Hollanda ve Türkiye’den sonra bugün sıra Fransa seçmenlerinde. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin birinci turu için sandık başına gidecekler. Fransa cumhurbaşkanlığı seçimleri bu yılın en önemli seçimleri olarak kabul ediliyor. Avrupa’nın geleceğini belirleyeceği için çok çok önemli. Hollanda’dan sonra Fransa popülizmin yükselişine dur diyebilecek mi? İkinci tura kalması beklenen aşırı sağın lideri Marine Le Pen’in cumhurbaşkanı olması engellenebilecek mi? Brexit’le başlayıp Donald Trump’ın seçimleri kazanması ile devam eden olumsuz süreçler Fransa seçimlerine özel bir önem kazandırdı. Bugün hem Fransa’nın, hem de AB’nin kaderinin belirleneceği tarihi bir gün . İlk turda 11 aday yarışıyor. En çok oyu alan iki aday, Elysee Sarayı için 7 Mayıs’ta yeniden yarışacak. Umarız Fransa halkı aşırı sağı sandığa gömer. Le Pen yönetimindeki bir Fransa’yı düşünmek bile tüyler ürpertici. Seçimlere bir kaç gün kala Paris’te gerçekleştirilen ve IŞİD’in üstlendiği terör saldırısı Le Pen’in işini kolaylaştırmayı amaçlıyordu. IŞİD gibi terör örgütleri Batı ülkelerinde aşırı sağın iktidara gelmesini ve medeniyetler çatışması başlamasını istiyorlar. Fransa seçmenleri teröristlerin oyununa gelmemeli. Diğer yandan Donald Trump’ın “en güçlü aday” diyerek Le Pen’e dolaylı destek vermesi şaşırtıcı olmadı.
Bugünkü birinci tur seçim yarışı esas olarak “En Marche” hareketi lideri Emmanuel Macron, aşırı sağcı Ulusal Cephe adayı Marine Le Pen, merkez sağda Cumhuriyetçi François Fillon ve sol aday Jean-Luc Melenchon arasında geçecek. Hedef ikinci tura kalmak. Anketler yukarıdaki dört aday arasında çok büyük fark olmadığını gösteriyor. Kararsız seçmenlerin oranı yüzde 30 civarında. Bu nedenle öngörüde bulunmak zor. Fransız siyasetinde sağ-sol kavramları epey aşınmış durumda. Siyasi partilere güven, parti sadakati azaldı. İkinci turda Macron’la Le Pen’in yarışması en güçlü olasılık. Son yapılan bir ankette Macron ve Le Pen yüzde 23 civarında oy alıyordu. Melenchon yüzde 19.5, Fillion ise yüzde 19 oranında desteğe sahipti. Başka anketlerin sonuçları da var. Kararsızların durumunu ve seçimlere katılımın ne oranda olacağını akılda tutmamız gerek. Bugün kıyasıya bir mücadele yaşanacak.
39 yaşındaki Emmanuel Macron, sağcı veya solcu olmadığını, “pragmatik ve adil” olduğunu söylüyor. Sosyal konularda ilerici fikirler ortaya koyarken liberal ekonomik görüşler savunuyor, AB’yi destekliyor. Bu yönleriyle Fransa siyasetinde devamlılığı sağlayabilecek bir siyasetçi. Seçilirse Fransa’nın en genç liderlerinden biri olacak. 48 yaşındaki Marine Le Pen, Euro bölgesinden ayrılmak istiyor, Fransa’nın AB üyeliği konusunda referandum yapacağını söylüyor. Kısacası “Frexit” olasılığını gündeme getiriyor. Ülkeye göçün yılda 10 bin kişiyle sınırlanmasını istiyor. 63 yaşındaki François Fillon sağ-muhafazakar bir politikacı. Vergileri ve kamu harcamalarını azaltma, emeklilik yaşını yükseltme, kamuda personel azaltma, sendikaların gücünü kırma gibi neo-liberal politikalar öneriyor. Eski Troçkist Jean-Luc Melenchon ise aşırı sol olarak niteleniyor. Çalışma haftasını kısaltma, emeklilik yaşını azaltma, asgari ücreti artırma, zenginlerden daha fazla vergi alma, nükleer enerjiden vazgeçme, NATO’dan çıkma, Rusya ile daha yakın ilişkiler kurma, Fransa’nın AB üyeliği konusunda yeniden pazarlık yapma ve bu konuda referanduma gitme gibi görüşler savunuyor. Bu tabloya baktığımızda Fransa’yı yönetenler ve iş dünyası için en kötü senaryo ikinci tura Le Pen ile Melenchon’un kalması.
Bilindiği gibi Fransa’nın şimdiki cumhurbaşkanı François Hollande başarısız oldu. Bu nedenle kendi partisi Sosyalist Parti’nin adayı Benoit Hamon anketlerde beşinci sırada yer alıyor. Fransa’nın ciddi sorunları var. İşsizlik 2012’den beri yüzde 10’un üzerinde. Gençler arasında işsizlik yüzde 20’nin üzerinde. Ekonominin büyüme oranı çok düşük. Sosyal gerginlikler artıyor. Çok sayıda insanın hayatına mal olan terör saldırıları toplumu sarstı. AB karşıtlığı güçlendi. Halk ülkenin bu durumu konusunda elitleri suçluyor ve popülizm bundan besleniyor.
Fransa ve siyasal yaşamı kritik bir dönemeçte. Bugün halk ve ülke hangi yönde ilerleyeceğine karar verecek. Ülkenin ciddi reformlara ihtiyacı var. Avrupa ailesi içinde kalarak bu reformları gerçekleştirecek bir lider ülkenin çıkarına olacak. Bu açıdan Emmanuel Macron Fransa için en iyi seçenek. Le Pen’le ikinci tura kalırsa cumhurbaşkanı seçilmesi olasılığı çok yüksek. Anketler olası bir Macron-Le Pen yarışını büyük olasılıkla Macron’un kazanacağını gösteriyor. Tabii önce ikinci tura kalmayı başarması gerek. İkinci tura kalan isimler belli olunca tahmin yapmak daha kolay olacak. Şimdi birinci turun sonuçlarını bekleyeceğiz.