Uzay çalışmalarının yarattığı çöplerden biri bugün Dünya’nın uydusu Ay’ı vuracak. Yaklaşık 10 yıldır uzayda gelişigüzel savrulan ve saatte 9334 km hızla ilerleyen çöpün Çin’e ait olduğu iddia ediliyor. Ancak Çinli yetkililer 3 tonluk çöpün kendilerine ait olduğundan şüpheli.
İlk olarak ocak ayında gözlemlenmeye başlanan ve önce Elon Musk’ın SpaceX’ine, sonra Çin’e ait olduğu iddia edilen kopmuş roket parçasının Ay’a yumruk indirmesine birkaç saat kaldı. Saatte 5800 mil (9334 kilometre) hızla ilerleyen 3 ton ağırlığındaki uzay çöpünün Ay’a öğleden sonra çarpması bekleniyor.
‘YENİ KRATER’ GELECEK
Ay’ın Dünya’ya bakmayan yüzünde gerçekleşecek çarpmanın 10-20 metre genişliğinde, birkaç yarı çekici-römork sığabilecek krater oluşturması bekleniyor. Bilim insanları, çarpma sonucu oluşacak krateri ve yüzlerce kilometreye yayılacak ay tozu bulutlarını incelemeyi umuyor.
Sputnik Türkiye’nin aktardığına göre; roket parçası ilkin Dünya’dan Mart 2015’te gözlemlendikten sonra 7 yıl boyunca gözlerden kaybolup Ocak 2022’de tekrar teleskoplara yakalanmıştı.
‘ÇİN’E AİT’ İDDİASI
3 ton ağırlığında olan “uzay çöpü”nün kime ait olduğu ise merak konusuydu. Kimi uzmanlar, uzayda savrulan roketin SpaceX şirketine ait olduğunu söylerken kimileri de Çin’in roketi neredeyse on yıl önce fırlatmasından bu yana uzayda gelişigüzel dolaştığına inanıyor.
Ancak Çinli yetkililer roketin kendilerine ait olduğundan şüpheli.
Konu hakkında açıklama yapan gökbilimci Bill Gray de başlangıçta roketin SpaceX’e ait olduğunu düşünenlerden. Ocak ayında çarpışma rotasını belirlemesinin ardından “uzay çöpü”nün 2015 yılından kalma bir SpaceX Falcon roketinin üst aşaması olmadığını söyleyerek kendini düzeltti.
Gray, son araştırmalarıyla birlikte bunun Çin’in roketi olduğundan emin olduğunu söyledi ve ekledi:
“Bu bir SpaceX sorunu değil, bir Çin sorunu da değil. Hiç kimse bu tür bir yörüngede çöplerle ne yaptıkları konusunda özellikle dikkatli değil.”
ON BİNLERCE UZAY ÇÖPÜ YÖRÜNGEDE
Bu roket hurdası gibi Dünya’ya geri dönmek için yeterli yakıt veya enerjisi olmayan uydular ve diğer araçlar ve onlardan kopan parçalara uzay çöpü deniliyor. Bazı parçalar Dünya’nın hemen üzerinde alçak yörüngede, bazısı ise yüksek yörüngede, Dünya’nın atmosferinden binlerce mil uzakta seyrediyor.
Avrupa Uzay Kurumu, halihazırda 10 santimetreden büyük 36 bin 500 parça uzay çöpü olduğunu tahmin ediyor.
Uzayı izlemek pahalı ve insanlar için yüksek yörüngeli enkazdan kaynaklanan riskler düşük olduğundan, hiçbir uzay programı veya üniversite, derin uzay çöplerini resmi olarak takip etmiyor. Bu nedenle, bu iş, boş zamanlarını hesaplamalar yapmak ve yörüngeleri tahmin etmek için harcayan bir avuç gönüllü gökbilimciye düşüyor.