İngiltere’nin başkenti Londra’dan 2015’te ayrılıp IŞİD’e katılmak üzere Suriye’ye giden 3 öğrenciden biri olan 19 yaşındaki Şamima Begüm pişman olmadığını ama artık İngiltere’ye dönmek istediğini söyledi. BBC’ye konuşan Güvenlik Bakan Yardımcısı Ben Wallace ise Begüm’ün İngiltere’ye dönmesi halinde hakkında soruşturma açılacağını, “terör suçu işleyip işlemediğine” bakılacağını açıkladı.
Suriye’deki bir mülteci kampında İngiliz Times gazetesine konuşan Begüm, “çöp kutularında kesik başlar” gördüğünü ama gördüklerinin kendisini ürkütmediğini belirtti.
9 aylık hamile olduğunu ve bebeğini İngiltere’de doğurmak istediğini söyleyen Begüm, 2 çocuğunun da öldüğünü anlattı.
Begüm ayrıca, İngiltere’den beraber kaçtığı diğer iki okul arkadaşından birinin de bombardımanda öldüğünü söyledi. Diğer arkadaşının akıbeti ise belirsiz.
Suriye’ye kaçtıkları Şubat 2015’te, Londra’nın doğusundaki Bethnal Green’de okuyan Begüm ve Amira Abase 15, Kadiza Sultana ise 16 yaşındaydı.
Ailelerine günü dışarıda geçireceklerini söyleyen Şamima Begüm, Amira Abase ve Kadiza Sultana Gatwick Havalimanı’ndan Türkiye’ye uçmuş, buradan da sınırı geçerek Suriye’ye gitmişti.
Şamima Begüm, Rakka’da IŞİD militanlarıyla evlendirilmek üzere bekletilen kadınların tutulduğu bir evde kalıyordu.
Begüm, “Yaşları 20-25 arasında değişen İngilizce konuşan bir savaşçıyla evlenmek için başvuruda bulundum” dedi.
10 gün sonra da, sonradan Müslüman olan 27 yaşındaki bir Hollandalıyla evlendirildi.
O günden bu yana beraber olduklarını söyleyen Begum, yaklaşık iki hafta önce IŞİD’in Suriye’nin doğusundaki son topraklarından Baghuz’a kaçtıklarını anlattı.
‘KESİK BAŞ GÖRÜNCE ÜRKMEDİM’
Begüm, kocasının bir başka Suriyeli örgüte teslim olduğunu söyledi. Kendisi de Suriye’nin kuzeyinde yaklaşık 39 bin mültecinin kaldığı bir kampta yaşıyor.
Times muhabiri Anthony Loyd’un “IŞİD’in kalesi Rakka’da yaşamak beklentilerini karşıladı mı?” sorusuna Begüm “Evet karşıladı. Normal bir hayattı. Propaganda videolarında gösterdikleri videolar aslında normal hayat… Arada bir bombalar falan oluyor amma onun dışında normal” yanıtını verdi.
Begüm, ilk defa bir çöp kutusunda ‘kesik baş gördüğünde de etkilenmediğini, ürkmediğini’ söyledi.
Begüm Times muhabiri Loyd’a gördüğü “kesik başla” ilgili şunları söyledi:
“Çatışma alanında yakalanan bir savaşçının, İslam düşmanının başıydı. Fırsat yakalasa bir Müslüman kadına neler yapardı diye düşünmüştüm sadece.
“4 yıl önce Bethnal Green’den kaçan 15 yaşındaki küçük aptal kız çocuğu değilim artık.
“Buraya gelmiş olmaktan pişmanlık duymuyorum.”
Begüm, “IŞİD’deki zulmün şok etkisi yarattığını” ve “IŞİD hilafetinin artık sonunun geldiğini hissettiğini” de söyledi:
“Büyük umutlarım yok. Umutlarım giderek azalıyor. Çok fazla zulüm ve yolsuzluklar var. Artık gerçekten zaferi hak ettiklerini düşünmüyorum.”
Begüm ayrıca, kocasının erkeklerin işkence gördüğü bir cezaevinde tutulduğunu anlattı.
Bethnal Green’den kaçanlardan Kadiza Sultana’nın avukatı 2016 yılındaki açıklamasında, Sultana’nın Rus savaş uçaklarının hava bombardımanında öldüğüne inandıklarına söylemişti.
Begüm de Times’a verdiği röportajda arkadaşının bir eve düzenlenen bombardımanda öldüğünü ve evde “bazı gizli işlerin yürütüldüğünü” anlattı:
“Hiçbir zaman böyle bir şeyin yaşanacağını düşünmedim. Başta inkâr halindeydim. Çünkü eğer ölürsek de hep beraber öleceğimizi düşünüyordum.”
Begüm, iki çocuğunu kaybetmesinin de “büyük bir şok olduğunu” söyledi.
‘İKİ ÇOCUĞU ÖLDÜ’
Times’ın haberine göre Begüm’ün ilk kız çocuğu öldüğünde ikinci yaşına 4 ay kalmıştı, yaklaşık bir ay önce cenazesi Baghuz’a gömüldü.
İkinci çocuğu da yaklaşık 3 ay önce 8 aylıkken kötü beslenmeden kaynaklanan bir hastalık nedeniyle öldü.
Begum çocuğunu götürdüğü hastanede “hiç ilaç kalmadığını ve yeterli tıbbi malzeme olmadığını” söyledi.
2 çocuğunu kaybeden Begum yeni doğacak çocuğu için “aşırı korumacı” davrandığını, Baghuz’dan ayrılma kararında da bu kaygıların etkili olduğunu anlattı:
“Çok zayıftım. Artık acılara ve savaş bölgesindeki zorluklara dayanamıyordum.
“Ama kalsaydım doğurmak üzere olduğum çocuğun da diğerleri gibi ölebileceğinden kaygılanıyordum.”
Begum, doğacak çocuğun kampta hastalık kapmasından da korktuğunu söyledi:
“Bu yüzden İngiltere’ye geri dönmek istiyorum, çünkü en azından sağlık açısından bakılacağını biliyorum.”
“Her an doğum yapabileceğini” söyleyen Begum, “Eve geri dönebilmek için ne gerekiyorsa yaparım, sessiz sakin çocuğumla yaşarım” dedi.
3 İngilizin Suriye’ye kaçtığı dönemde “Terörün Engellenmesi” programında görevli emekli üst düzey polis memuru Sir Peter Fahy, yetkililerin önce Begüm’u gözaltına alabileceklerini, hakkında dava açılabilmesi için yeterli kanıt bulunup bulunmadığını anlamak için soruşturma açılabileceğini söyledi.
BBC Radyosu’na konuşan Sir Fahy, hükümetin Begüm’ü İngiltere’ye getirmek için “herhangi bir kolaylık sağlamaya niyetli olmamasının anlaşılabilir olduğunu” ifade edip “Eğer pişmanlık gösterseydi durum çok farklı olurdu” dedi.
Sir Fahy, Begüm’ü İngiltere’ye getirmenin “çok maliyetli olabileceğini” en büyük zorluğun da polisin Begüm’ün güvenliğini sağlaması olduğunu söyledi.
İNGİLTERE’YE DÖNÜŞÜNE İZİN VERİLECEK Mİ?
BBC muhabiri Daniel Sandford
Faal olarak savaşanlar ile yapılan zulmün parçası olmak arasında fark var. Bazı durumlarda İngiltere hükümeti bazı kişilerin İngiliz vatandaşlıklarını iptal etti, dolayısıyla devletsiz kaldılar.
İngiliz hükümeti, bu kişilerin İngiltere’ye dönmelerini istemediğini açıkça dile getirdi.
Diğer yandan Şamima Begüm’ün de dahil olduğu, “IŞİD’e destek amaçlı gidenlerin” bulunduğu ayrı bir kategori var.
İngiliz hükümeti, Suriye’nin kuzeyinde bulundukları bölgelerde onlara yardım etmeyeceğini duyurdu. Ancak eğer meşru bir hükümete sahip bir ülkeye kendi imkanlarıyla geçmeyi başarırlarsa o zaman ne yapılacağına bakılabileceğini ifade etti.
Bu durumda ne olacağı şimdilik belirsiz. Güvenlik Bakan Yardımcısı Ben Wallace, bu tür durumlarda İngiliz hükümetinin en azından bazı kişilerin evlerine dönmesini değerlendirebileceğini ama onların yargılanmaları sonrası “bir terör örgütünü destekleme” suçlarından hapis cezası alabileceklerini ifade etti.
IŞİD, Suriye’de Rakka, Irak’ta da Musul’da kontrolündeki toprakların büyük bir bölümünü kaybetti.
Ancak Suriye’nin kuzeydoğusunda omurgasını Kürt Demokratik Birlik Partisi’nin (PYD) silahlı kanadı Halk Koruma Birlikleri (YPG)’nin oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile IŞİD arasındaki çatışmalar devam ediyor.
SDG, son haftalarda onlarca yabancı savaşçıyı yakaladığını açıklamıştı.
