İngiltere Sivil Havacılık Otoritesi’nden (CAA) alınan verilerin analizine göre 2019’dan bu yana 35 bin uçuş yolcusuz gerçekleştirildi.
İklim ve çevre örgütleri bu bulguyu ‘şok edici’ olarak nitelendirirken, İngiliz Guardian gazetesi 2019’dan bu yana Birleşik Krallık havaalanlarına veya bu havaalanlarından 5 binden fazla tamamen boş uçuşun yapıldığını yazdı.
Koltukların yüzde 10’undan azı dolu geçen uçuşlar da bu kategoriye alındığında toplamda yaklaşık 40 bin “hayalet uçuş” gerçekleştiği hesaplanıyor.
Örneğin, üç aylık bir dönemde 62 boş uçak Polonya’ya gitmek için Luton havaalanından ayrılırken, bir diğer çeyrekte Heathrow’dan ABD’ye giden ve gelen 663 boş uçuş tespit edildi. Her iki çeyrek de Covid-19 salgını sırasındaydı.
Hava yolculuğu saat başına diğer tüm tüketici faaliyetlerinden daha fazla karbon emisyonuna neden oluyor.
“Şok edici”
Bu da uçuşları iklim örgütlerinin odak noktası haline getirmiş durumda. Hayalet uçuş ifşalarını “şok edici” olarak nitelendiren örgütler, jet yakıtında ek vergilere ihtiyaç olduğunu ve havalimanı genişletme planlarının sorgulanması gerektiğini düşünüyorlar.
Birçok hükümet de ‘hayalet uçuşları’ çevreye zarar veren türde aktivite olarak tanımlıyor.
Boş uçuşlara şimdiye kadar havayolları tarafından belirtilen nedenler arasında Covid sırasında geri dönüş uçuşları veya uçakların yeniden konumlandırılması yer alıyor.
Guardian gazetesine konuşan Havacılık Çevre Federasyonu yetkilisi Tim Johnson, “Bu verimsiz, kirletici uygulamaların neden devam ettiğini anlamak ve havayollarını sorumlu tutmak için daha fazla şeffaflığa ihtiyacımız var.” dedi.
Guardian Birleşik Krallık verilerine ulaştı
Guardian gazetesi ise yaptığı girişimler sonrası CAA’in bu verileri üç aylık periyodlar halinde kendilerine açıklayacağını duyurdu.
Birleşik Krallık’a dair alınan ilk verilere göre, 2019’dan bu yana ayda ortalama 130 tamamen boş uçuş oldu. Boş uçuş sayısı, pandemi seyahat kısıtlamaları öncesinde, sırasında ve sonrasında benzer seviyede kaldı ve 2022’nin ikinci çeyreğinde en yüksek ikinci seviyeye ulaştı.
Boş uçuşların yarısı Birleşik Krallık içinde gerçekleşti. Bu uçuşların başında 1455 uçuş ile Birmingham, 1307 uçuş ile Luton ve 758 uçuş ile Bristol geliyor. Boş uçuşların sayısı, her bir havaalanındaki toplam uçuş sayısıyla ilişkili değil, bu da belirli rotalardaki sorunları yansıtabileceklerini düşündürdü.
Covid pandemisinin başlangıcında sayıların arttığı 2020’nin başlangıcından bu yana ayda ortalama 1200 neredeyse boş hayalet uçuşu oldu. Bunların yüzde 80’i yabancı destinasyonlara ya da bu ülkelerdendi.
Heathrow (10467), Manchester (3309), Gatwick (2766) ve Stansted (2197) havalimanlarının başını çektiği Birleşik Krallık’taki en yoğun sekiz havalimanı, 2019’dan bu yana neredeyse boş uçuşların yaklaşık üçte ikisini oluşturdu. Edinburgh ve Glasgow’da da her birinde 1500’den fazla neredeyse boş uçuş gerçekleşti.
Bazı havayolları, pandemi sırasında yolcu uçaklarında Covid ile ilgili malzemelerle uçmak için bazı hayalet uçuşların gerçekleştiğini söylerken, CAA verileri, 2020’nin başlangıcından bu yana kargo taşıyan ancak yolcu olmayan 300’den az uçuş gösteriyor.
“Bunlar kırmızı liste ülkelerden dönen uçaklardı”
Birmingham havalimanı sözcüsü konuya ilişkin şunları söyledi: “Pandemi sırasında seyahat kısıtlamaları nedeniyle uçuş doluluk oranı düştü. Bu süre zarfında Birmingham’a yapılan uçuşlar, ‘kırmızı liste’ ülkelerinden dönen İngiliz vatandaşları ve Afgan mültecileri içeriyordu.
Luton havaalanı sözcüsü ise çok sayıda hayalet uçuşun nedenlerinin Covid seyahat kısıtlamaları ve uçağın uçuşa elverişliliği ve pilot lisansı ile ilgili düzenleyici gereklilikleri içerdiğini söyledi. Tüm seyahat kısıtlamalarının kaldırılmasının ardından uçuş başına ortalama yolcu yükü bu yaz yüzde 88’e döndüğünü kaydetti.
Uçağın yeniden konumlandırılması ve bakımı, Bristol havalimanının hayalet uçuşları için verdiği nedenler arasındaydı.
“Tıbbi malzemeler taşındı”
Heathrow, Birleşik Krallık’ın en yoğun havalimanı ve en fazla sayıda boş uçuş buradan gerçekleşiyor. Heathrow sözcüsü, “Sektörün milyarlarca dolar kaybettiği bir zamanda, hiçbir operatör ticari olarak uygun veya operasyonel bir ihtiyaç olmadan bir uçak uçuramaz. Sınırlar yolculara kapandıkça, havayolları kargo operasyonlarına geçerek ülke için hayati önem taşıyan tıbbi malzemeleri taşıdı.” dedi.
“Emisyonları azaltma çabasıyla alay ediliyor”
Flight Free UK kampanya grubundan Anna Hughes şunları söyledi: “Bir iklim krizi sırasında on binlerce boş veya neredeyse boş uçağı uçurmak, büyük bir para kaybı ve gereksiz bir emisyon kaynağı. İnsanların kendi emisyonlarını azaltma çabalarıyla alay eden bir yaklaşım bu. Havayollarının bunu yapması iş açısından mantıklıysa, iş modelinde feci bir şekilde yanlış giden bir şeyler var demektir.”
