ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), Beyaz Saray’ın Türkiye’nin F-35 programından çıkarıldığını duyurmasının ardından bir açıklama yaptı. Açıklamada, Türkiye’nin S-400 tipi Rus yapımı hava savunma sisteminden vazgeçmemesi nedeniyle kararın alındığına dikkat çekilerek “ABD ve F-35 programına katılan ortakların Türkiye’nin programdan çıkarılması konusunda görüş birliği içinde olduğu” belirtildi.Pentagon Satın Alma ve İdame İşlerinden sorumlu Müsteşar Yardımcısı Ellen Lord, Pentagon’da düzenlenen basın toplantısında F-35 programı çerçevesinde yaklaşık 900 parçanın Türkiye’de üretilmesinin öngörüldüğünü hatırlatarak, sevkiyat zincirinin Türk fabrikalardan Amerikan fabrikalarına kaydırılacağını belirtti. Sevkiyat zincirinin kaydırılmasının ABD’ye maliyetinin 500-600 milyon dolar olacağını kaydeden Müsteşar Yardımcısı, “Türkiye bu karar sonucu maalesef kaçınılmaz bir şekilde istihdam kaybına uğrayacak ve uzun vadeli ekonomik fırsatları kaçıracaktır” diye konuştu. Lord, Türkiye’nin F-35 programı sürecinde aktarılması öngörülen toplam 9 milyar dolarlık kaynaktan da yararlanamayacağını dile getirdi.Pentagon Satın Alma ve İdame İşlerinden sorumlu Müsteşar Yardımcısı Ellen Lord, F-35 uçaklarının kullanımı için ABD’de eğitilen Türk pilotların ve diğer teknik personelin de ülkeyi 31 Temmuz’a kadar terk edeceğini açıkladı. Pentagon’da düzenlenen basın toplantısına katılan ABD Savunma Bakan Vekili David Trachtenberg de ABD’nin Türkiye ile ilişkilerine her zaman değer verdiğini belirterek “Stratejik ortaklığımız devam ediyor. Ancak söylendiği gibi, bu belirli bir faaliyete verilen belirli bir yanıt” şeklinde konuştu.
Ankara: Kararın meşru dayanağı yok
Beyaz Saray ve Pentagon’dan yapılan açıklamalara Ankara’dan da yanıt geldi. Türkiye Dışişleri Bakanlığının açıklamasında, Türkiye’nin F-35 programından çıkarılmasının müttefiklik ruhuyla bağdaşmadığı ve kararın meşru bir gerekçesinin de bulunmadığı belirtildi.
Bu kararın ABD-Türkiye ilişkilerinde onarılmaz yaralar açacağı vurgulanan açıklamada, “F35 programının ana ortaklarından olan Türkiye’nin programın dışında bırakılması adil olmadığı gibi, S-400 sisteminin F-35’leri zaafa uğratacağı iddiası da geçersizdir. Bu konuda NATO’nun da katılacağı bir çalışma grubu kurulması teklifimizin karşılıksız bırakılması ABD tarafındaki önyargının ve meseleyi iyi niyetle kendi boyutları içinde çözme iradesinin eksikliğinin en bariz göstergesidir” ifadeleri kullanıldı.
Türk Dışişleri, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Donald Trump arasında geçen ay Osaka’da gerçekleşen görüşmeye sadık kalınmasını da istedi.
NATO Genel Sekreteri: Endişeliyim
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de ABD’nin Türkiye’yi F-35 programından çıkarma kararından endişe duyduğunu söyledi. ABD’nin Colorado eyaletindeki Aspen Enstitüsü’nde düzenlenen Güvenlik Forumu’na katılan Stoltenberg, burada yaptığı açıklamada, S-400 hava savunma sisteminin NATO’nun hava ve füze savunmasının bir parçası olamayacağını, ancak bununla birlikte Türk savaş uçakları ve radarlarının NATO sisteminin parçası olmayı sürdüreceğini belirtti.ABD, Türkiye’deki S-400’ler üzerinden Rusya’nın F-35 tipi savaş uçakları ile ilgili casusluk faaliyetlerinde bulunmasından endişe ediyor. Washington, sevkiyattan vazgeçmemesi durumunda Türkiye’nin Temmuz ayı sonunda F-35 programından çıkarılacağını açıklamıştı. ABD, Türkiye’yi ekonomik yaptırımlarla da tehdit etmişti. ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası’na (CAATSA) dayanılarak hazırlanan bir yaptırım listesi ABD Kongresinde.
