Avukat Fidan Osoy
GÜNÜMÜZDE gerek insan ömrünün uzaması gerekse gelişen teknoloji ile birlikte yaşamın çok renklenip ihtiyaçların çeşitlenmesi emeklilik ihtiyacını da her zaman olduğundan daha önemli bir yere getirmiştir. Bu nedenle çok önemli bir hak olan emeklilik hakkının elde edilmesine yönelik olarak aslında son derece geniş bir konu olmasına rağmen kısaca değinmekte fayda vardır.
Öncelikle yurt dışı borçlanma nedir sorusuna cevap vermek gerekir. Yurt dışı borçlanma yaparak emekli olma şartları nelerdir?
- Türk vatandaşı iken geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreler arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri.
- Yurt dışında ev hanımı olarak geçen süreler göz önüne alınarak şu koşullara bakılır:
Yurt dışı borçlanma yaparak emekli olmayan bir kişide bulunması gerekli olmazsa olmaz şart Türk vatandaşlığıdır. Türk vatandaşlığından çıkan birinin Türkiye’den emekli olabilme şansı yoktur. Ayrıca Türkiye’ye kesin dönüş yapmış olması veya borçlanma yaptığı ülkede emekli olmuş olması gerekmektedir. Ancak hemen belirtmek gerekir ki kesin dönüşten kasıt, yurt dışını terk edip Türkiye’ye dönmek değildir, aktif olmayı bırakmış olmak demektir.
NEREYE BAŞVURULUR?
Sigortalının Türkiye’de çalışması yoksa herhangi bir Sosyal Güvenlik Kurumu’na, Türkiye’de çalışması varsa en son tabi olduğu sosyal güvenlik kuruluşuna başvuruda bulunması gerekir.
NASIL HESAPLANIR?
Yurt dışı borçlanma için ödenecek asgari günlük borçlanma miktarı talep tarihinde geçerli olan asgari ücretin günlük brüt tutarının %32’si olarak hesaplanır.
Günlük borçlanma tutarı emekliliğe yetecek gün sayısı ile çarpılır ve yurt dışı borçlanma için yetecek toplam tutar bulunur.
NE ZAMAN ÖDENİR?
Tahakkuk ettirilen prim borcunun tebligat tarihinden itibaren üç ay içerisinde ödenmesi gerekmektedir. Borçlanma tutarını belirtilen sürede ödemeyenlerin daha sonra ödemeyi istemeleri halinde yeniden talep şartı aranmaktadır.
İADE ALINABİLİR Mİ?
Borçlanmadan sonradan vazgeçenler ile yapılan borçlanma sonrasında aylık bağlanması için gerekli şartları yerine getirmeyenlere ve bunların hak sahiplerine talepleri üzerine yaptıkları ödemeler faizsiz olarak iade edilir.
SSK MI BAĞ-KUR MU?
Borçlanma başvurusunda bulunan sigortalının Türkiye’de sigortası varsa en son sigortalılık durumuna göre borçlanma işlemi yapılır. Türkiye de hiç sigortası bulunmayanların yurt dışı borçlanması ise BAĞ-KUR’dan yapılır.
EMEKLİ MAAŞI NE ZAMAN BAŞLAR?
Yukarıda sayılan tüm şartların sağlanması ve borçlanma tutarının tamamının ödenmesi halinde emeklilik talebini takip eden ayın başı itibariyle emeklilik aylığı bağlanır.
Son olarak belirtmek gerekir ki borçlanma talebinde bulunanlardan, durumlarına göre hizmet belgelerinin onaylı dökümleri ve ev kadınlarının ikametgAhlarının tercümeli noter veya konsolosluk onaylı dökümleri istenmektedir.
Kısaca özetlemeye çalıştığımız emeklilik hakkına değindikten sonra bu hak sahiplerinin şu anda yurt dışında yaşayan hak sahibi Türkler olarak 2,5 milyon kişi olduğunu da belirtelim. Büyük ihtimalle bu iki buçuk milyon kişiden birisi de sizsiniz. Haklarınızın takibi ve temini için Advantage Avukatlık’ı 0208 807 1676 numarasından arayabilir veya 273 Fore Street Edmonton London N9 0PD adresinde ziyaret edebilirsiniz.
Avukat Fidan Osoy
Avukat, LLB Law (Hons) – Direktör