Avustralya’da Eylül ayında başlayan ve büyük bir yıkıma neden olan yangınların, önümüzdeki birkaç gün içinde yağmurların durmasından sonra daha da şiddetlenmesinden endişe ediliyor.
İngiliz Daily Telegraph gazetesine göre Avustralyalı uzmanlar, New South Wales eyaletindeki yangınların, rüzgarın etkisiyle Victoria’daki alevlerle birleşerek bir “mega yangına” dönüşebileceğini söylüyor.
Bu yıl her zamankinden erken başlayan yangınlar şimdiye kadar sekiz milyon hektarlık bir alanı, yani yaklaşık 11 milyon futbol sahası büyüklüğündeki bir alanı küle çevirdi. Toplam 25 kişinin hayatını kaybettiği, yüz milyonlarca hayvanın telef olduğu yangınlarda on binlerce kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı.
Avustralya’da normalde en fazla yangın Ocak ve Şubat aylarında görülüyor. Yangınlar, yağış mevsimiyle birlikte havaların serinlemeye başladığı Mart’a kadar devam ediyor.
Ancak “Burning Planet” (Yanan Gezegen) kitabının yazarı Prof. Andrew Scott’a göre küresel olarak orman yangınlarının döngüleri değişiyor. Havaların serinlemesi alevleri artık daha az etkiliyor.
Prof. Scott, “Yüzey yangınları eskisinden daha hızlı ilerlemeye başladı. Bu, nedenini tam olarak bilemediğimiz yeni bir olgu. Bunun nedenlerinden biri alışılmadık derecede şiddetli rüzgarlar olabilir. Normalde sıcaklıklar düşünce yangınlar azalır. Ama bu kez öyle olmadı” diyor.
YAĞMUR ORMANLARI DA YANIYOR
Bir başka endişe kaynağı ise yangınların yağmur ve okaliptüs ormanlarında da etkili olmaya başlaması. Daha önce bu ormanlarda yangın görülmüyordu.
Uzmanlar, yangının korları 10 kilometre kadar uzağa taşıması ve alevlerin görülmedik hızla ilerlemesi nedeniyle artık hiçbir yerin güvende olmadığına dikkat çekiyor.
Avrupa Orman Enstitüsü’nden yangın uzmanı Alexander Held, “Bir taraf çöl, bir taraf okyanus. Sonunda yanacak bir şey kalmayacak” diyor.
Prof. Scott, büyük orman yangınlarının hava koşullarının ciddi şekilde değişmesiyle sona erdiğini belirterek “Bu ölçekteki bir yangına insan müdahalesinin etkisinin sınırlı olur” diye konuşuyor.
‘DUA EDİP BEKLEYECEĞİZ’
Alexander Held de “Kontrol eşiğini aştığımız zaman uçaklarla alevlere su atmak faydasız. Sanırım yağmurların gelmesi için dua etmekten başka çare yok” diye konuşuyor.
Victoria Eyaleti Afet Bakanı Lisa Neville’e göre, şimdiki yangınların söndürülebilmesi için 20 santimetrelik ani yağışlara ihtiyaç var. Bu, Pazartesi günü başlayan yağmurların sekiz katı demek.
Normalde Avustralya’nın ekosistemi, orman yangınlarına uyum sağlamış durumda. yangınların şimdikinden daha az şiddetli olduğu dönemlerde hayvanlar habitatlarına geri dönüyor, bitki örtüsü de yeniden canlanıyor.
‘480 MİLYON HAYVAN ÖLMÜŞ OLABİLİR’
Fakat uzmanlar şimdiki yangınların büyüklüğü karşısında ne olacağının kestirilemediğini söylüyor. Zira birçok hayvan yangınlardan yeterince hızlı şekilde kaçamadı ya da alternatif yaşam alanları bulamadı. Bir çalışma, 480 milyon hayvanın ölmüş olabileceğine işaret ediyor.
Yangınlar, ciddi oranda hava kirliliğine de yol açıyor. Başkent Canberra şu anda dünyada hava kirliliğinin en fazla olduğu kent durumunda.
Dumanların bölgedeki yüksek yerlerde kar örtüsü üzerinde bir karbon tabakası oluşturabileceği belirtiliyor. Bu tabakanın karların erimesini hızlandırarak küresel deniz seviyesini yükseltebileceğinden endişe ediliyor.
