Uluslararası basın, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Osman Kavala’nın bırakılması için çağrı yapan 10 ülke büyükelçisinin istenmeyen adam ilan edilmeleri için verdiği talimatın Türkiye’nin batıyla ilişkilerinde derin çatlağa yol açabileceğini yazdı.
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, Osman Kavala’nın bırakılması için çağrı yapan 10 ülke büyükelçisinin istenmeyen adam ilan edilmeleri için Dışişleri Bakanlığı’na talimat verdiğini söylemesinin yankıları uluslararası kamuoyunda geniş yer bulmaya devam ediyor.
İngiliz The Guardian gazetesi, Erdoğan’ın bu hamlesinin Batı ile anlaşmazlığı derinleştireceğini vurgulayan bir makale yayımladı. Makalede, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, yedi NATO müttefiki de dahil olmak üzere 10 büyükelçiyi istenmeyen kişi ilan etme kararı, iktidardaki yirmi yıllık döneminde batı ile en büyük çatlağa işaret ediyor.” ifadeleri yer aldı. Gazete, büyükelçilerin ülkeden ihraç edilmesinin, Türkiye’nin Avrupa ve ABD ile ilişkilerini tüm zamanların en düşük seviyesine indireceğini, Türk lirası için daha fazla kargaşa riski oluşturacağını ve Ankara’nın Batı’dan uzaklaşmasını hızlandıracağını öne sürdü. Gazete ayrıca, ‘istenmeyen adam’ ilan edilmesi istenen büyükelçilerden yedisinin Türkiye’nin NATO müttefiklerinden olduğunu ifade etti.
AVRUPA KONSEYİ UYARIDA BULUNMUŞTU
Osman Kavala davası, Erdoğan yönetiminde muhalefete yönelik bir baskının simgesi olarak görülüyor ve yıllardır batılı diplomatlar ve insan hakları grupları tarafından yakından takip ediliyor. Avrupa Konseyi, Kavala’nın serbest bırakılmaması halinde önümüzdeki ay sonuna kadar Türkiye aleyhine ihlal davalarına başlayacağını açıklamıştı. Kavala’nın bir sonraki duruşması 26 Kasım’da, ancak 64 yaşındaki insan hakları aktivisti cuma günü adli bir yargılanma sürecinin imkansız olduğuna inandığı için duruşmalara artık katılmayacağını söyledi.
The Guardian, Erdoğan’ın büyükelçilerin açıklamasına verdiği tepkiyi oldukça ‘dramatik’ olarak değerlendirirken, Erdoğan’ın bunu kişisel bir saldırı olarak yorumladığını ve Gezi Parkı protesto hareketinin hükümeti şiddetle devirmeyi amaçladığına olan inancını yansıttığını öne sürdü. Cumhurbaşkanı Erdoğan, önceki gün, söz konusu büyükelçilerle ilgili olarak “haydutları, katilleri ve teröristleri” serbest bırakmayacaklarını söylemiş, bu açıklamaları uluslararası kamuoyunda tepkiye yol açmıştı.
İngiliz The Guardian gazetesi, Erdoğan’ın Genel Başkanı olduğu AKP’nin yükselen enflasyon ve kötüleşen ekonomi karşısında halk desteğini kaybetmeye devam ettiğini belirtirken, “güç gösterisinin iyi oynaması muhtemel.” cümlesiyle, Erdoğan’ın büyükelçi hamlesine atıfta bulundu.
‘TÜRKİYE’NİN İKİ SEÇENEĞİ VAR’
Yunanistan’ın önde gelen yayın kuruluşlarından Ekathimerini gazetesi de Erdoğan’ın açıklamalarını manşete taşırken, Yunanistan’ın konuyla ilgili tutumuna geniş yer verdi. Ekathimerini, Yunanistan Başbakanı Kriakos Miçotakis’in Brüksel’de Avrupa Birliği’ndeki mevkidaşlarına, Türkiye’nin iki seçeneği olduğunu söylediğini aktardı. Gazeteye göre iki seçenek uluslararası hukuku desteklemek ya da provokasyon yapmak…
Brüksel’deki AB zirvesinin ardından basına açıklamalarda bulunan Miçotakis, “Türkiye iki yol arasında seçim yapmak zorunda, biri müttefikleri ile samimi işbirliği ya da provokasyon. Ki bence devam eden provokasyonun sonuçlarını biliyor. Yunanistan, Doğu Akdeniz’de bir güç olduğunu kanıtladı.” ifadelerinde bulundu.
Miçotakis, “Doğu Akdeniz’in enerji kriziyle birlikte kazandığı önemi de vurgularken, şu anda Doğu Akdeniz’de yaşananlar AB için jeopolitik ve enerji açısından önem taşıyor” dedi.
“ERDOĞAN DURUMU YATIŞTIRMAK İÇİN BİR YOL BULDU”
ABD merkezli Washington Post gazetesi de büyükelçi krizini manşetlere taşıdı. ABD’nin köklü gazetesi, “Sanki Türkiye ekonomik kriz istiyor gibi davranıyor. Beklenmeyen ve ‘alay konusu olan’ bir faiz indiriminden günler sonra müttefiklerin elçilerini sınır dışı etmekle tehdit etmek, para biriminin çöküşü için hazırlanmış gibiydi” ifadelerinde bulundu.
Washington Post, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatının ardından, Lira’nın sert düşüşüne yer verirken, dolar karşısında en düşük seviyeye gerilediğini ifade etti. Gazete, Türk Lirasının bu yıl yaklaşık yüzde 24 oranında değer kaybettiğini bunun da gelişmekte olan piyasa emsalleri arasında en kötü performansa neden olduğunu yazdı. Erdoğan’ın kararlarından vazgeçmesinin ekonomiyi sarstıktan sonra ‘çok fazla iyi sonuç doğurmadığını’ öne süren gazete, “ekonomi ve politika giderek daha fazla tartışmalı bir hal alıyor” ifadelerinde bulundu. Yatırımcılar, Türk dışişleri bakanlığının bu hareketi resmileştirip resmileştirmeyeceğine karar vermesini bekliyor. Washinton Post, bu resmi adımı ertelemenin, Erdoğan’a durumu yatıştırmak için bir yol vereceğini de savunuyor.