İngiltere’nin Kıbrıs’taki Yüksek Komiseri Stephen Lillie “Kıbrıs için yalnızca bir A planı bulunduğunu, bunun iki kesimli, iki toplumlu federasyon olduğunu ve herhangi bir B planı bulunmadığını” söyledi.
Lillie “A planının başarılı olması için, müzakereler konusunda iyi bir hazırlık yapılması, aynı zamanda kamuoyunun da iyi hazırlanması gerektiğini” belirtti.
Alithia gazetesi “Yalnızca A Planı Var ve Bu İki Kesimli İki Toplumlu Federasyondur- İngiliz Yüksek Komiserinden Kıbrıs Sorunuyla İlgili Önemli Notlar” başlıklı haberinde, Lillie’nin Rum Haber Ajansı KİPE’ye verdiği demece geniş yer ayırdı.
Gazeteye göre Lillie, “kalıcı bir çözüm ve adanın kalıcı bir şekilde yeniden birleşmesine temel sağlayabilecek, tam bir anlaşmaya dönüşebilecek iyi bir plan ortaya çıkması için, Crans-Montana’daki momentumun sonsuza dek kaybolmaması amacıyla, tüm müdahil tarafların şimdi fırsatı yakalamalarının önemli olduğuna” da işaret etti.
“ZAMAN NEGATİF İŞLİYOR”
“B planının adanın bölünmesi olacağını, ancak B planı olmadığı gibi bugünkü mevcut durumun da seçenek olmadığını ifade eden Lillie, “çünkü var olan gayri resmi bölünmenin, sürdürülebilir bir şey olmadığını” iddia etti.
Gazeteye göre bunu izah da eden Lillie, “mevcut durumun durağan olan bir şey olmadığını ve Kıbrıs’ın kuzey bölümü gittikçe Türkiye’ye daha fazla bağımlıyken ve Türk etkisi büyürken, Kıbrıs’ın yeniden birleşmesinin daha zor hale geldiğini” öne sürdü.
“Bunun bütün Kıbrıslıları kaygılandırması gereken bir şey olduğunu düşündüğünü” ifade eden Lillie, “Eğer Kıbrıs sorununun işgalden 44 yıl sonra çözülmesinin zor olduğunu düşünüyorsanız, daha fazla beklediğiniz takdirde daha da zor olacak. Ne kadar çok beklerseniz, şartlar daha az elverişli olacak” ifadelerini de kullandı.
“YENİ ÇABA”
Kıbrıs sorunundaki müzakerelerin tekrarlanmasına ilişkin çabalar konusunda ise Lillie, ülkesinin, BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs sorunu için görevlendirdiği geçici özel danışmanı Jane Holl Lute’un temaslarının tamamlanmasını beklediğini ve Lute’un yakın zamanda İngiltere’de temaslarda bulunacağını ifade etti.
Gazeteye göre Lillie, “liderler görüşmeler yaptığı zaman bir anlaşma sağlanabilmesi amacıyla tüm müdahiller tarafından müzakerelerle ilgili uygun bir hazırlık yapılması, aynı zamanda liderlerin ulaşacağı anlaşmanın referandumlarda halktan destek alabilmesi için, kamuoyunun iyi hazırlanması amacıyla, yapılması gereken önemli bir çalışma olduğunu” da söyledi.
Bundan sonraki şeyin kolay olmayacağı uyarısında da bulunan Lillie, iyi bir hazırlık ve konulara gerçek anlamda odaklanılmasıyla, ilerlemenin mümkün olacağını kaydetti.
Crans-Montana görüşmelerine de değinen Lillie, “Bir yandan sonucun olumsuz bir gelişme olduğu açıktır, diğer yandan da bir miktar konuda ilerleme yaşandı ve şu an tarafların bir anlaşmaya varma umuduyla, yine görüşmeler yapıp, halihazırda var olan şeyin üzerine inşa etmeleri konusunda bir fırsat vardır” dedi.
“GARANTİLER VE GÜVENLİK”
Kıbrıs sorununun en “dikenli” konusunun güvenlik ve garantiler olup olmadığına dair bir soruya karşılık ise Lillie, “Kıbrıs sorununun dikenli konularla dolu olduğunu düşündüğünü” belirtti.
Güvenlik ve garantiler konusunun Kıbrıs’ın iki toplumu için de gerçekten çok önemli bir konu olduğunun açık olduğunu dile getiren Lillie, Kıbrıs’taki iki toplumdan her birinin, güvenliğin ne anlama geldiği konusunda kendi düşünceleri bulunduğunu ve güvenlik konusunda iki taraf arasındaki boşluk arasında köprü kurulabilmesi için çok çalışma yapılması gerektiğini ifade etti.
Ülkesinin, BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs sorunu için görevlendirdiği geçici özel danışmanı Jane Holl Lute’a da iletilecek olan bu konularla ilgili tezi konusundaki bir soruya ise Lillie, bunun çok iyi bilindiğini söyledi.
Kendilerinin, garantiler konusunda, tüm tarafların için kabul edilebilir bir çözüme açık olduğunu ve bunun değişmediğini anımsatan Lillie, ülkesinin “bir tarafın güvenliğiyle ilgili bir çözümün, diğerinin aleyhine olmaması gerektiği konusundaki tezi paylaştığını” ifade etti.
Lillie, “Kıbrıs’taki iki toplumun da yeniden birleşmiş bir Kıbrıs’ta kendilerini güvende hissetmeleri için, iyi bir çözüme varılmasına yardımcı olmak amacıyla çalışmaları gerektiğine” dikkat çekti.
“EN İYİ ÇÖZÜM, İKİ KESİMLİ, İKİ TOPLUMLU FEDERASYON”
İngiltere’nin, Türkiye’nin Kıbrıs’ta bir konfederasyon veya iki devlet çözümünden yana olduğundan söz eden bilgilerden ötürü endişeli olup olmadığının sorulması üzerine ise Lillie, Kıbrıs sorunu ve diğer birçok siyasi meselede, söylenti ve spekülasyonlardan ötürü yanlış yönlendirme olmamasının önem taşıdığını belirterek, ülkesinin iki kesimli, iki toplumlu federasyon modeline dayalı bir çözümü kuvvetli bir şekilde desteklemeyi sürdürdüğünü ifade etti.
“Net pozisyonlarının, iki kesimli, iki toplumlu federasyonun en uygun çözüm olduğu” vurgusu yapan Lillie, “Mükemmel olmayabilir fakat en iyi, pratik ve uygun çözümdür” ifadesini kullandı.
“UNFICYP”
Lillie, UNFICYP konusundaki bir soru üzerine ise, ülkesinin ve BM Güvenlik Konseyi’nin diğer üyelerinin, Kıbrıs’taki BM Barış Gücü’nün görev süresinin uzatılmasına ilişkin iyi bir karar elde edilmesi için sıkı çalıştıklarını ve alınan karar uyarınca Barış Gücü’yle ilgili herhangi bir azalma olmayacağını belirtti.
BM süreçleriyle ilgili olarak şu an dikkatlerin Lute’un temaları ile BM Genel Sekreteri’ne sunacağı rapora odaklandığını belirten Lillie, UNFICYP’in görev süresinin uzatılacağı bir sonraki döneme kadar spekülasyonlarda bulunmak yerine, şu an buraya odaklanılması gerektiğine işaret etti.
KİPE’ye verdiği demeçte Kıbrıs Türk toplumunun ekonomik durumuna da atıfta bulunan Lillie, bunun Türk ekonomisindeki gerginlikler ve karmaşalardan etkilendiğini söyledi.
Lillie, Kıbrıs sorununda bir çözüm olmadığı sürece, Kıbrıs Türk toplumunun ekonomisinin Türkiye’ye olan bağlılığının devam edeceğini ve büyüyeceğini öne sürdü.
Ancak, çözümden iki tarafın da kazancı olacağına inandığını belirten Lillie, çünkü yeniden birleşmenin adanın tümünde fırsatları çoğaltacağını, adanın tümünün tek bir ekonomiyle AB’nin bir parçası olacağını ve bölgede önemli rol oynayabileceğini savundu.
“MEB’DE DESTEK”
Rum Yönetimi’nin tek yanlı olarak ilan ettiği “Münhasır Ekonomik Bölgesi’ndeki” sondajlarla ilgili ileri sürülen Türk tehditleri konusunda ise Lillie, ülkesinin “Kıbrıs’ın Kıbrıs MEB’indeki doğal kaynaklarından istifade etme hakkına yönelik tam desteğini” yineledi.
“Bu doğal kaynaklardan tüm Kıbrıslıların yararına olacak şekilde istifade edilebilmesini umduklarını” ifade eden Lillie, “herhangi birinden gelecek kışkırtıcı faaliyetlere ise karşı olduklarını” sözlerine ekledi.
İngiliz Yüksek Komiseri Lillie’nin demeci Politis’te “İki Kesimli İki Toplumlu Federasyon Yeniden Birleşme İçin En Pratik, Uygun Çözüm- Bugünkü Gayri Resmi Bölünme Sürdürülebilir Değil- Tatilden Sonra Lute Londra’da”; Haravgi’de “Stephen Lillie Kıbrıs İçin Yalnızca A Planı Olduğunu Bunun da İki Kesimli İki Toplumlu Federasyon Çözümü Olduğunu Söylüyor”; Fileleftheros’ta ise “Uygun Hazırlık Gerekli- İki Kesimli İki Toplumlu Federasyon En İyi ve Pratik Çözüm” başlıklarıyla yer aldı. (HABERKIBRIS)
