçok kişi bu işe kolayca başlıyor. Firmanın ulaşım gibi çok önemli bir konuda bazı şeyleri görmezden gelmesinin bu sonuçları doğurduğunu düşünüyorum.
Mustafa Dereci
9 yıldır taksicilik yapıyorum. Benim başladığım zaman Uber falan yoktu. Biz siyah taksicilik şoförlüğü için çok emek verdik. Bize yapan mülakatlar, testler o kadar uzun ve yoğun sürüyor ki iki taraflı verilen emek çok fazla. Bazen girdiğimiz sınavlar testler rüyalarımıza bile giriyor. 5 yıl önce Uber geldi. Öyle bir geldi ki piyasayı darmadağın etti. Benim tanıdığım en az 10-15 kişi var siyah taksi şoförü olup mesleği bırakan. Çünkü eskisi gibi kazanç kalmadı. Şimdi diyeceksiniz ki Uber şoförlerine yazık mı yazık değil mi orası tartışılır. Ancak yazık olmaz kimseye diye düşünüyorum. O şoförler çünkü yine mini cab şoförlüğü yapar yine geçimini sağlar. Bana kalırsa Uber sisteminde her bakımdan güvenlik eksiklikleri var. Gerek arabanın bakımı, gerek sigortası konusunda. Bazı şoförler ticari olarak aldıkları sigortayı daha sonra iptal ettirip bireysel araç sigortasına çeviriyor. Bunu kar biliyorlar. Ancak bu sigorta yolcuyu kapsamaz. Dolayısıyla yolcunun güvenliği hiçe sayılmış oluyor. Bizim sigortalarımız ticari olup sürekli denetlenebilir. Müşterilerimiz diledikleri zaman sigortamızı görebilirler. Diğer bir güvenlik eksikliği ise şoförleri. Bu adamlar online olarak başvurur evraklarını gönderir. Bu adamın geçmişi araştırılmaz, İngilizce biliyor mu bilmiyor mu sorulmaz. Bu önemli bir güvenlik açığıdır bana kalırsa. Bu sebeple alınan kararın doğru olduğunu düşünüyorum.
Hakan Hazırcı
12 yıldır Londra’da siyah taksi şoförlüğü yapıyorum. Bana kalırsa Uber’de en büyük güvenlik eksikliği şoförlerin sicili ile ilgili doğru düzgün bir araştırma yapmıyorlar. Adamlar İngilizce bilmiyorlar. Londra dışından gelenler var. Çoğu uykusuz çalışıyor. Yolları hiç bilmiyorlar. Sadece yolculara değil trafikte bulunan bizlere ve herkese tehlike saçıyorlar. İnternette bile şöyle göz ucuyla baktığınızda bir sürü kötü yorum var onlar için. Bu sebeple alınan kararı doğru buluyorum. Eğer lisansı iptal edilecekse karar doğrudur. Eğer devam edecekse de bazı standartların gerek fiyat gerekse güvenlik konusunda sıkılaştırılması gerektiğini düşünüyorum.
Alaattin Kalender
Uber’in bir tekelleşme durumu olduğunu biliyoruz. O yanı ile Türkiye’den gelenlerin Uber’de çalışıyor olması durumu çok fazla değiştirmiyor. Çünkü bana kalırsa Uber kapitalizmin kendi içinde doğurduğu bir sistem. Bu insanlar aslında siyah taksilerin kardeşleri. Bildiğiniz gibi siyah taksilerinde Londra’da uzun yıllar bir tekelciliği olduğunu unutmayalım. Sürücülerin Uber’in yüksek komisyon oranları sebebiyle uzun saatler çalışmak zorunda kaldığını biliyoruz. Bu insanların sosyal hayatlarının bitirilmesi ve köleleştirilmesidir. İnsanlar esnek çalışma saatleri gibi gözüken bir sistemde robot gibi çalışmaktadır. Aslında insanlar farkında olmadan kendi yarattıkları tanrılarına tapmaya başladılar. Bu tip sistemler için yapılması gerekli olan en önemli şey örgütlenmek ve sendikalaşmaktan geçiyor. O zaman haklarınızı geri alabilirsiniz. Bakın bugün Uber kapansa kimse bir hak talebinde bulunamaz. Kapandı diye özür diler geçerler.
Çetin Sarıçam
18 yıldır Londra’dayım. Burada bulunduğum dönemde 6 yıl taksicilik de yaptım. Taksi ofislerinde çalışıyordum. İşlerimiz gayet iyiydi. Ancak Uber geldikten sonra işler oldukça düştü; çoğu kapandı zaten. Uber söylendiği kadar ucuz değil. Ayrıca belli olmayan bir ücret tarifesi var. Kısa bir dönem Uber’de de çalıştım ama diyebilirim ki Uber ile yarı yarıya çalışıyorsun. Komisyon oranları gerçekten çok fazla. Bu konuda Uber’in Londra’da kapatılmasının doğru olacağını düşünüyorum. Eğer kapanırsa taksi duraklarının sayısı yine artar ve insanlar eskisi gibi bu işten gerçekten para kazanmaya başlayabilir.
Fevzi Apat
Uber’de çalışanlar esnek çalışma saatlerinden dolayı mutlular. Taksi durağında çalışanlarının belirli bir vardiya sistemi var. Taksi durağında örneğin havaalanına bir müşteri götürdüğünüzde boş dönebiliyorsunuz, ancak Uber’de orada biraz oyalandığınızda bir müşteri daha alıp geri gelebiliyorsunuz. Buna benzeyen birçok artısı var. Bence kapatılması gerek vatandaşa gerekse çalışanlara zarar verecektir. Ben kapanacağını düşünmüyorum. Bir şekilde anlaşma sağlanacaktır kanaatindeyim.
Özcan Sezer
Uzun süredir Uber şoförlüğü yapıyorum. Bizim toplumumuzdan birçok kişi bu meslekte çalışıyor. Kapanmasının herkese zararı olacaktır. Ancak Uber son zamanlarda artık sürücülerden aldığı komisyon ücretlerini epey abarttı. Bütün yükü sürücünün üstüne yıktı diyebilirim. Dolayısıyla stres arttı hatalar olmaya başladı. Bu konuda yapılması gereken düzenlemeler olduğuna bende inanıyorum. Ancak bu düzenlemeler yapıldıktan sonra vatandaşa bu kadar rahat bir ulaşım imkanı sağlayan bu sistemin devam etmesi gerektiğini düşünüyorum.
Aydın Demir
Bir Uber şoförü olarak bu sistemin artıları ve eksileri olduğunun bende farkındayım. Ancak artıları daha fazla. Herkese ucuz, kolay ve güvenli bir ulaşım sağlıyor. TfL’in dediği gibi güvenlik eksikliklerinin sadece Uber’e mal edilmesi bence yanlış. Sürücülerin geçmişi bilinmiyor deniyor, bunu Uber yapamaz. Bunun denetimini, kontrolünü, gerekli devlet kurumları veya TfL yapacak. Uber’in de yapması gerekenler var. Sürücülerini alırken biraz daha detaycı olmalı bana kalırsa. Gerekirse yüz yüze mülakatlar yapılarak alınabilir şoförler. Zaten bu mesleğe yoğun bir talep var. Artık bu kadar kolay bir şekilde İngilizcesi bile olmayan şoförler bence alınmamalı.
Nevzat Gümülü
Bir Uber şoförü olarak kapanmasını tabii ki istemiyorum. Uber’in bazı güvenlik eksiklikleri vardı. Şöyle ki insanların trafikteki hayatlarını riske atabilecek bazı durumları var. O da aldığı şoförlerin kalitesi ile alakalı. Bu konuda bence mutlaka bir iyileştirme yapmalı. Onun dışında sistem, uzun yıllardır aktif bir şekilde işleyen gayet sağlıklı bir yapı. Umuyorum gerekli anlaşma sağlanır bizde bu konuda mağdur olmayız.
