Kıbrıs Türk Sanayi Odası Başkanı Candan Avunduk, Birleşik Krallığın Avrupa Birliğinden ayrılmasıyla birlikte KKTC’nin ve İngiltere’nin ticari ilişikleri açısından Londra Gazete’ye önemli açıklamalarda bulundu.
İngiltere’nin AB’den ayrılma sürecinin müzakereleri devam ederken KKTC açısından kısman de olsa yeni bir umut ışığı doğmakta. Yeni ihracat imkanı yaratabilecek koşullar niteliğinde Brexit, KKTC ürünleri için bir avantaja dönüşmesi ve KKTC’deki sanayicilerin İngiltere pazarına girişi hakkında Candan avunduk şu açıklamalarda bulundu:
“Özellikle, hayvansal ürünlerin Birleşik Krallığına girişindeki yasal engellerin ortadan kalkmış olacağı bir gerçektir. KKTC uluslararası hukuk çerçevesinde, tanınmayan bir devlet olabilir ama tanınmamış bir devlet olma ülkemiz otoriteleri ile Birleşik Krallık otoriteleri arasında idari konulardan işbirliği yapılamayacağı anlamına gelmemektedir.”
SÜT ÜRÜNLERİN BİRLEŞİK KRALLIK PAZARINA GİRİŞ MÜMKÜN OLABİLECEK
Birleşik Krallık’ın Brexit sonrasında uygulayacağı ithal ürünlerin sağlık mevzuatının ciddi takibi yapılması ve buna uygunluk ülkemiz üretimleri açısından hızlı bir şekilde sağlanması ile en önemli ihracat kalemlerimizden olan süt ürünlerinde Birleşik Krallık pazarına giriş mümkün olabilecektir. Diğer bir yandan, Birleşik Krallık’ın Brexit sonrasında uygulayacağı ticaret rejimi çerçevesinde herhangi bir ticaret antlaşmasına sahip olmayan tanınmış veya tanınmamış olsun tüm üçüncü ülkelere nasıl bir gümrük mevzuatı uygulayacağı önemli olacaktır. Şu an AB üyesi olan Birleşik Krallığa yapılan ihracatlarda çeşitli ürünlerde yüzde 3 ile 30 arasında gümrük vergilerine maruz kalınmaktadır. Brexit sonrasında bazı ürün gruplarında daha uygun gümrük vergileri ile ürünlerimizi ihraç etme imkanına sahip olmamız mümkün olduğu değerlendirilmektedir.”
İngiltere Başbakanı Theresa May, AB’den çıkış konusunda yol haritası ve temel hedeflere ilişkin, Birleşik Krallık Avrupa Toplulukları Adalet Divanı (ATAD) kararların AB’den çıktıktan sonra artık İngiltere üzerinde bağlayıcı olmasını istemediğini ve bunun son bulmasını istediğini belirtmişti. Birleşik Krallık, AB’den çıkışıyla tek pazarın dışında kalmak istediğini net bir şekilde ifade etmiştir. Böylelikle KKTC açısından ileride olumlu bir gelişme olmasını mümkün kılınabileceği gösteriyor.
AB ÜYESİ OLMAYACAK OLAN BİRLEŞİK KRALLIK YÜRÜLÜKTE OLMAYAN BİR ANLAŞMAYI UYGULAMAZ
“Brexit sonrasında 1994 ABAD kararları öncesindeki ticaret rejimine geri dönülmesi mümkün olmayacaktır. Çünkü ABAD kararları, o zamanki adı ile Avrupa Topluluğu ile ‘Kıbrıs Cumhuriyeti’ arasında 1972’de imzalanmış olan Ortaklık Antlaşması’ndan doğan AB topluluğu ülkelerine gümrüksüz veya düşük gümrük ile ürün ihraç edebilme imkanından, söz konusu antlaşma çerçevesinde, ihracat sırasında verilmesi gereken serbest dolaşım ‘EUR1’ belgesi ve bitki sağlık belgelerinin (phytosanitary certificate) KKTC makamlarınca verilmesinin kabul edilmesine karşı bir karardı. ‘Kıbrıs Cumhuriyeti’nin 2004 AB üyesi olması sonrası söz konusu antlaşma AB’ye Katılım Antlaşması ile yürürlükten kalkmıştır. Bu bağlamda, AB üyesi olmayacak olan Birleşik Krallık’ın yürürlükte olmayan bir antlaşmayı uygulaması mümkün değildir.”
KKTC’den İngiltere’ye yapılan ihracatlarında birçoğunun gıda ürünlerinden oluştuğunu kaydeden Candan Avunduk, özellikle gıda ürünlerin İngiltere’ye sunulması için Brexit sayesinde KKTC ekonomisi açısından yeni fırsatların da olabileceğine değinerek; ”Brexit sonrasında hellim gibi hayvansal ürünlerimizi ihraç edebilme imkanı doğması ve bazı ürünlerinde daha uygun gümrük vergilerine tabi olma olasılığı bu ürünleri Birleşik Krallık pazarına sunmamız açısından önemli bir fırsattır.” dedi.
BİRLEŞİK KRALLIK’TAKİ KIBRIS TÜRK TOPLUMU ÖNEMLİ BİR PAZAR
“Resmi olmayan rakamlara göre Birleşik Krallık’ta yaşayan 320,000 Kıbrıslı Türk neredeyse KKTC nüfusu kadardır. Birleşik Krallık’ta yaşayan Kıbrıs Türk toplumu bizler için çok önemli bir pazardır. Özellikle bu yeni dönemde ülkemiz ürünlerinin soydaşlarımıza tanıtımının yapılması ve artan bir şekilde ürün tedariklerinin gerçekleştirilmesi gerektiğine inanmaktayız.”
KTSO olarak, KKTC Ekonomi Bakanlığına Brexit sürecinin KKTC’li sanayicilere gıda ihracatını avantaja dönüştürülmesi yönünde önerileri ile ilişkin sorumuza Candan Avunduk, Kıbrıslı Türklerin ihracatının artması için her platformda önerilerini yürütmede olanlar ile paylaştığını ve paylaşmaya devam edeceğini vurguladı. Avunduk ifadesine şunları ekledi:
“Bu konuda geniş bir eylem planı hazırlama yönünde çalışmalarımız başlamıştır. Bu anlamda Birleşik Krallık’ta yaşayan Kıbrıslı Türkler ile de ortak çalışma arzusunda olduğumuzu da onlara iletmek için hazırlıklarımızı tamamlamaya başladık. Bu planlar dahilinde, Ekonomi Bakanlığı’mızın ülkemiz sanayicilerine yönelik tanıtım ve pazar araştırması desteklerini artırmasının şart olduğuna inanmaktayız.”
KKTC’DEN EN ÇOK HANGİ GIDA ÜRÜNLERİ İNGİLTERE’YE İHRACAT EDİLİYOR?
Avunduk, KKTC’den İngiltere pazarında birincil ihraç ürününün konfeksiyon olduğunu söyledi. Gıda ürünleri anlamında ise, portakal, nar, meşrubatlar, buz küpleri öne çıkan ürünler olduğunu belirtti. Ayrıca daha az miktarlarda olup devamlı bir şekilde ihracatı yapılan diğer gıda ürünleri ise molohiya, kolakas, turşular, macunlar, Türk kahvesi, reçeller, harnup pekmezi, tahin, zeytin, limonata olduğunu ifade etti.
İngiltere pazarına KKTC ürünlerin açısından nitekim zorluklar yaşadığını ve bu konu hakkında önemli önerilerde bulanan Avunduk, “İngiltere pazarına gıda ihracatları konusunda en öne çıkan sorunlar hayvansal ürünlerimizin AB ülkelerine satılamaması ve ABAD kararları sonrasında ülkemizden gönderilen ürünlerin üçüncü ülke statüsünde sayılması sonucu karşılaşılan ciddi gümrük vergileridir. Bu en temel iki sorun ile ilgili değişiklikler, Birleşik Krallık’ın Brexit sürecinin ve bunun sonrasında AB ile ortak pazarda bulunup bulunmayacağı ve bunun sonucu olarak ülkemizin yeni durumdan nasıl faydalanabileceği ile ilgilidir.”
İNGİLTERE İŞADAMLARI İLE TAMASLAR KURMALIYIZ
Ülkemiz üreticisinin ve ihracatçısının ürünleri, yeteneği, kapasitesi ile gerekli standartları yerine getirebileceğini ve İngiltere ithalatçısı ve tüketicisi için güvenilir ve sürdürülebilir bir tedarikçi olabileceğini gösterebilmesi için bu ülke işadamları ile sağlıklı temaslar kurabilecek fuar organizasyonları ve ticaret heyetlerine devamlı olarak katılımlar sağlanmalı, e-tanıtımlar, e-ticaret siteleri üyelikleri ve e-pazarlama yöntemleri ile de bu pazarda bulunan ve ürünlerimizi tüketmesi muhtemel tüketici segmentlerine yönelik nitelikli ve sürekli tanıtımların yapılması gerekmektedir.” dedi.
