İngiliz Guardian gazetesi, Türkiye’deki siyasi hava hakkındaki makalesinde, başarısız darbe girişiminin yıl dönümününe ‘yeniden canlanan Türk demokrasisinin damga vurduğunu’ yazdı.
Simon Tisdall imzalı analizde, “Recep Tayyip Erdoğan baskıyı meşrulaştırmak için ulusun karşılaştığı tehlikelere vurgu yapmayı planlıyordu, ancak kitlesel yürüyüş (‘Adalet Yürüyüşü’) muhalefeti yeniden canlandırdı” ifadeleriyle başlıyor.
Yazıda “Bir ay süren, ülkeyi bir uçtan diğer uca kateden hükümet karşıtı ‘Adalet Yürüyüşü’nün ve bir milyondan fazla Türk’ün katıldığı geçen hafta sonunun beklenmedik İstanbul’daki kitlesel mitinginin başarısı, Türkiye’nin otoriter Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a muhalefeti yeniden canlandırdı” deniyor.
Yazı şöyle devam ediyor:
“Güç gösterisi bir an için hükümetin şaşırıp kalmasına yol açtı. Bu haftaya 15 Temmuz darbe girişiminin birinci yıldönümüne işaret eden, doruk noktası Erdoğan’ın girişimden tam bir yıl sonra Pazar sabahının ilk saatlerinde Meclis’te yapacağı konuşmanın olduğu, bir dizi resmi etkinliğin damga vurması gerekiyordu.
“Erdoğan (darbe girişimini izleyen) sert baskısını meşrulaştırma amacıyla ulusun karşılaştığı kötülüklere ve kendi kahramanca metanetine vurgu yapacak. Ancak yıl dönümüne bunun yerine merkezdeki muhalefet partisi, Cumhuriyet Halk Partisi lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun başını çektiği canlanan Türk demokrasisi konuşmaları hükmediyor. Erdoğan’ın ‘tek adam yönetimi’ne karşı mücadeleye ve ‘ikinci darbe’ olarak adlandırdığı Erdoğan’ın başarısız girişimi takiben gücü elinde toplamasını tersine çevirmeye ant içti.”
Yazıda ‘çekingen ve mütevazı’ olarak tanımlanan Kılıçdaroğlu’nun ‘meydan okuma gösterisinin’, onun ve CHP’nin imajını değiştirdiği belirtiliyor ve ‘Türklerin baskıcı siyasi iklimdeki umustuzluk duygusunu hafifletti’ deniyor.
Ardından analistlerin yorumlarına geçiliyor.
Yazıda yorumlarına yer verilenlerden biri Hürriyet Gazetesi köşe yazarı Murat Yetkin.
“Türkiye 25 gün önce olan ülke değil” diyor Murat Yetkin ve yürüyüşün, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) duruşunu değiştirmeye başladığına ilişkin işaretler olduğunu söylüyor. Yetkin yürüyüşün Türkiye’deki siyasi kültürü değiştirmiş olabileceğini de ifade ediyor.
Yazıda, darbe teşebbüsünden beri yaklaşık 190 bin kişinin gözaltına alındığı, işten atıldığı ya da açığa alındığı ve Erdoğan’ın süreci muhaliflerini etkisiz kılmak için kullanmakla suçlandığı kaydediliyor.
Kılıçdaroğlu’nun AKP yetkilileri ve destekçileri tarafından tehdit edildiği ve vatan haini olmakla suçlandığı da belirtiliyor.
Yazıda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘Adalet Yürüyüşü’ katılımcılarını ‘terörist’ ilan ettiği, ancak daha sonra geri adım attığı kaydediliyor.
DİRENİŞ ULUSLARARASI BASKIYI BÜYÜTÜYOR
Yazıda köşe yazarı Semih İdiz’in “Kimse bir gecede mucize olmasını beklemiyor ama Kılıçdaroğlu, demokratik ve laik sistemlerinin hızla kötüye gitmesinden yoğun endişe duyan milyonlarca Türk’e yeniden umut verdi” şeklindeki sözlerine de yer veriliyor. İdiz “Hükümet yolda kamudan oldukça büyük sempati toplayan bu tür bir protestoya tamamen korunmasız yakalandı” diyor.
Yazıda Kılıçdaroğlu’nun 10 maddelik talepte bulunduğu ve yeni protestolar düzenleme sözü verdiği kaydediliyor.
Yazı şu sözlerle bitiyor:
“İçerideki sesi gittikçe artan direniş, Erdoğan’ın Türk toplumu üzerindeki sıkı kontrolünü yumuşatması için uluslararası baskının büyümesine yol açıyor. AB Komisyonu ve AB Parlamentosu ile ilişkiler çoktan gerildi. ABD’nin Türkiye’deki büyüelçisi yakın zamanda hükümeti terörle mücadele güçlerini kötüye kullanmaması konusunda uyardı. Hollanda ve Avusturya Almanya’yı izleyerek Türk bakanların darbe girişiminin yıl dönümünde yurt dışındaki Türklere konuşma yapmalarına izin vermedi.” (BBCTÜRKÇE)
