Mustafa Akıncı ve Nikos Anastasiadis.
Gazeteci Esra Aygın, kişisel blogunda müzakerelerle ilgili önemli bir değerlendirmede bulunarak, kimsenin yerinden edilmeyeceğini ve özel bir takım düzenlemeler yapılacağını bildirdi. Esra Aygın’ın blogunda paylaştığı yazısı şöyle:
Kıbrıs sorununu çözmek için 19 aydır yürütülen müzakerelerde birçok başlığı geride bırakan ve toprak ile ilgili konuları görüşmeye başlayan Kıbrıs Türk ve Kıbrıs Rum tarafları, toprak düzenlemelerine tabi olacak bölgelerde kimsenin isteği dışında yerinden edilmemesi konusunda ortak bir anlayışa sahip.
Müzakerelere yakın kaynaklardan edinilen bilgilere göre, şu anda herhangi bir yer adı telaffuz edilmeden fikir bazında tartışılan birtakım çözümler, toprak düzenlemelerine tabi olacak yerlerde kalmak isteyenlerin kalmasına imkan sağlarken, 1974’ten önce orada yaşayanların da, istemeleri halinde söz konusu yerlere dönmesine olanak veriyor.
Buna göre, Kıbrıs Rum kurucu devletine iade edilmesi muhtemel bir bölgede yaşayan Kıbrıslı Türklerin istemeleri halinde orada kalması, 1974 öncesinde orada yaşayan Kıbrıslı Rumların ise istemeleri halinde bölgeye dönmesine izin verecek özel düzenlemeler üzerinde duruluyor.
Konu ile ilgili bilgilerine başvurulan bir kaynak, “Kişilerin istedikleri yerde yaşama hakları gibi, yaşadıkları yerde kalma hakları da ellerinden alınamaz bir haktır. Bu zamanda toprak düzenlemesine tabi olacak bölgelerdeki insanların topluca yerlerinden edilmesi veya zorla başka yerlere yerleştirilmesi düşünülemez” dedi.
Aynı kaynaklara göre, Kıbrıs Türk ve Kıbrıs Rum tarafları, Kıbrıs Türk yönetimi altında yaşayacak Kıbrıslı Rumların ve Kıbrıs Rum yönetimi altında yaşayacak Kıbrıslı Türklerin özel haklara ve ayrıcalıklara sahip olmasını sağlayacak ‘özel statülü bölgeler’ oluşturulması konusunda da fikir birliği içerisinde.
Özel statülü bölgelerin oluşturulması, pratikte, toprak düzenlemeleri sonucunda Kıbrıs Rum kurucu devletine iade edilecek yerlerde kalmayı tercih eden Kıbrıslı Türklere, veya Kıbrıs Türk kurucu devletinde olacak alanlara dönmeyi tercih eden Kıbrıslı Rumlara – yani bulunduğu kurucu devlette sayısal olarak azınlıkta olacak kişilere – eğitim, kültür, din ve siyasi konularda özel birtakım haklar ve ayrıcalıklar verilmesi anlamına geliyor.
RUM GÖÇMENLERİN BEŞTE BİRİ KUZEYE DÖNMEK İSTİYOR
On sekiz yaş üzeri 1,605 Kıbrıslı Rum arasında 29 Şubat – 22 Mart tarihlerinde yapılan “Yerinden Edilmiş Kişilerin Geriye Dönüş ve Mallarını Geri Almak Konusundaki Görüşleri” isimli araştırmaya göre, Kıbrıslı Rum göçmenlerin veya göçmen çocuklarının sadece beşte biri Kıbrıs Türk kurucu devletinde kalacak mallarına dönmeye istekli. Mallarının Kıbrıs Rum kurucu devletine verilecek bölgelerde olması durumunda ise mallarına dönmek isteyenlerin oranı beşte üç. (KıbrısHaber)