Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba arasında Antalya’da gerçekleşen zirvenin ardından Lavrov, “Başkan Putin, Zelenski ile buluşabilir. Ama bu olmadan önce belirli hazırlıkların yapılması şart. Putin temaslardan asla kaçınmaz. Sadece bu temasların laf olsun diye gerçekleşmesini istemiyoruz” ifadelerini kullandı.
24 Şubat’ta Rus askerlerinin Ukrayna’ya girmesiyle başlayan savaş, 15. gününe geldi. Türkiye’nin Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya lideri Putin arasındaki telefon görüşmesinde karar verilen tarihi zirve bugün gerçekleşti. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba arasında Antalya’da gerçekleşen zirve 1,5 saat sürdü. Görüşmenin ardından bakanlar canlı yayında ayrı ayrı açıklamalar yaptı.
“ÇÖZÜME YÖNELİK HER GİRİŞİMİ DESTEKLERİZ”
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov’un zirveye dair ilk sözleri, “Üçlü toplantıya Ukrayna Dışişleri Bakanı da katıldı. Görüşme Türk tarafının teklifi ile yapıldı. Sayın Erdoğan’ın sayın Putin’le yaptığı telefon görüşmesi sonucunda bu karar alınmıştı. Biz her türlü temastan yanayız. Çözüme yönelik her girişimi destekleriz. Biz genel olarak Türk arkadaşlarımızın insiyatifiyle özellikle konuları ele aldık. Ve askeri birliklerimizin sivillerin zarar görmemesi için ne tür tedbir aldıklarını açıklamaya çalıştık. Günlük olarak insani koridor açılmasını önerdik” oldu.
“AVRUPA, UKRAYNA’DA ÖLÜMCÜL SİLAHLARI TEŞVİK EDİYOR”
Avrupa’dan Ukrayna’ya yapılan yardımları da değerlendiren Lavrov sözlerini şöyle sürdürdü: “Ukrayna’nın silah alımını tehlikeli görüyoruz. Avrupa, Ukrayna’da ölümcül silahları teşvik ediyor. Ölümcül silahların Ukrayna’ya girmesini teşvik ediyor. Teröristler bunları sivil havacılık için tehdit oluşturmak için bunları kullanıyor. Roketatarlar bunların eline geçecek. Avrupalı meslektaşlarımıza soruyoruz: Siz burada ortaya çıkan politikayı nasıl engelleyeceksiniz? Rusya’ya yönelik tehdidi nasıl önleyeceksiniz?”
“KOLAYLAŞTIRICI YOL İZLEDİK”
Türkiye’nin insani kaygıları ön planda tuttuğunu belirten Bakan Çavuşoğlu, “Mevkidaşlarımıza bir araya gelmeleri için davette bulunduk. Her iki tarafın da kabul etmesiyle birlikte bu toplantıyı Antalya’da gerçekleştirdik. İki taraf da Türkiye’nin toplantıda bulunmasını özellikle istediler. Biz bugün bu görüşmede Türkiye’nin uluslararası pozisyonu saklı tutmakla berber kolaylaştırıcı yol izledik. Türkiye olarak insani boyutun önceliğine dikkat çektik. Savaşın ortasında kalan sivillerin de bir an önce kurtarılması gerektiğinin altını çizdik. Bunun için de sürdürebilir bir ateşkese ihtiyacımız var. Sahada durumların farklı olduğunu uzaktan görmedik, vatandaşlarımızı tahliye ederken bizzat yaşadık” dedi.
“ZELENSKI’NIN GÖRÜŞMEYE HAZIR”
İki ülkenin bakanları arasında gerçekleştirilen ilk görüşmeden mucize beklenmemesi gerektiğinin altını çizen Bakan Çavuşoğlu, “Mariupol’dan insani koridor açılmasını konuştuk. Taraflar bu konuları askeri yetkililere ileteceklerini söylediler. Sonuçta bu toplantı, çatışmaların başlamasının ardından dışişleri bakanları düzeyinde ilk görüşme anlamını taşıyor. İlk görüşmede mucize beklenmemelidir ancak bu toplantı siyasi olarak başlangıçtır. Ukrayna tarafı Zelenski’nin görüşmeye hazır olduğunu, Lavrov da Putin’in bu görüşmeye doğrudan karşı olmadığını belirtti” ifadelerini kullandı.
“ATEŞKES KONUSUNDA BAŞARILI OLAMADIK”
Ateşkes konusunda anlaşmaya varılamadığını aktaran Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba, “24 saatlik bir ateşkes konusunu ele aldık. Ateşkes istedik. Herhangi bir ilerleme kaydetmedik bu konuda. Öyle gözüküyor ki bu konunun Rus tarafından netleştirilmesi için diğer karar alıcıların devreye girmesi gerek. Ben yine bu formatta görüşme için hazır olacağım, eğer bir ilerleme kaydedebilirsek. Ben iki dışişleri bakanı bir araya gelince, tanımı gereği barış ve güvenlik konularını ele almaları gerekiyor. Ben bu bağlamda görüşmelere devam etmeye hazırım. Amacım Ukraynalı sivillerin acı çekmesini engelleyebilmek ve topraklarımızı Rus işgal güçlerinden arındırabilmek” dedi.
Kuleba ayrıca şunları ifade etti:
“Şu an savaşı durduramayız çünkü Ukrayna bu saldırıyı yapamadı. Şu an sadece savunmadayız.24 saatlik ateşkes istedik ancak bir ilerleme kaydedemedik. Bu formatta yeniden buluşmaya hazırız. Hem kolay hem zor bir görüşmeydi. Kolaydı çünkü Lavrov klasik düşüncesini yineledi. Zordu çünkü ben elimden geleni yaptım. Özellikle insani trajedinin bitmesi için.”
“RUS ORDUSUNUN YAPABİLECEĞİ EN GÜZEL ÇEKİLMESİDİR”
Kuleba şu ifadeleri de kullandı:
“Bugün yapmak istediğim son şey, umudu yok etmek. Rus ordusunun ülkemizde öldürdüğü birçok kişi var. Bakan Lavrov ile bunu paylaştım. Rus ordusu girmeden önce nükleer santrallerimiz çalışıyordu. Hiçbir sıkıntı yaşamıyorduk. Daha önce santrallerde hiçbir kural ihlali de yaşanmadı. Rus ordusunun yapabileceği en güzel şey çekilmesidir, nükleer santrallerden uzaklaşmasıdır.”