İngiltere Brexit Bakanı Stephen Barclay, Avrupa Birliği’nin (AB) Perşembe günü başlayacak zirvesinde ülkesinin birlikten ayrılma (Brexit) sürecinin uzatılmasına onay vermesi halinde, Brexit anlaşmasının İngiltere Parlamentosu’nda üçüncü kez oylanması için gerekli koşulun sağlanmış olacağını söyledi.
BBC’ye konuşan Barclay, bu durumda Brexit anlaşmasının önümüzdeki hafta İngiltere Parlamentosu’nda oylanabileceğini belirtti.
İngiltere Başbakanı Theresa May, Avam Kamarası Başkanı John Bercow’un dün açıkladığı karar sonrası bu sabah kabinesini topladı.
Toplantıda, Bercow’un kararı değerlendirilecek.
Bercow, hükümetin Avrupa Birliği (AB) ile varılan Brexit anlaşmasını hiçbir değişiklik yapmadan üçüncü kez Parlamento’da oylatamayacağını açıklamıştı.
Avam Kamarası Başkanı, Parlamento’da yeni bir oylama yapılması için AB’nin de Brexit anlaşmasının “özünde” değişiklik yapması gerektiğini vurgulamış, Parlamento’nun iki kez reddettiği bir anlaşmayı yeniden oylatmanın, saygısızlık anlamına geleceğini ve buna izin vermeyeceğini söylemişti.
AB Dışişleri Bakanları da zirve öncesi Genel İşler Konseyi toplantısı için bugün Brüksel’de bir araya gelecek.
Toplantıya başkanlık edecek olan Romanya Dışişleri Bakanı George Ciamba, Brexişt konusunda “bugün dünden daha fazla belirsizlik olduğunu” söyledi.
ANLAŞMA İKİ KEZ REDDEDİLMİŞTİ
İngiltere Parlamentosu, Brexit anlaşmasını Ocak ayında 230, geçen hafta da 149 oy farkla reddetmişti.
Parlamento geçen hafta önce İngiltere’nin herhangi bir anlaşma olmadan AB’den ayrılmasına karşı çıkmış, sonra da Brexit’in ertelenmesi anlamına gelen Lizbon Antlaşması’nın 50. maddesinin işletilmesinin uzatılmasına onay vermişti.
İngiltere mevcut şartlarda 29 Mart’ta AB’den ayrılacak.
Ancak İngiltere Başbakanı Theresa May ise Perşembe günü başlayacak AB Zirvesi öncesi Brexit anlaşmasını üçüncü kez Parlamento’da oylatmak istiyordu.
Anlaşmanın Parlamento’da onaylanması halinde İngiltere hükümeti, 3 aylık bir gecikmeyle 29 Mart yerine 30 Haziran’da AB’den ayrılmayı planlıyordu.
Parlamento’nun anlaşmayı reddetmesi halinde ise Brexit’in daha uzun bir süre ertelenmesi ve İngiltere’de Mayıs ayında Avrupa Parlamentosu seçimlerinin yapılması gündeme gelecekti.
Brexit’in ertelenmesi için AB üyesi diğer 27 ülkenin de bu kararı onaylaması gerekiyor.
AB yetkilileri ise ısrarla Brexit’in ertelenmesi için İngiltere’nin birliğe makul gerekçeler sunması gerektiğini vurguluyor.
‘BACKSTOP’: EN ÖNEMLİ ANLAŞMAZLIK NOKTASI
Brexit anlaşmasının İngiltere Parlamentosu’ndan geçmemesinin en önemli nedeni, muhalefetin yanı sıra May’in azınlık hükümetine dışardan destek veren Kuzey İrlanda’nın muhafazakar Demokatik Birlik Partisi’nin (DUP) ve İngiltere’de iktidardaki Muhazafakâr Parti’den çok sayıda milletvekilinin, anlaşmada “backstop” olarak tarif edilen düzenlemeye şiddetle karşı çıkmaları.
“Backstop” esasında bir acil durum mekanizması. Brexit sonrası AB ile İngiltere arasındaki serbest ticaret anlaşması müzakereleri nasıl sonuçlanırsa sonuçlansın, Birleşik Krallık’ın parçası Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti arasında fiziki sınır olmamasının garanti altına alınmasını amaçlıyor.
Ancak İngiltere ile AB arasında varılan anlaşma, taraflardan herhangi birinin bu sürece tek taraflı olarak son verememesini öngörüyor. İngiltere’de anlaşmaya karşı çıkanlar da bunun, Birleşik Krallık’ın tamamında gümrüklerin kontrol edilememesi anlamına geleceğini vurguluyor.
En büyük korku, Kuzey İrlanda Cumhuriyeti’nin fiili olarak İrlanda Cumhuriyeti’nin parçası haline gelmesi ve Kuzey İrlanda gibi 2016’daki referandumda Brexit’e karşı çıkan İskoçya’da 2014’ten sonra yeniden bir bağımsızlık referandumu yapılması. Yani, Birleşik Krallık’ın parçalanması.
İrlanda adasındaki çatışmalara son veren 1998 tarihli Hayırlı Cuma Anlaşması, İrlanda Cumhuriyeti ve Kuzey İrlanda’nın ortak bir ekonomik pazarda yer almasını; sınırın iki tarafında serbest yaşamı, dolaşımı ve çalışmayı sağlamıştı. Zira Birleşik Krallık ve İrlanda Cumhuriyeti AB üyesiydi. Ancak Brexit ile beraber bu durum noktalanacağından; hem İngiltere hükümetini hem AB’yi hem İrlanda Cumhuriyeti’ni hem de Kuzey İrlanda’daki tüm tarafları tatmin edecek bir formülün bulunması gerekiyor.
