Haber: Nafiya Horozoğlu
TOPLUMUMUZUN yakından tanıdığı Kraliyet ödüllü Doktor Teoman Sırrı, Londra Gazete’ye Covid-19 aşıları ile ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.
İngiltere’de koronavirüs salgınıyla mücadele kapsamında Aralık ayı başında başlatılan aşılama kampanyası hızlandırıldı. Bu hafta dördüncü öncelik grubu olan “70 yaş ve üzeri ile sağlık durumları aşırı kırılgan olanların” aşılanmasına başlandı. Londra Gazete’ye konuşan doktor Teoman Sırrı, ‘‘Aşı olmakla virüsten kurtulmuyorsunuz, korunmaya devam etmelisiniz’’ ifadesini kullandı.
Sırrı, İngiltere’de halen her bir dakika içinde tespit edilen Covid vaka sayısının dört katı aşı yapıldığını belirterek, aşılar hakkında merak edilenleri yanıtladı.
İngiltere’de şu ana kadar Covid-19 aşısı yapılanların kişilerin sayısı 3,8 milyona ulaştı. Koronavirüs salgınının başından bu yana tespit edilen resmi vaka sayısı ise 3,4 milyon.
‘SALGINI CİDDİYE ALIN ANCAK PANİK YAPMAYIN’
Mevcut durumda dünyada uygulanmaya başlanan dört aşının hastalığı önleme konusundaki etkililiklerinin farklı olduğunu vurgulayan Sırrı, şöyle konuştu:
‘‘Öncelikle aşı olmakla virüsten kurtulmuyorsunuz, korunmaya devam etmelisiniz. Geçtiğimiz Mart ayından itibaren bu salgını ciddiye alın ancak panik yapmayın diye uyarmıştım. Hiçbir aşı yüzde yüz etkili değil, bu nedenden dolayı ‘aşıyı yaptım virüsü asla yakalamam’ diyemezsiniz. Uzmanlar tarafından yapılan tavsiyelere göre, İngiltere’de aşıyı yapanlar yine de tedbir amaçlı çocuklarını veya torunlarını evlerine kabul etmemelidir. Şu an dünyada uygulanmaya başlanan dört aşının etiklik oranları yüzde 70 ve 95 arasında. Öte yandan, koronavirüs mutasyonu sonrası aşıların etkili olup olmayacağına dair muamma sürüyor. Mutasyona karşı aşıların etkili olduğunu düşünüyorlar ancak resmi bir kaynak yok.
‘AŞI HİÇ OLMAMIŞ GİBİ TEDBİRLERE DEVAM EDİN’
Örneğin kış aylarında canlılığını haftalarca sürdürebilen grip virüsünün bulaşması çok kolaydır. Gripten korunmanın en önemli yollarından biri grip aşısıdır. Ülkemizde uygulanan grip aşısı inaktif; yani ölü bir aşıdır ve her yıl kış aylarında grip virüslerine karşı yeniden hazırlanır. Özellikle risk grubunda olan yaşlı kişiler, çocuklar ve kronik hastalığı olan kişilerin grip aşısı yaptırmaları önerilir. Grip aşısı hastalığa yakalanma riskini büyük oranda düşürmektedir ama yüzde yüz değil. Benzer durum Covid virüsü ile mevcut, ancak mutasyona uğruna bir virüs söz konusu ve üretilen aşıların etkileri hala belirsiz. Dolayısıyla, ‘Covid aşısı oldum bana bir şey olmaz’ demeyin, aşı hiç olmamış gibi tedbir almaya devam etmeniz kaçınılmazdır.’’
‘GEREKLİ ŞEKİLDE MUHAFAZA EDİLMEZSE AŞILARIN FAYDASI OLMAZ’
Koronavirüse karşı geliştirilen aşıları değerlendiren Birleşik Krallığın prestijli okullarından Imperial College London mezunu Doktor Sırrı, Pfizer-BioNTech aşısını ‘yeni sistem’ ve diğer aşıları ‘eski sistem’ olarak nitelendirerek şu bilgileri aktardı:
‘‘Pfizer-BioNTech aşısı ‘yeni sistem’ olarak adlanıyor, özel dondurucularda -70 derece gibi aşırı soğuk koşullarda saklanması gerekirken, Oxford aşısının normal buzdolabında saklanabilmesi, bakımevleri ve aile hekimleri kliniklerine çok daha kolay ulaştırılmasını sağlıyor. Oxford veya CoronaVac aşısı, depolama ve nakliye açısından önemli bir avantajı var: Normal buzdolabı sıcaklığında saklanabilmesi. Bu durum özellikle soğuk zincir veya altyapısı iyi olmayan ülkelerde önemli bir avantaj. Aşı beş gün boyunca normal buzdolabı sıcaklığında dayanıyor. Moderna aşısının ise -20 derecede altı aya kadar saklanabileceği, normal buzdolabı sıcaklığında ise 30 güne kadar dayanabileceği belirtiliyor. Bu aşıların yoksul ülkelerde saklanması ve dağıtılmasının önünde lojistik zorluklar bulunuyor. Aşıların etki oranı yüksek bile olsa, gerekli şekilde muhafaza edilmezse aşıların faydası olmaz.Pfizer-BioNTech aşısı izah edilen derece de taşınmazsa eğer, aşıyı yapsanız bile etkisini kaybetmiş olur.
‘VÜCUDUN HASTALIĞA BAĞIŞIKLIK KAZANMASI HEDEFLENİYOR’
‘Eski sistem’ olarak nitelendirilen Oxford veya Çin (CoronaVAC) aşısı inaktif virüs yöntemi ile üretildi. Eski bir yöntem olan inaktif virüs tekniğinde, enfekte etme özelliğini yitirmiş virüsün enjekte edilmesi suretiyle, vücudun hastalığa bağışıklık kazanması hedefleniyor. Bu teknik şu anda dünyada yaygın olarak kullanılan suçiçeği gibi birçok aşının üretiminde kullanılıyor. Öne çıkan diğer koronavirüs aşıları Moderna ve BioNTech ise yeni bir yöntem olan mRNA tekniğiyle üretildi. Bu aşılar koronavirüsün laboratuvarda üretilen genetik kodunun kısmen vücuda enjekte edilmesi yoluyla bağışıklık yaratılıyor. Bu aşılar kolaylıkla yüksek sayılarda üretilebilirken, eski teknoloji kullanılan CoronaVac’ın üretimi için tavuk yumurtası kullanılması gerekiyor.’’
‘TEDBİRLERİ ELDEN BIRAKMAYIN’
Son olarak, Sırrı alerjisi olan kişilerin Covid aşısı olmadan önce doktorlarına danışmalarını tavsiye ederek, tüm dünyanın en az yüzde 80’ni aşılanırsa eğer bu virüsü etkisi hale getirilmesi ihtimalinin daha yüksek olacağını vurguladı. Sırrı, ‘‘Aşı olsanız da, bu virüsü geçirmiş olsanız da, tedbirleri elden bırakmayın. Maalesef toplum üyelerimiz salgını başından beri yeterince ciddiye almadı ve hala almıyor. Kurallara uymak sağlımız için hayati önem taşıyor’’ dedi.