42 yılda 39 hükümet kuruldu, 40’ıncısı yolda!

1976’dan bugüne kadar aradan geçen 42 yıllık sürede KKTC’de tam 39 hükümet kuruldu; 40’ıncısı yolda…

Diyalog gazetesinden Pelin Yükselay’ın haberine göre; Kuzey Kıbrıs’ta 7 Ocak günü gerçekleşen erken seçim sonrasında 40’ıncı hükümetin kimler arasında ve ne şekilde kurulacağı tartışılıyor. Barış Harekatı sonrasında Kıbrıslı Türklerin ilk hükümeti 1976 yılında kuruldu. Aradan geçen 42 yıllık sürede kurulan hükümet sayısı 39’a yükseldi. Yeni hükümerin kurulmasıyla birlikte bu sayı 40’a yükselmiş olacak.

Siyasal gözlemciler, tanınmamış KKTC’nin, nüfusa göre en fazla hükümet kuran ve bozan bir devlet olarak Guinness Dünya Rekorları’na aday olabileceğini belirtiyor.

Öte yandan 1976’den günümüze kadar kurulan 39 hükümet içerisinden UBP hariç hiçbir parti tek başına iktidara gelmedi. UBP en çok iktidara gelen parti olurken, tek başına hükümete gelmediği yıllarda ise diğer partilerle koalisyon hükümeti kurdu. Ortaya çıkan sonuca göre,1983 yılı hariç 1975 yılından 1994 yılına kadar UBP tek başına iktidar olurken, koalisyonlu hükümet döneminin ise 1994’ten sonra başladığı görüldü.

42 YILDA 39 HÜKÜMET

Kuzey Kıbrıs’ta, 1976’dan bugüne kadar ara seçimler dâhil 14’üncü kez milletvekilliği seçimi yapıldı. 42 Yılda 39 hükümet kurulurken, 40. Hükümet ise yolda. Kurulacak olan yeni hükümetle birlikte, KKTC’de neredeyse her bir yıla yeni bir hükümet düşecek.

Geçmişten günümüze kurulan hükümetler ise şöyle:  Nejat Konuk Hükümeti 1976’da göreve gelmiş, bir yıl görev yapmıştı. Temmuz 1977’de kurulan 2. Nejat Konuk Hükümeti de Nisan 1978’e kadar görev yapmış ardından 1. Mustafa Çağatay Hükümeti kurulmuştu. Mustafa Çağatay Hükümeti’nin de Mart 1982’de sona ermesinin ardından kurulan UBP-DHP-TBP koalisyon hükümeti de yaklaşık bir buçuk yıl görev yapmıştı.13 Aralık 1983 tarihinden, 1 Ocak 1994 tarihine kadar ise 7 farklı UBP hükümeti görev yaptı.

Bu tarihler arasında yaklaşık bir buçuk yıllık 2. Nejat Konuk Hükümeti’nin ardından, 1994 yılına kadar 6 farklı Derviş Eroğlu Hükümeti göreve geldi.

KOALİSYONLAR DÖNEMİ BAŞLADI

1994’te görev başlayan DP-CTP Koalisyon Hükümeti, Hakkı Atun Başkanlığı’nda 4 değişik hükümetle Ağustos 1996’ya kadar görevde kaldı. Bu hükümetlerin hemen ardından UBP bu kez DP ile bir koalisyon hükümetinde bir araya gelmiş, Ağustos 1996’dan 1998 yılı sonuna kadar görev yapmıştı. 1999 yılı başında ortağını değiştiren UBP, bu kez TKP ile bir koalisyona imza attı. Bu hükümet ise yaklaşık 2 buçuk yıl sürdü. Haziran 2001’de UBP ve DP yine bir koalisyon ortaklı ile hükümeti 7. Derviş Eroğlu Hükümeti’nde paylaştı. 7. Derviş Eroğlu Hükümeti, 13 Ocak 2004’e kadar görev yaptı.

UBP TEK BAŞINA İKTİDAR OLMUŞTU

Derviş Eroğlu Hükümeti’nin ardından, CTP ve DP 13 Ocak 2004’dan Mehmet Ali Talat’ın başkanlığında, Cumhurbaşkanlığa seçildiği 26 Nisan 2005’e kadar hükümet ortaklığı yaptı.

Talat’ın ardından CTP ve DP, Ferdi Sabit Soyer Hükümeti’yle 25 Eylül 2006’ya kadar hükümette kaldı. CTP-DP Koalisyon Hükümeti’nin sona ermesinin ardından UBP ve DP’den istifa eden milletvekillerinin oluşturduğu Özgürlük ve Reform Partisi- Cumhuriyetçi Türk Partisi ortaklığında hükümet kuruldu. 25 Eylül 2006’da göreve başlayan ve Başbakanlığı’nı Ferdi Sabit Soyer, Başbakan Yardımcılığını ise Turgay Avcı’nın yaptığı hükümette, 6 Haziran 2007’de revizyona gidilmişti. Revizyona uğrayan hükümetin bakanlarında 11 Mart 2008’de bir kez daha değişiklik yapılmış, yapılan değişiklikle Koalisyon Hükümeti 4 Mayıs 2009’da sona ermişti. CTP-ÖRP Koalisyon Hükümeti’nin görevinin sona ermesiyle ülkede Nisan 2009’da yapılan seçimlerde UBP tek başına iktidar olmuştu.

REVİZYON DÖNEMİ

UBP Genel Başkanı Derviş Eroğlu, Başbakan olarak 4 Mayıs 2009 tarihinde hükümeti kurmuştu. Hükümet, UBP Genel Başkanı Derviş Eroğlu’nun Cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından 17 Mayıs 2010 tarihinde sona ermişti. UBP’de 9 Mayıs 2010’da Genel Başkanlığa seçilen İrsen Küçük, hükümet kurma görevini 10 Mayıs 2010’da Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu’ndan almıştı. Küçük Başbakanlığındaki Hükümet, 17 Mayıs 2010’da göreve başlamıştı. 6 Nisan 2011’de Küçük Hükümeti’nde revizyona gidilmiş, bakanlarda değişiklik yapılmıştı. Yapılan değişiklikle ikinci kez göreve başlayan Küçük Başbakanlığındaki hükümette, 10 Eylül 2012’de yeniden revizyona gidilmişti. Küçük Hükümeti’nde yapılan değişiklikler bununla sınırlı kalmamıştı. Bakan değişikliği yapılan hükümette 18 Eylül 2012’de yeniden revizyona gidilmişti. 3 kez revizyona uğrayan Küçük Hükümeti, 13 Haziran 2013’te sona ermişti.

ŞİMDİYE KADAR SADECE BİR KEZ KADIN BAŞBAKAN OLDU

İrsen Küçük hükümetinin istifasının ardından, 28 Temmuz 2013’te yapılacak erken genel seçimlerine kadar, CTP-BG milletvekili Sibel Siber Başbakanlığı’nda CTP-BG, DP-UG ve TDP’nin oluşturduğu üçlü koalisyon geçiş hükümeti kurulmuştu. Böylelikle ülkede ilk kadın Başbakan 3’lü koalisyon hükümetinde görev yaparken,  Bakanlar Kurulu’nun tamamını da ‘teknokrat’ bakanlar oluşturmuştu.13 Haziran 2013’te göreve başlayan Siber başkanlığındaki hükümeti; seçimlerin yapılmasının ardından, 31 Ağustos 2013’te görevini tamamlamıştı.

28 Temmuz 2013 tarihinde yapılan genel seçimler sonucunda oyların yüzde 38.38’ini alan CTP-BG, DP-UG ile koalisyon hükümeti kurmuştu. CTP-BG Genel Başkanı Özkan Yorgancıoğlu ve DP-UG Genel Başkan Serdar Denktaş, Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu’na 30 Ağustos 2013 tarihinde yeni Bakanlar Kurulu listesini sunmuş, 31 Ağustos 2013’te göreve başlamıştı. CTP-BG 25. Kurultayı 14 Haziran Pazar günü yapılmış, Başbakan Özkan Yorgancıoğlu Genel Başkanlık için aday olmamıştı. Kurultay’da parti başkanlığına 2. Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat seçilmiş, Başbakan adayı olarak da Ömer Kalyoncu gösterildi.

REFORM HÜKÜMETİ DE KURULDU

Özkan Yorgancıoğlu, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’ya 3 Temmuz 2015 tarihinde istifasını sunmuş, 6 Temmuz tarihinde de Ömer Kalyoncu hükümet kurma görevini devraldı.

Kalyoncu, partilerle yaptığı görüşmeler sonrasında UBP ile koalisyon hükümeti kurmaya karar verdi. Yorgancıoğlu başbakanlığındaki CTP-DP Koalisyon Hükümeti de 15 Temmuz 2015 tarihinde sona erdi. Kıbrıs Türk siyasetinde ilk kez 15 Temmuz 2015 tarihinde CTP-UBP Koalisyon Hükümeti kurulmuştu. CTP-BG milletvekili Ömer Kalyoncu’nun Başbakanlığı’nda ‘Reform Hükümeti’ olarak hayata geçen Koalisyon Hükümeti’nde 19 Ekim 2015 tarihinde bakanlıklarda revizyona gidilmişti.

HODRİ MEYDANLI ERKEN SEÇİM

Koalisyon Hükümeti, UBP’nin ortaklıktan çekildiği Nisan 2016’ya kadar sürdü. Son olarak bozulan CTP-UBP hükümeti 8 ay sürmüş oldu. Ardından UBP-DP koalisyon Hükümeti kuruldu. Kurulan bu hükümet günümüze kadar işlevini sürdürdü. Nisan 2016’dan bu döneme kadar görev yürüten hükümet, UBP Genel Başkanı- Başbakan Hüseyin Özgürgün’ün ‘erken seçim’ çıkışları ile defalarca bozulma noktasına geldi. Özgürgün’ün en son erken seçim için ‘hodri meydan’ çekmesi ile erken seçim kararı ve bu hükümet de ömrünü tamamlama noktasına geldi.

GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE HÜKÜMETLERİN LİSTESİ

UBP 

KTFD ‘Geçici’ Bakanlar Kurulu – 13 Temmuz 1975 – 5 Temmuz 1976

UBP 

1. Konuk Hükümeti (5 Temmuz 1976 – 7 Temmuz 1977)
2. Konuk Hükümeti (7 Temmuz 1977 – 21 Nisan 1978)
3. Örek Hükümeti (21 Nisan 1978-12 Aralık 1978)

1.Çağatay Hükümeti (12.12.1978-04.08.1981)

2. Çağatay Hükümeti (4 Ağustos 1981-15 Mart 1982)

UBP-DHP-TBP 

3. Çağatay Hükümeti (15 Mart 1982-13 Aralık 1983)

UBP 

2. Konuk Hükümeti (13 Aralık 1983-19 Temmuz 1985)
3. Eroğlu Hükümeti (19 Temmuz 1985-2 Eylül 1986)
4. Eroğlu Hükümeti (2 Eylül 1986-23 Mayıs 1988)
5. Eroğlu Hükümeti (23 Mayıs 1988-11 Mayıs 1989)
6. Eroğlu Hükümeti Değişikliği (11 Mayıs 1989-20 Haziran 1990)
7. Eroğlu Hükümeti (20 Haziran 1990-24 Mart 1992)
8. Eroğlu Hükümeti Değişikliği (24 Mart 1992-1 Ocak 1994)

DP-CTP 

1. Atun Hükümeti (1 Ocak 1994-18 Ocak 1995)
2. Atun Hükümeti Değişikliği (18. Ocak 1995-22 Mayıs 1995)
3. Atun Hükümeti (22 Mayıs 1995-11 Aralık 1995)
4. Atun Hükümeti (11 Aralık 1995-16 Ağustos 1996)

UBP-DP 

5. Eroğlu Hükümeti (16 Ağustos 1996-16 Eylül 1998)
6. Eroğlu Hükümeti Değişikliği (16 Eylül1998-30 Aralık 1998)

Özgürgün Hükümeti (16 Nisan 2016- Ocak 2018)

UBP-TKP

6. Eroğlu Hükümeti (30 Aralık 1998-8 Haziran 2001)

UBP-DP

7. Eroğlu Hükümeti (08 Haziran 2001-13 Ocak 2004)

CTP-DP

Talat Hükümeti (13 Ocak 2004-9 Ağustos 2004)

Talat hükümeti (9 Ağustos 2004-8 Mart 2005)

Talat hükümeti (8 Mart 2005-26 Nisan 2005)

1. Soyer Hükümeti (26 Nisan 2005 – 25 Eylül 2006 )

CTP-ÖRP 

1. Soyer Hükümeti (25 Eylül 2006- 4 Nisan 2007)
2. Soyer Hükümeti Değişikliği (4 Haziran 2007- 2 Mart 2008)

UBP 

8.Eroğlu Hükümeti (4 Mayıs 2009-17 Mayıs 2010)

I.Küçük Hükümeti (17 Mayıs 2010-6 Nisan 2011)

I.Küçük Hükümeti Değişikliği (6 Nisan 2011- 10 Eylül 2012)

I.Küçük Hükümeti Değişikliği (10 Eylül 2012 – 18 Eylül 2012)

I.Küçük Hükümeti Değişikliği (18 Eylül2012 – 13 Haziran 2013)

Dr.Sibel Siber Hükümeti (13 Haziran 2013-31 Ağustos 2013)

CTP-DP 

Özkan Yorgancıoğlu (31 Ağustos 2013-9 Ekim 2014 )

Özkan Yorgancıoğlu Hükümeti Değişiklik (9 Ekim 2014-15 Temmuz 2015)

CTP-UBP 

Ömer Kalyoncu Hükümeti ( 15 Temmuz 2015 – Nisan 2016 )