Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 24 TV’de katıldığı canlı yayında gündeme ilişkin soruları yanıtladı.
Türkiye’nin Ermenistan ile normalleşmesine ilişkin soruyu yanıtlayan Çavuşoğlu, Karabağ Zaferi’nden sonra Güney Kafkasya’nın istikrarı ve barışı anlayışıyla Ermenistan’la ilişkilerin normalleşmesi için pozitif mesajlar verdiklerini hatırlattı.
Çavuşoğlu, Rusya aracılığıyla Ermenistan ile normalleşme için özel temsilci atanması teklifi geldiğini ve sonuçta temsilcilerin atandığını belirterek, “Şimdi özel temsilciler kendi aralarında konuşacaklar ve toplantı tarihini belirleyecekler. Henüz daha toplantı tarihi belli olmadı ama ocak ayı içinde olması planlanıyor.” dedi.
İlk toplantının üçüncü bir ülkede olması fikrinin ortaya çıktığını kaydeden Çavuşoğlu, “Öyle anlıyoruz ki Rusya bu ilk toplantıya ev sahipliği yapmak istiyor. Ermenistan da bizim edindiğimiz izlenime göre bu ilk toplantının Moskova’da olmasını arzu ediyor. Bizim için üçüncü bir ülke olduktan sonra Moskova olmuş başka bir ülke olmuş fark etmez. Ama Rusya da bu konuda çaba sarf ettiği için Moskova’da olmasına biz de sıcak baktık.” diye konuştu.
Çavuşoğlu, özel temsilcilerin ilk toplantıda, güven artırıcı adımlar dahil hangi adımların atılabileceği konusunda bir yol haritası üzerinde görüş alışverişinde bulunacağını ifade ederek, daha sonra bu görüşmelerin telefon ve videokonferans yöntemiyle devam etmesi gerektiğini söyledi.
Güney Kafkasya’da 6’lı formatta yürütülen platformun bölgede 6’lı bir çözümü sağlayıp sağlayamayacağına ilişkin soruya da Çavuşoğlu, 3+3 formatında bir araya gelme fikrini Türkiye’nin desteklediğini anımsattı.
Çavuşoğlu, bu formattaki ilk toplantının Moskova’da olduğunu, ikincisinin de Türkiye’de yapılması önerisinde bulunduklarını ve bunun prensipte hiç kimse tarafından reddedilmediğini söyledi.
Bakan Çavuşoğlu, bölgede ulaştırma ve ekonomik iş birliği gibi hususların hayata geçmesi konusunda ikili düzeyde, bazı konularda da Türkiye-Azerbaycan-Ermenistan olarak 3’lü formatta adımların atılması gerektiğini vurguladı.
“Önemli olan burada iyi niyet girişimlerine bazı ülkelerin karşı çıkmaması”
Öte yandan 6’lı formatta da atılabilecek adımlar bulunduğuna ve bunların birbirini tamamlayıcı olduğuna dikkati çeken Çavuşoğlu, şöyle devam etti:
“Önemli olan burada iyi niyet girişimlerine bazı ülkelerin karşı çıkmaması. Mesela Gürcistan’ın 3+3 toplantısına katılmasına karşı çıkan bazı Batılı ülkeler var. Bize de söylüyorlar işte Gürcistan’a fazla baskı yapmayın, Rusya’dan dolayı katılmak istemez. Bu baskıyla olmaz. Tam tersi, biz teşvik ediyoruz. Belki Gürcistan ile Rusya arasında da gerçek anlamda bir diyaloğun başlamasına da vesile olur.”
Ermeni diasporasının Ermenistan ile normalleşmede baskı yapıp yapmadığına ilişkin soruyu da yanıtlayan Çavuşoğlu, Ermenistan’da Karabağ Savaşı’nın kaybedilmesinin de etkisiyle daha da radikalleşen bir grup olduğunu belirtti.
Çavuşoğlu, “Özellikle Karabağ Ermenilerinin tutumu ortada. Bir de yurt dışında diaspora var. Diasporanın önemli bir kısmı bu sözde soykırım etrafında birleşerek Türkiye karşıtlığı politikası izleyen bir grup var.” dedi.
Bu aşırı grupların Erivan’a baskı yapmaması gerektiğini ifade eden Çavuşoğlu, şu ana kadar bu diasporayı olumsuz yönde kullanan bir ülke görmediklerini, ABD ve Avrupa’daki ülkelerin bu normalleşme sürecini güçlü şekilde desteklediklerini belirtti.
Çavuşoğlu, Ermenistan’ın normalleşme sürecinde 1915 olaylarını ön şart olarak sunup sunmadığına ilişkin soru üzerine de böyle bir şeyin söz konusu olmadığını söyledi.
Bakan Çavuşoğlu, öte yandan Ermenistan Parlamentosu Başkan Yardımcısı Ruben Rubinyan’ın Türkiye’yi iyi bildiğini ve kendisini “iyi niyetle, Türkiye ile ilişkiler normalleşsin niyetiyle görevlendirilen bir arkadaş olarak” değerlendirdiklerini kaydetti.
Çavuşoğlu, Ermenistan tarafından da gelen mesajlardan normalleşme süreci konusunda olumlu bir bakış açısı olduğunu söyleyebileceğini dile getirdi.
Türk Devletleri Teşkilatı’nın önemi ve Rusya’nın böyle bir oluşumu kendisi için bir tehdit olarak görüp görmediğine ilişkin soruya yanıt veren Çavuşoğlu, Rusya’nın bireysel olarak ve Türkiye ile birlikte üye olduğu birçok teşkilat olduğunu belirterek, “Biz nasıl onları kendimize bir tehdit olarak görmüyorsak Rusya’nın da Türkiye’nin üye olduğu teşkilatları kendisine bir tehdit olarak görmemesi gerekiyor.” dedi.
Çavuşoğlu, Türk Devletleri Teşkilatı 8. Zirvesi’nin tarihi bir zirve olduğunu, konseyin yalnızca isminin değişmediğini, ayrıca 2040 vizyon belgesini kabul ettiklerini vurguladı.
Teşkilata gözlemci ve ortaklık statülerinin kriterlerini belirlediklerini kaydeden Çavuşoğlu, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) belirleyecekleri kriterlere göre Türk Devletleri Teşkilatı’na gözlemci üye olabileceğini söyledi.
Çavuşoğlu, Türkiye’nin dönem başkanlığında, teşkilatın daha da güçlenmesi için çalışacaklarını belirterek, Rusya’nın da bu teşkilatı ya da üyelerini kendisine rakip olarak görmemesi gerektiğini dile getirdi.
