Famagusta dizisinin konusu ne, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs neden tepki gösterdi?

Yunanistan ve Kıbrıs Cumhuriyeti ortak yapımı Famagusta dizisinin yayıncısı Mega TV ve yönetmeni Andreas Georgio, dizinin 20 Eylül’de Netflix’te yayımlanacağını açıkladı. Netflix’ten henüz bir açıklama yapılmadı. Türkiye ve Kuzey Kıbrıs ise dizinin Netflix’te yayımlanacağı yönündeki haberlere tepki gösterdi.

Famagusta, Türkiye’nin Kıbrıs Harekatı’nı gerçekleştirdiği 1974 yazında Mağusa kentinde yaşanan olayları Rumların anlatımıyla ele alıyor. Harekat sonrası kentin adı Gazimağusa olarak değiştirilmişti.

Dizi, Ocak ayından bu yana Yunanistan’da yayımlanıyor.

Mega TV’nin sosyal medya hesaplarından 26 Ağustos’ta yapılan duyuruda, “MEGA’nın büyük yapımı #Famagusa Netflix’te! Netflix kullanıcıları 20 Eylül’den itibaren dizinin birinci ve ikinci sezonunun bölümlerini izleyebilecek” denildi.

Famagusta’nın yönetmeni Andreas Georgiou da Instagram hesabından 25 Ağustos’ta “Famagusta’mız 20 Eylül’den itibaren Netflix’te” altyazısıyla dizinin posterini paylaştı.

BBC Türkçe dizinin gösterim planıyla ilgili Netflix Türkiye ile iletişime geçti. Bu konuda henüz kendileriyle paylaşılan bir bilgi olmadığını söyleyen Netflix Türkiye iletişim ekibi, güncellemeleri aktaracaklarını kaydetti.

Kıbrıs Harekatı’nın 50’ıncı yılında yayımlandı

Diziye adını veren Famagusta (Mağusa ya da Gazimağusa), tarih boyunca Kıbrıs Adası’nda önemli bir liman kenti oldu ve Kıbrıs Harekatı sırasında Türklerin kontrolüne geçti.

Famagusta dizisinde, Kıbrıs Harekatı sırasında kentte Rum ailelerinin yaşadıklarına odaklanılıyor.

Dizide Kıbrıs Harekatı “işgal” olarak nitelendiriliyor, o dönem ailesini kaybeden ve bugün Londra’da yaşayan 50 yaşında bir adam ile evlerini terk etmek zorunda kalan ve bebeklerini kaybeden genç bir ailenin kesişen hikayeleri anlatılıyor.

Bugüne kadar 16 bölümü yayımlanan dizinin fragmanında, savaş uçaklarının gürültüsü altında, Türk askerleri “Rumları zorla yerinden eden ve toplu ölümler gerçekleştiren taraf” olarak tasvir ediliyor.

Famagusta dizisi, Kıbrıslı Rumlar açısından, Kıbrıs Harekatı’nın 50’ıncı yılında yayımlanması nedeniyle önemli görülüyor.

Dizinin 21 Ocak’ta Lefkoşa Belediye Tiyatrosu’nda yapılan galasına katılan Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Maria Angela Holguin Cuellar’ı Kıbrıs Özel Temsilcisi olarak atamasının ardından, dizinin Kıbrıs Sorunu’nun çözümü için “yeni bir fırsat” yarattığına işaret ettiğini söylemişti.

Kıbrıs’ta 50 yıl sonra hala “sığınmacıların, kuşatılanların ve kayıp insanların” olduğunu kaydeden Hristodulidis, “Bu yapım bize, sorunun çözümü için mümkün olan her şeyi yapmamız gerektiğine dair sorumluluklarımızı gösteriyor” demişti.

Türkiye ve Kuzey Kıbrıs ne dedi?

Mega TV ve Andreas Georgiou’dan yapılan açıklamalar sonrası, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs’tan peş peşe tepkiler geldi.

Yapılan açıklamalarda, dizinin “gerçekleri çarpıttığı” vurgulandı.

Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Dijital bir platformda yayınlanacak olan “Famagusta” adlı dizi, tarihi gerçekleri çarpıtmak suretiyle Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin kara propagandasına hizmet etmektedir” denildi.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da açıklamasında, “Enosis hayalleriyle darbeye kalkışan, Kıbrıs Türkü’nü çocuk, yaşlı ayırmadan katleden Rum EOKA mezalimi film değil gerçekti” dedi ve ekledi:

“Barış Harekatı ile başlayan ve yarım asra varan huzur ortamını, sahadaki KKTC devleti gerçekliğini değiştiremezler…

“Barış Harekatı olmasa, bugün Gazze’de yaşanan katliamların, fırsatını bulduklarında Kıbrıs Türkü’ne de reva görülmeyeceğini kim garanti edebilir.”

Ekol TV’ye konuşan Kuzey Kıbrıs lideri Ersin Tatar da diziyi “Rum propagandası” olarak nitelendirdi, “Burada ayıp olan Netflix gibi uluslararası platformun bu şekilde bir kara propagandaya alet olmasıdır, mesele çarpıtılmıştır” dedi.

Türkiye’de Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) Başkanı Ebubekir Şahin de, dizinin üst kurul tarafından yakından takip edildiğini belirtti.

Sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklama Şahin, dizinin Netflix’te yayınlanacak olmasından “derin rahatsızlık” duyduğunu söyleyen Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Batuhan Mumcu’yu alıntılayarak şunları söyledi:

“Söz konusu yapım Üst Kurulumuzun takibindedir. Kıbrıs Türkünün haklı davasını millet olarak destekliyor ve bu konudaki dezenformasyonlara prim vermiyoruz. Kahraman ordumuz ve aziz milletimiz dün olduğu gibi bugün de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ndeki kardeşlerimizin yanındadır.”

Rumlar da Bir Zamanlar Kıbrıs dizisine tepki göstermişti

TRT 1’de 2021’de yayımlanan “Bir Zamanlar Kıbrıs” adlı dizi de Güney Kıbrıs tarafından tepkiyle karşılanmış ve “gerçekleri çarpıttığı” gerekçesiyle eleştirilmişti.

Kuzey Kıbrıs lideri Ersin Tatar, adada 1963-1968 yıllarında yaşananları ele alan ve Gazimağusa’da çekilen dizinin setini ziyaretinde, “Türkiye Cumhuriyeti bu ülkenin ana vatanıdır. Türkiye Cumhuriyeti her zaman Kıbrıs Türkü’nün yanında olmuştur. Bu hep böyle olmuştur. Özellikle o yıllarda da. Dizide de muhakkak göreceğiz. Hiçbir zaman Türkiye Kıbrıs Türkü’nü yalnız bırakmamıştır” demişti.

Bazı Kuzey Kıbrıslı izleyiciler de sosyal medyada #TarihTarafsızdır etiketiyle dizinin “yaşanan acıları ve tarihi gerçekliği çarpıttığını” savunmuştu.