Dünyanın en gelişmiş 20 ülkesinin liderleri yarın (7-8 Temmuz’da) G20 zirvesi için Almanya’nın Hamburg kentinde biraraya geliyorlar. 19 ülke ve AB’den oluşan bu grup dünya GSYİH’nın yüzde 85’ine, dünya ticaretinin dörtte üçüne ve dünya nüfusunun üçte ikisine sahip. 1999’da Maliye Bakanları düzeyinde başlayan G20 toplantıları 2008 mali krizi ile liderler düzeyine yükseltilmişti. ABD, Rusya, Çin gibi büyük güçlerin liderlerini biraraya getirecek Hamburg zirvesi son derece önemli. Donald Trump ve Vladimir Putin ülkelerinin liderleri olarak ilk kez biraraya gelecekler. Zirve nedeniyle kentte protesto gösterileri de yapılıyor. Yani Hamburg’ta sadece liderler değil onları protesto edecek insanlar da var. Yüz bin civarında protestocu olacağı tahmin ediliyor. Protestolar 23 Haziran’da başladı ve 9 Temmuz’da sona erecek. Protestocular liderlerden halkların gerçek sorunlarını tartışmalarını ve bu konulara çözümler üretmelerini talep ediyorlar.
Peki, liderler G20 zirvesinde hangi konuları tartışacaklar? Zirveye ev sahipliği yapan Almanya iklim değişikliği, serbest ticaret ve yığınsal göç konularına ağırlık verilmesini istiyor. Almanya dönem başkanlığının belgisi “Birbiriyle bağlantılı bir dünya şekillendirmek”. Ayrıca Almanya Afrika’ya özel önem veriyor. Gelecekte Avrupa’ya en büyük göç Afrika’dan olacak. Buna karşı Afrika’nın ekonomik kalkınması, istihdamı artırması önem kazanıyor. Almanya’nın önem verdiği bir diğer konu bulaşıcı hastalıklarla mücadelede işbirliğini geliştirmek. “Önce ABD” diyen Başkan Donald Trump acaba bunları kabul edecek mi? İtalya’da yapılan G7 zirvesinde iklim değişikliği ve göç konularında Trump’la ciddi görüş ayrılıkları yaşanmıştı. Trump, daha sonra, ülkesinin Paris İklim Anlaşması’ndan çekileceğini açıklamıştı. Başbakan Merkel de Avrupa’nın artık ABD’ye güvenemeyeceğini vurgulamıştı. Bu çerçevede Bayan Merkel G20 zirvesi müzakerelerinin “zor” olacağını söyledi. Zirvenin hazırlık çalışmalarına katılan üst düzey bir Alman yetkili ise “Hamburg’ta ne olacağını bilmek çok zor” dedi. G20 zirvesi işte böyle bir havada başlıyor. Liderlerin birlik sergilemesi kolay olmayacak.
G20 zirvesinin gündeminde farklı konular olacak. Bu konulardan biri işsizlik. 2008 mali krizinden bu yana işsizlik dünyada önemli bir sorun. G20 ülkeleri arasında işsizliğin en yüksek olduğu ülkelerin başında yüzde 27,7 ile Güney Afrika geliyor. Bunu yüzde 13,6 ile Brezilya, 11,7 ile Türkiye, yüzde 11,1 ile İtalya ve yüzde 9,5 ile Fransa izliyor. Çin’de işsizlik yüzde 4, Hindistan’da yüzde 5, Avustralya’da yüzde 5,5, Kanada’da yüzde 6,6, Endonezya’da yüzde 5,3 ve İngiltere’de yüzde 4,3. Zirvede işsizliğin yanısıra ekonomik direncin artırılması, sürekliliğin geliştirilmesi, iklim, enerji, uluslararası vergi iş birliği, sağlık, tarım ve gıda güvenliği, yolsuzlukla mücadele, dijitalleşme, terörizmle mücadele, kadınların ekonomik alanda güçlendirilmesi ve iş gücüne katılımlarının iyileştirilmesi gibi konular ele alınacak.
Aslında dünya için en önemli sorun sosyal eşitsizliktir. Zirvede eşitsizlik konusuna gereken önem verilecek mi? “G20’den beklenen: Sosyal eşitsizlikle mücadele” başlıklı yazısında Ayşegül Karakülhancı Duman “Dünyanın en zengin sekiz kişisinin toplam servetleri 426 milyarken, dünya üzerinde 700 milyondan fazla insan aşırı yoksulluk içinde yaşıyor. Hatta birçok G20 ülkesinde zengin ve yoksul arasında uçurum varken, G20 zirvesinde her zamankinden daha belirgin olan küresel eşitsizliğin konuşulması gerekirdi. Dünyadaki bu muazzam eşitsizlik milyonlarca insanı sadece eğitimden, sağlık güvencesinden ve sosyal katılımdan mahrum bırakmıyor, ayrıca politik duyarsızlığa neden oluyor” diye yazdı. Bu tespitler çok doğru. Umarız G20 zirvesinde hızla artan sosyal eşitsizlik konusu masaya yatırılır ve eşitsizliği önleyici bazı kararlar alınır.
G20 zirvelerinde büyük ülkeler arasındaki ikili temaslar önemli rol oynar. Zirvede kararlar için oylama yapılmaz. Liderlerin rolü ve hangi konulara önem verdikleri belirleyicidir. “Önce ülkem” diyen Donald Trump’a karşı “önce iklim değişikliği ve diğer global sorunlar” diyen liderler arasında bir mücadele beklenmelidir. G20 zirvesi Türkiye-Almanya ilişkilerinde yaşanan gerginlikleri de ön plana çıkardı. Umarız yapılacak temaslarda bu gerginlik yumuşatılır.
G20 zirvesi hepimizi yakından ilgilendiriyor. Zirve sonuçlarını izleyip değerlendireceğiz.