Çin’in “hayalet şehirleri” -çok fazla sayıda boş konutun olduğu yerleşim yerleri- dünya çapında ünlendi.
Turizm sektörü için bir fırsat haline bile geldi.
Ama ülkeyi yönetenlere göre bunda eğlenceli hiçbir şey yok. Bir araştırmaya göre, Çin’de şehirlerdeki konutların yüzde 20’sinden fazlası boş.
Teksas A&M Üniversitesi’nden ekonomi profesörü Gan Li ülke çapında binlerce araştırmacı aracılığıyla bir çalışma yaptı.
Bu araştırmaya göre, boş konutların çoğu halihazırda ev sahibi olanlara ait. Li ve ekibi konut piyasasındaki spekülasyonların milyonlarca insanı ev sahibi olmaktan alıkoyduğunu da keşfetti.
Evlilik için ev
Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) verilerine göre, fiyat-gelir oranı açısından değerlendirildiğinde, dünyanın en pahalı konut piyasasına sahip 10 şehrinden 7’si Çin’de.
Ga Li bu verilerden, “konut piyasasına girmek isteyen bireylerin ve ailelerinin istek ve becerilerinin sınırlı olduğu” sonucuna varıyor.
Araştırmanın son haline göre, 2013 yılının ilk çeyreğinde ilk kez ev sahibi olanların oranı yüzde 48 iken, bir sonraki yılın aynı döneminde bu oran yüzde 20’ye düştü.
Çin’deki yatırımcılar paralarını ülkenin kırılgan borsasına yatırmak yerine konuta yatırmayı daha güvenli buluyorlar.
Pek çok aile çocuklarına yardımcı olmak için konut alıyor. Ev sahibi olmak, evlilik sürecinde aileler arasında gündeme gelen konulardan biri.
Son birkaç yılda Çinli politikacılar bu eğilimi engellemeye çalıştılar.
Hatta Devlet Başkanı Şi Jinping, “Evler içinde yaşamak için, spekülasyon yapmak için değil” dedi.
Başta zenginler olmak üzere ev sahiplerinin karşı çıktığı gelir vergisi yasa taslağı, Mayıs ayında gelecek 5 yılın önceliklerinden biri olarak belirlendi.
Ekonomi konut piyasasına bağlı
Hükümet gelecekteki vergilendirme sisteminin bir parçası olarak toprak sahipliğine dair ulusal bir veritabanını kullanıma soktu.
Yetkililer ne yaparsa yapsınlar, çok dikkatli olmak zorundalar.
Çin’in Gayri Safi Yurt İçi Hasılası’nın (GSYH) 5’te 1’inin konut piyasasına bağlı olduğu tahmin ediliyor ve korku ortamı krize yol açabilir.
Financial Times’ın bağımsız araştırma kuruluşu tarafından yapılan bir anketine göre, şehirlerde yaşayan ve en az bir boş ev sahibi olanların yüzde 20’sinden fazlası, gelir vergisi getirilmesi halinde evlerini satacaklarını söylüyor.
Konutları satmaya yönelik hızlı bir eğilim, fiyatların düşmesine ve ciddi sorunlara yol açabilir.
Ga Li geçen yıl yazdığı bir makalede, “Hükümetteki bilgi sahibi ekonomistlere göre, gelir vergisi getirilmesi konusunda çok uzun zamandır bir fikir birliği var” diyor:
“Endişenin nedeni ise siyasi. Kimse konut balonunu patlatmakla suçlanmak istemiyor.”
