ABD Temsilciler Meclisi Türkiye’ye yaptırım tasarısını onayladı

Temsilciler Meclisi’nde onaylanan yaptırım tasarısını Demokrat üye Eliot Engel (solda) ile Cumhuriyetçi üye Mitch McCaul (sağda) hazırlamıştı

ABD Temsilciler Meclisi’nde dün gerçekleştirilen ve Barış Pınarı Harekâtı gerekçesiyle Türkiye’ye yönelik sert yaptırımların devreye sokulmasını öngören tasarı 403’e karşı 16 oyla kabul edildi.

Türkiye’nin Suriye’nin kuzeydoğusuna düzenlediği askeri harekâtın ardından Temsilciler Meclisi’ne getirilen tasarıyı Demokrat ve Cumhuriyetçi üyeler Eliot Engel ile Mike McCaul hazırlamıştı.

Oylama, Temsilciler Meclisi’nin 1915 olaylarını ‘Ermeni soykırımı’ olarak tanıdığı kararın oylamayla kabul edilmesinin ardından yapıldı.

PACT (Türkiye’nin Çıkardığı Çatışmaya Karşı Yasa – Protect Against Conflict by Turkey Act) adı verilen tasarı kapsamında bir dizi Türk hükümet yetkilisine vize yasağı getirilmesini, Halkbank’a yönelik yaptırımların devreye sokulmasını ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ailesinin mal varlığının incelemeye alınmasını içeriyor.

Tasarının oylanmasından önce söz alan Temsilciler Meclisi üyesi Demokrat Eliot Engel, “Başkan [Donald] Trump, Erdoğan’ı bölgenin istikrarını bozan haince saldırının sorumluluğundan muaf tuttu. Başkan Trump ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, kuzeydoğu Suriye’de yaşanan facianın sorumlularıdır. Her ikisinin de hesap vermesi gerekir” diye konuştu.

ABD Başkanı Donald Trump ile Cumhurbaşkanı Erdoğan arasında 6 Ekim’de gerçekleşen telefon görüşmesi sonrasında ABD, kuzeydoğu Suriye’deki askerlerini bölgeden çekmeye başlamış ve Türkiye ise 9 Ekim’de ‘PKK uzantısı terörist örgüt’ olarak tanımladığı Suriyeli Kürt silahlı gücü YPG’ye yönelik ‘Barış Pınarı Harekâtı’nı başlatmıştı.

Temsilciler Meclisi’nin yaptırım tasarısında neler var?

• Yetkililere yönelik yaptırımlar: Tasarının yasalaşması halinde yürürlüğe girdikten sonraki 15 gün içinde Milli Savunma Bakanı, TSK Genelkurmay Başkanı, 2. Ordu Komutanı, Hazine ve Maliye Bakanı’nın ABD’ye girişlerinin engellenmesi, varsa ABD’deki mal varlıklarının dondurulması.
• Erdoğan’ın mal varlığı: Yasanın yürürlüğe girmesi durumunda, en fazla 120 gün içinde ABD Dışişleri Bakanı’nın, istihbarat servisi ve Hazine Bakanlığı’yla birlikte çalışarak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ve ailesinin tahmini mal varlığı, bilinen gelirleri ve yatırımlarına dair rapor hazırlaması.
• Silah ambargosu: ABD’nin Silah İhracatını Kontrol Yasası’yla belirlenen herhangi bir Amerikan savunma aracı ya da hizmetinin, TSK’nın Suriye’deki operasyonlarında kullanması için Türkiye’ye gönderilmesinin engellenmesi.
• Mali yaptırımlar: Tasarı yasalaştığı takdirde yürürlüğe girdikten sonraki 30 gün içinde Türk ordusu ve savunma sanayine para transferi yapan Türk mali kurumlarının belirlenmesi ve bu kuruluşlara mali yaptırımların uygulanması.
• Halkbank’a yaptırım: Tasarının yasalaşması halinde Halkbank’a yaptırım uygulanması.

Bundan sonra ne olacak?

ABD Senatosu’nda da Türkiye’ye yönelik yaptırımların devreye sokulmasını öngören bir yasa tasarısı bulunuyor.

Senato’daki tasarı da Cumhuriyetçi ve Demokrat üyeler tarafından birlikte hazırlanmıştı.

Tasarıyı Senato gündemine taşıyan Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham her ne kadar Barış Pınarı Harekâtı’nın başladığı günlerde Senato’nun yaptırım paketini hızlı bir şekilde oylayacağını söylese de, Ankara’nın Washington ve Moskova ile ayrı ayrı yaptığı görüşmeler sonucunda Barış Pınarı Harekâtı’nı durdurmasının ardından Senato’daki süreç de hız yitirdi.

22 Ekim’de bir basın açıklaması yapan Graham, Başkan Trump ile görüştüğünü ve Beyaz Saray’ın diplomatik çabalarına fırsat tanıyabilmek adına Senato’daki yaptırım paketini şimdilik askıya aldığını açıklamıştı.

ABD Kongresi’nin her iki kanadının da yaptırım paketlerini onaylaması durumunda bu paketler tek bir yasal düzenlemeye dönüştürülerek ABD Başkanı’nın onayına sunulabilir. Trump’ın düzenlemeyi veto yetkisi bulunuyor.

Ancak paketin Kongre’ye geri gönderilmesi sonrası yapılacak oylamada üçte ikilik çoğunluğun elde edilmesiyle yaptırımlar Trump’a rağmen yasalaşabiliyor.