Avrupa Birliği’nden ayrılma kararı alınması (Brexit) ile sonuçlanan 23 Haziran’daki referandum, İngiltere siyasetinde deprem etkisi yaptı.
Brexit’e karşı çıkan Başbakan ve Muhafazakar Parti lideri David Cameron görevi bırakma kararı aldı. Ana muhalefetteki İşçi Partisi’nde de 172 milletvekili genel başkan Jeremy Corbyn’e karşı verilen güvensizlik önergesini destekledi.
Corbyn’e sadece 40 milletvekili destek verse de, oylama bağlayıcı olmadığından İşçi Partisi’nde bundan sonra neler yaşanacağı belirsiz. Muhafazakar Parti’de ise beş siyasetçi, genel başkanlığa ve dolayısıyla da başbakanlığa aday oldu.
Muhazafazakar Parti’nin 329 milletvekili var. Salı ve Perşembe günleri partinin meclis grubunda gizli oylama yapılacak. Her oylamada en az oy alan aday elenecek.
Kalan son iki aday arasında ise tercihi ülke çapında Muhafazakar Parti’nin üyeleri yapacak.
Partinin yeni lideri ve İngiltere’nin yeni başbakanı 9 Eylül Cuma günü açıklanacak.
İngiltere’nin başbakan adaylarını ve vaatlerini derledik.
THERESA MAY
60 yaşındaki Theresa May, 2010’dan bu yana İçişleri Bakanı ve İngiltere’de bu görevde en uzun süre kalan siyasetçilerden biri.
Theresa May uzun süredir partinin genel başkan adayları arasında görülüyordu. Ancak Brexit’e karşı çıksa da, AB referandumu kampanyası sırasında geri planda durdu.
May birçok kesimce “eski Londra Belediye Başkanı Boris Johnson’ı durduracak aday” olarak görülüyordu. Ancak Johnson yarıştan çekilince şimdilik en şanslı adaya dönüştü.
İçişleri Bakanı, ikinci bir AB referandumuna, 2020’den önce genel seçime gidilmesine ve Brexit kararı sonrası acilen yeni bir bütçe hazırlanmasına karşı.
May, AB ile yürütülecek müzakerelerdeki önceliklerine ilişkin olarak ise şu açıklamayı yaptı:
“Öncelik, İngiliz şirketlerine malların ve hizmetlerin serbest dolaşımına erişim imkanı sağlamak olmalı. Ama aynı zamanda, ülkemize Avrupa’dan gelenlerin sayısı üzerinde kontrolümüz artmalı.”
MICHAEL GOVE
48 yaşındaki Adalet Bakanı Michael Gove, Boris Johnson’la birlikte Brexit için kampanya yürütmüştü. Geçmişte kendisinden iyi bir başbakan olmayacağını söyleyen Gove’un, Johnson’ın genel başkanlık kampanyasını da yürütmesi bekleniyordu.
Ancak Gove adaylığını açıklayıp Boris Johnson’ın bu göreve uygun olmadığını söyleyerek bazı çevrelere göre “Johnson’ı sırtından hançerledi”.
Times gazetesinin eski köşe yazarlarından olan Gove, Başbakan David Cameron ve Maliye Bakanı George Osborne’un yakın dostuydu. 2005’te parlamentoya girdi. 2010’da (koalisyonun büyük ortağı olarak) yeniden iktidara gelen Muhafazakar Parti’nin modernizasyonunda önemli rol oynadı. Partinin entellektüellerinden biri olarak görüldü, 2010-2014 yılları arasında Eğitim Bakanı olarak görev yaptı.
Michael Gove, Brexit kararı sonrası ülkesinin önünde “büyük fırsatlar” olduğu görüşünde. O da başbakan olması halinde erken seçime gitmeyeceğini söylüyor.
Gove, Lizbon Antlaşması’nın 50. maddesi uyarınca AB’den ayrılmalarına yönelik iki yıllık süreci resmen başlatmak için en az 2017 yılına kadar bekleyeceğini belirtiyor. Ayrıca AB üyesi ülkelerden serbest dolaşımı engelleyerek göçü azaltma ve Ulusal Sağlık Sistemi’ne her hafta 100 milyon sterlin daha fazla kaynak aktarma vaadinde bulunuyor.
STEPHEN CRABB
43 yaşındaki Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Stephen Crabb, başbakan adayları arasında en geç olanı. 2014’te Galler’den sorumlu bakan olarak hükümete girdi, bu yıl da mevcut görevine getirildi.
Bir sosyal konutta sadece annesi tarafından büyütülen Crabb, Muhafazakar Parti’nin parlayan isimlerinden biri olarak görülüyor.
Crabb, Brexit’e karşı çıkmıştı. Genel başkan seçilmesi halinde ise partisinde bütünlüğü sağlayacağını, istikrarı tesis edeceğini söylüyor.
İkinci bir AB referandumu yapılamayacağının altını çizen Crabb’in, birlikle yürütülecek müzakerelerde üç hedefi var: Göçün kontrolü, AB’yle olabildiğince yakın bir ekonomik ilişki kurulması ve AB yasalarının üstünlüğüne son verilmesi.
ANDREA LEADSOM
53 yaşındaki Andrea Leadsom, enerji ve iklim değişikliğinden sorumlu bakanlıkta enerjiden sorumlu devlet bakanı.
Eski bir bankacı olan Leadsom, 2010’da milletvekili seçildi, Brexit için yürülen kampanyada aktif rol aldı.
Andrea Leadsom da, Brexit’in “ülkesi için büyük bir fırsat” olduğu görüşünde. Serbest dolaşımın kaldırılmasını ve AB dışındaki ülkelerle serbest ticaret anlaşması imzalanması için görüşmelere başlanmasını istiyor.
Leadsom, partisinin yeni genel başkanının Brexit yanlısı biri olması gerektiğini vurguluyor.
LIAM FOX
54 yaşındaki eski Savunma Bakanı Liam Fox, 2005’te de Muhazafakar Parti liderliğine aday olmuş, o dönem David Cameron ve David Davis’in arkasında üçüncü sırada yer almıştı.
Fox’un bakanlığı fazla uzun sürmemiş, resmi ünvanı olmayan bir yakın arkadaşını hükümet işlerinde kullandığı ve yurtdışı seyahatlerine götürdüğünün ortaya çıkması sonrası 2011’de istifa etmişti.
Brexit’e destek veren Fox, Muhafazakar Parti’de en sağcı isimlerden biri. Daha önce eşcinsel evliliği yasallaştıran düzenlemeye karşı çıkmış, 2013 yılında eski Amerikan Ulusal Güvenlik Dairesi (NSA) çalışanı Edward Snowden’ın sızdırdığı belgeleri yayımlayan Guardian gazetesinin yetkililerinin yargılanmalarını istemişti.
Fox, AB’yle yürütülecek pazarlıklarda serbest dolaşımın kısıtlanması halinde ortak pazara dahil olmalarının mümkün olmadığı görüşünde. “Gerekirse ortak pazarda olmayız, ne pahasına olursa olsun serbest dolaşımı engellemeliyiz” diyor.
AB Konseyi Başkanı Donald Tusk da, birliğin son zirvesi sonrası yaptığı açıklamada, İngiltere’nin üyelikten ayrıldıktan sonra ortak pazarda olması için, serbest dolaşım ilkesini kabul etmesi gerektiğini söylemişti. (BBC Türkçe)
