İngiltere’de yayımlanan Financial Times (FT), Türkiye’de cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin resmen başlamasıyla Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın elinde toplanan güçlerin yatırımcıları ürküttüğünü yazıyor.
Gazetede Maliye ve Hazine Bakanı olarak atanan Berat Albayrak hakkında “Erdoğan ekonomiyi aile meselesi yaptı” başlıklı bir analiz ve bir başyazı daha yer alıyor.
Yeni sistemle birlikte Merkez Bankası Başkanı’nı atama yetkisinin Cumhurbaşkanı’nın eline geçmesinin piyasaların güvenini sarstığını belirten gazete, buna ek olarak Erdoğan’ın damadı Berat Albayrak’ı ekonomiden sorumlu kişi yapmasının Türkiye borsasını altüst ettiği belirtiliyor:
“Türk hisse senetleri dün yüzde 2,3, banka hisse senetleri ise yüzde 4 düştü Türk lirası da dolar karşısında kabinenin açıklanmasını izleyen saatlerde yüzde 3 değer kaybetti.”
“Rabobank’tan gelişmekte olan piyasalar para kuru stratejisti Piotr Matys ‘Türkiye’nin tam anlamıyla, birkaç ay önce kılpayı kurtulduğu bir döviz krizine girmesi riski yeniden ortaya çıktı. Damadı Berat Albayrak’a bu kadar hayati bir dönemde bu kadar önemli bir görevi vermesiyle Erdoğan, yönetiminin alışılmadık politikalar izleyebileceği mesajını vererek, piyasaların endişelerini yeniden alevlendirdi.’ diyor.”
BERAT ALBAYRAK KENDİSİNİ ÇOK BÜYÜK GÖRÜYOR
Financial Times’ın detaylı Berat Albayrak profili, “Erdoğan ekonomiyi aile meselesi yaptı” başlığını taşıyor.
Makalede Albayrak’ın 3 yıl önce siyasete girdiği andan itibaren sadece enerji konularında söz sahibi olmayacağının belli olduğu, Erdoğan ile birlikte askeri operasyonlarla ilgili toplantılara ve yurtdışı gezilerine katıldığı hatırlatılıyor.
“Ancak buna rağmen kimse Erdoğan’ın koruması altındaki Albayrak’ı, ekonomik gidişat hakkındaki endişelerin zirve yaptığı bir dönemde ekonomiden sorumlu tek kişi yapacak kadar cüretkar olduğunu düşünmüyordu.”
“Yıllardır finansçı olan usta yetkililerin güvencesini alan yabancı yatırımcılar, Erdoğan ailesinden gelen ve büyük oranda bilinmezlik taşıyan bu ismin ellerinde ekonominin nereye gideceğine dair kaygı duyuyor.”
Gazeteye konuşan Fidelity International’dan uzman Andressa Tezine, “Yabancı yatırımcılar Berat Albayrak’ı iyi tanımıyor. Ekonomik modele dair önerilerini ya da bir önerisi olup olmadığını bilmiyoruz. Döviz kurları ve faiz oranları hakkındaki görüşlerini de bilmiyoruz” diyor.
Albayrak’ın siyaset öncesi profesyonel hayatı hakkında da bilgi veren gazete, bu yıllarının büyük kısmını Çalık Holding’de geçirdiğini ve holdingin CEO’su olması ardından ilk yaptığı hareketlerden birinin daha sonra hükümetin sözcüsü haline gelen bir medya grubunu satın almak olduğunu hatırlatıyor.
Makalede ismi verilmeyen bazı iş insanlarının Berat Albayrak hakkındaki görüşlerine de yer veriliyor:
“Bir iş adamı ‘Onunla iş yapmak çok zor. Kendisini çok önemli görüyor. Kendisini tahtın varisi olan prens olarak sunuyor.’ diyor. Çoğu kişi 64 yaşındaki Erdoğan’ın Albayrak’ı varisi olarak yetiştirdiğini düşünüyor. Albayrak hükümette de bazı bakanlarla yaşadığı atışmalarla biliniyor.”
Albayrak’ın seçim kampanyası döneminde Türk lirasının yaşadığı değer kaybından “dış güçleri” sorumlu tuttuğunu hatırlatan Financial Times, “Bu gibi açıklamalar, Merkez Bankası’nın 24 Temmuz’daki toplantısında faiz artırımı kararı alması gerektiğini yüksek sesle dile getiren yatırımcılara güven vermiyor” yazıyor.
Analizde Albayrak’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan üzerindeki etkisinin büyük olmasının ise olumlu olabileceği belirtiliyor.
Raiffeisen Centrobank’tan Özgür Yaşar Güyüldar “Erdoğan ona yüzde yüz güveniyor. Bu yüzden Albayrak’ın masaya koyacağı uluslararası geri bildirimlerin Erdoğan tarafından dikkat alınması çok olası” diyor.
Makalede birçok kişiye göre ise Erdoğan’ın bu adımının Mayıs ayında Londra’da yatırımcılarla yaptığı toplantıda ekonomide daha fazla söz sahibi olacağına dair sözlerinin bir işareti olduğu belirtiliyor.
Berat Albayrak profili, GlobalSource Partners danışmanlık şirketinden Atilla Yeşilada’nın şu sözleriyle sona eriyor:
“Erdoğan’ın piyasalara müdahale etmenin maliyetini öğrenmiş olduğunu tahmin ederdim. Görünen o ki, elindeki yeni güçlerle birlikte piyasayı düzeltebileceğini düşünüyor. Hepimize iyi şanslar.”
ERDOĞAN KARŞISINDA ULUSLARARASI FİNANS PİYASALARINI BULABİLİR
Financial Times’ta yer alan baş yazıda da Erdoğan’ın Albayrak seçimi sert bir dille eleştiriliyor.
“Erdoğan’ın tek adam yönetimi proesi tamamlandı” cümlesiyle başlayan yazı “Erdoğan, ülkenin büyüyen ekonomik sorunlarını çözebilecek uzmanları görevlendirerek, bu gücünü akıllıca kullanabilirdi. Ama bunun yerine ilk kararnameleriyle gösterdi ki gücünü kendisinin ve yakın arkadaşlarının yerini sağlamlaştırmak, kendine has ve çoğu zaman yanlış olan ekonomik yaklaşımını uygulamak için kullanacak” diye sürüyor.
Albayrak’ın Hazine ve Maliye Bakanı olarak atanmasının “piyasaların tam da korktuğu şey” olduğu belirtiliyor ve Türk lirasındaki dalgalanma ile hisse senetlerindeki düşüşün Erdoğan için bir uyarı olduğu ifade ediliyor.
“Geçmişte görev verilen teknokratlar, tam da Türkiye’nin aşırı ısınmış ekonomisini ve makroekonomik dengesizlikleri dizginlemesi gerektiği bir dönemde, artık yoklar. Bu dönemde Erdoğan’ın sevdiği büyümenin aksine ekonominin biraz soğumasına izin verilmesi mantıklı bir strateji olur.”
Yazı Erdoğan’ın geleneksel olmayan ekonomi politikaları izlemesi halinde karşısında en güçlü baskı mekanizması olarak uluslararası finans piyasalarını bulabileceği yorumuyla sonlanıyor. (BBCTÜRKÇE)
