Başbakan Boris Johnson, 31 Ekim’e kadar ülkesinin Avrupa Birliği’ndan (AB) mutlaka ayrılacağını (Brexit) vurgularken parlamentoda güç kaybetmesinin ardından İrlanda’ya gitti. İrlanda muhtemel bir anlaşmanın kilit noktasını oluşturuyor. İrlanda Başbakanı Leo Varadkar ile görüşen Boris Johnson, “Bir (Brexit) anlaşması bulmak istiyorum. Bir anlaşmaya varmak istiyorum.” dedi. İki başbakan Brexit için ortak zeminde buluşmasına rağmen büyük görüş ayrılıkları sürüyor.
İngiliz Parlamentosu’nun alt kanadı Avam Kamarası hükümetin AB bir anlaşmaya varamaması durumunda Brexit tarihinin ertelemesini zorunlu kılan yasa tasarısını geçtiğimiz hafta onayladı. Parlamentoda Başbakan Boris Johnson’ın erken seçim talebi reddedildi.Tasarıya göre İngiliz hükümeti 19 Ekim’e kadar AB ile Brexit anlaşması sağlayamazsa veya anlaşmasız ayrılık için parlamentonun onayını alamazsa, AB’den Brexit için 3 aylık erteleme talep etmek zorunda olacak. Tasarı, AB’nin farklı tarih teklif etmesi durumunda da bunu kabul veya ret yetkisinin İngiliz hükümetinde değil parlamentoda olmasını öngörüyor. Oylama sonrası İngiltere Başbakanı Boris Johnson bu tasarının kendisini AB liderlerine teslim olmaya zorladığını ve Brexit müzakerelerini fiili olarak bitirdiğini belirtti.
Bu tasarıya destek veren 21 milletvekili Muhafazakar Parti’nden ihraç edilirken bakanların istifası da sürdü. Tüm bu gelişmelerin ardından Başbakan Johnson İrlanda’nın başkenti Dublin’e gitti. İrlanda, Brexit müzakerelerinin en önemli gündem maddesi konumunda. Boris Johnson İrlanda Başbakanı Varadkar’a seslenerek “Ben bir anlaşmaya varmak istiyorum.” dedi. İngiltere Başbakanı “Ben de senin yaptığın gibi anlaşmasız ayrılığı dikkatle inceledim. Bunun iki ülke için de sonuçları olacağını görüyorum. Bunu yapabiliriz. Birleşik Krallık bunun üstesinden gelebilir. Ancak hiç şüphe yok ki bu sonuç hepimizin sorumlu olacağı bir devlet idaresi başarısızlığı olur.” yorumunda bulundu.
Boris Johnson iş dünyası, çiftçiler ve milyonlarca insanının kendilerinden yaratıcılıklarını kullanarak çözüm beklediklerini belirterek “Çok kuvvetli bir biçimde bir anlaşmaya varmayı tercih ettiğimi bilmeni istiyorum.” diye konuştu.
İrlanda Başbakanı Varadkar ise alternatifi bulunmadığı sürece tebdir maddesinin Ayrılık Anlaşması’nın en kritik parçası olduğuna dikkat çekerek AB’ye henüz alternatif çözüm önerisinin sunulmadığını kaydetti.
Hükümetlet görüşmeden sonra yaptıkları açıklamada iki liderin görüşmelerin henüz ilk evrelerinde olduğunu, bazı alanlarda ortak zemin sağlanmasında rağmen önemli görüş ayrılıklarının sürdüğünü bildirdi.
Tedbir maddesi kritik
Tedbir maddesi (backstop) İrlanda adasında fiziki sınır oluşmasını engellemeyi güvence altına alıyor. Boris Johnson bu maddenin İngiltere’nin egemenliğini ihlal ettiğini öne sürüyor bu yüzden yeniden müzakere masasına oturulmasını istiyor. İki yıllık geçiş sürecinden sonra daha etkili bir çözüm bulunamaması halinde iki İrlanda arasında fiziki sınır oluşturulmaması için İngiltere, Avrupa Birliği ile birlikte Orta Pazar’da kalmaya devam edecek. Boris Johnson tedbir maddesinin İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden bağımsız bir şekilde hareket etmesini engelleyeceğini savunuyor.
