Büyük indirim ve alışveriş günü Black Friday (Kara Cuma), ABD’li e-ticaret devi Amazon’un çalışanlarının 20 ülkede grev ya da eylemlerine sahne olacak.
Çalışanlarının haklarıyla ilgili eleştirilerin odağındaki Amazon’da çalışanlar, İngiltere, ABD ve bazı AB ülkelerinin de aralarında olduğu 20 ülkede iş durdurma ya da protesto gösterileri yapacak.
Black Friday indirimlerinin ve alışverişlerin bu sene doruğa çıktığı gün 26 Kasım. İnternetten alışveriş devi Amazon’un da 26 Kasım gününe kadar yılın en yoğun günlerini yaşadığı tahmin ediliyor.
Amazon’da çalışanların haklarını savunmak ve daha adil ücretler talep etmek için örgütlenen “Make Amazon Pay” (Amazon ödesin) adlı grubun açıklamasında, “Amazon çok alıp az veriyor” ifadeleri yer aldı. Gruba, işçi sendikaları ve ülkelerdeki kâr amaçlı olmayan örgütler destek veriyor.
Amazon’un çalışanları arasında son yıllarda sendikal faaliyetler yoğunlaşsa da, ABD’deki tesislerde şirket sendikalaşmaya karşı sert önlemler uygulamakla eleştiriliyor.
İngiltere’de ise Amazon’un tedarik merkezlerinde sendikal örgütlenme yok. Yasal olarak grev yapamayacak olsalar da birçok kentte çalışanların Amazon binaları çevresinde eylem yapması bekleniyor.
Almanya’da sendika Verdi, Çarşamba gününden başlayarak birçok tedarik noktasındaki işçilere grev çağrısı yaptı.
Make Amazon Pay adlı birliğin “ortak talepler” listesine, dünya genelinde 50 örgüt imza attı.
Bu talepler arasında şunlar var:
- Depolarda çalışan işçilerin maaşları artırılsın, risk primi eklensin, yoğun saatler fark olarak ödensin.
- İşçiler üzerindeki denetimler ve katı performans hedefleri kaldırılsın.
- Hastalık izni artırılsın, Covid-19’un takibi ve bildirimi geliştirilsin.
- Geçici işçiliğe son verilsin, sendika karşıtlığı bitsin.
İngiltere’de 600 bin üyesi olan GMB Sendikası’ndan Mick Rix, “Pandemiyi kâra çeviren bu şirket daha fazlasını yapmalı. Amazon’un işçilerine kulak verip daha güvenli bir iş ortamı yaratmasının zamanı geldi” dedi.
Kârlarını üçe katladı
Amazon yılın başında kârlarını üçe katladığını bildirmişti.
Şirket, özellikle ABD’de sendika karşıtı bir tutum takınmakla eleştiriliyordu. Nisan ayında Amazon bazı şoförlerinin idrarını şişelere yapmak zorunda kaldığını kabul etmişti.
ABD’de Demokrat Partili siyasetçi Marc Pocan, bir Twitter mesajında Amazon’un hesabını etiketleyerek “Çalışanların sendikalaşmasını engelleyip idrarlarını şişelere yapmalarına zorlarken, saatte 15 dolar ücret vermek sizi ilerici yapmaz” yazmıştı.
Amazon, BBC’nin İngiltere’deki eylemlere ilişkin yorum talebine yanıt vermedi.
